Φακές για όσους τις μισούν (και όχι μόνον)

της Αγάπης Μαργετίδη

Είναι να μη σου τύχει. Εμένα μου έτυχε και το έτερόν μου ήμισυ μισεί τις φακές μέχρι αηδίας. Κι έχει κι αναιμία. Τι να του πω και τι να κάνω. Επί τριάντα συναπτά έτη αυτό το βάσανο τραβάω η δόλια. Εγώ να πεθαίνω για τις φακές κι εκείνος να τις σιχαίνεται. Βρε τις έχω φτιάξει έτσι, μα τις έχω κάνει αλλιώς, αποτέλεσμα μηδέν.

Δεν το βάζω όμως κάτω και προχτές είπα να ξαναδοκιμάσω, μπας και… Φίλοι μου, εγένετο θαύμα, σας μιλώ ειλικρινά. Δεν ήταν η πρώτη φορά που τις έκανα με μπαχαρικά, ήταν όμως η πρώτη που τους έβαλα και γάλα καρύδας, έτσι, σε μια τελευταία απέλπιδα προσπάθεια. Φαίνεται πως πέτυχα διάνα και τις έφαγε, όχι μόνο χωρίς αντίρρηση, αλλά του άρεσαν κιόλας, και μάλιστα πολύ.  Και χθες ξαναέφαγε, ουάου και πάλι ουάου!

Από ό,τι έχω καταλάβει, δεν είναι μόνο η γεύση των φακών που δεν αγαπά, αλλά και η υδαρής μορφή της σούπας που τον απωθεί. Γι’ αυτό σκέφτηκα και την έκανα βελουτέ, αφήνοντας όμως και λίγες φακές ατόφιες που χάθηκαν μέσα στη σούπα. Και μη νομίζετε πως λόγω των μπαχαρικών μασκαρεύτηκε η καταπληκτική τους, ιδιαίτερη, γήινη γεύση‧ κάθε άλλο. Ας μην ξεχνάμε πως οι φακές είναι ένα από τα πιο αγαπημένα φαγητά των Ινδών οι οποίοι τις μαγειρεύουν με πάμπολλους τρόπους και με διαφορετικά μπαχαρικά, αναλόγως της περιοχής.  

Δεν μένει παρά να σας παροτρύνω να φτιάξετε αυτή τη σούπα. Αν αγαπάτε τις φακές και τις φτιάχνετε συχνά θα έχετε κάτι διαφορετικό, ενώ αν τις μισείτε, εσείς ή κάποιος άλλος στο σπίτι, μπορεί κάτι να αλλάξει. Σας το εύχομαι από καρδιάς.  

ΣΟΥΠΑ ΦΑΚΕΣ ΜΕ ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ ΚΑΙ ΓΑΛΑ ΚΑΡΥΔΑΣ
Για 4 άτομα



Τυλίγουμε σε γάζα 1 κ.γλ. σποράκια κάρδαμου που έχουμε βγάλει από μερικούς λοβούς και 4 καρφάκια γαρύφαλλο. Ζεσταίνουμε λίγο ελαιόλαδο σε μία κατσαρόλα (ίσα να σκεπάζει τον πάτο) και προσθέτουμε 250 γρ. φακές, 2 κ.γλ. κουρκουμά σε σκόνη, 1 κ.γλ. σπόρους κύμινου, 1 κ.γλ. ξερό κόλιανδρο σε σκόνη και 1-2 πρέζες μπούκοβο ή πιπέρι καγιέν.  Σοτάρουμε σε μέτρια φωτιά, ανακατεύοντας.  Μόλις μυρίσουν τα μπαχαρικά προσθέτουμε 2 σκ. σκόρδου ψιλοκομμένες και σοτάρουμε για λίγα δευτερόλεπτα ακόμη.  Αλατοπιπερώνουμε, σκεπάζουμε με κρύο νερό (ή σπιτικό ζωμό λαχανικών) και προσθέτουμε και την γάζα με τα υπόλοιπα μπαχαρικά.  Φέρνουμε σε βρασμό, χαμηλώνουμε την ένταση της φωτιάς σε μέτρια και σιγοβράζουμε με μισοσκεπασμένη την κατσαρόλα μέχρι οι φακές να μαλακώσουν και να χυλώσουν ελαφρά, με προσοχή να μην λιώσουν. 



Με μια τρυπητή κουτάλα βγάζουμε λίγες φακές από τη σούπα και τις κρατάμε ξεχωριστά. Αφαιρούμε τη γάζα. Πολτοποιούμε τη σούπα με το blender χειρός μέσα στην κατσαρόλα και προσθέτουμε τον χυμό από 1 μοσχολέμονο (lime) και ½ κουτί γάλα καρύδας.  Ανακατεύουμε, δοκιμάζουμε και διορθώνουμε τη γεύση. 

Μοιράζουμε τη σούπα στα μπολ και γαρνίρουμε με τις σουρωμένες φακές που κρατήσαμε και λίγο φρέσκο κόλιανδρο.  Σερβίρουμε με έξτρα lime για όποιον θελήσει.  Συνοδεύουμε με αραβικές πίτες ή ινδικά ψωμιά, τα οποία βρίσκουμε αρκετά εύκολα πλέον στα έθνικ μαγαζιά της Αθήνας.



Tips

• Προσωπικά δεν βάζω κρεμμύδι στις φακές, ούτε και στην κλασική τους εκδοχή, όπως δεν βάζω ούτε ντομάτα.  Έτσι μου αρέσουν περισσότερο.  Εννοείται πως εσείς κάνετε όπως προτιμάτε.
• Δεν πετάω το πρώτο νερό από κανένα όσπριο γιατί χάνεται μεγάλο μέρος των θρεπτικών συστατικών. Λένε πως αν πετάξεις το πρώτο νερό τα όσπρια γίνονται πιο εύπεπτα. Τι να σας πω, αν κι έχω κάποια στομαχικά προβλήματα, δεν έχω δει διαφορά. Από ‘κει και πέρα, κάντε όπως νομίζετε. 
• Λένε, επίσης, πως δεν αλατίζουμε στην αρχή γιατί το αλάτι δυσχεραίνει τον βρασμό των οσπρίων.  Δεν έχω διαπιστώσει κάτι τέτοιο και νομίζω πως και αυτό ανήκει στους μαγειρικούς μύθους. Η γνώμη μου και η εμπειρία μου στην κουζίνα μού έχουν δείξει πως αν δεν αλατίζεις το φαγητό στην αρχή, αυτό δεν νοστιμίζει βαθιά. Εννοείται πως είμαστε φειδωλοί στο πρώτο αλάτισμα, κυρίως όταν πρόκειται για μαγειρευτά φαγητά και σούπες, γιατί όσο εξατμίζεται το νερό κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος, τόσο το αλάτι γίνεται πιο έντονο. Έχουμε πάντα την ευχέρεια να διορθώσουμε στο τέλος.
• Τον σημαντικότερο ρόλο παίζει, βεβαίως, η ποιότητα του οσπρίου, τόσο για τη γεύση, όσο και για τον χρόνο βρασμού κι έχω την υποψία πως ο πιο πάνω μύθος περί αλατίσματος ίσως να αφορά πολυκαιρισμένα όσπρια.  Όσο πιο παλιάς συγκομιδής είναι, τόσο πιο δύσκολα και αργά θα βράσουν, με κίνδυνο να μην χυλώσουν ποτέ. 
• Αν αναρωτιέστε γιατί δεν έβαλα στη γάζα με τα μπαχαρικά σε σπόρους και αυτούς του κύμινου, σας απαντώ πως δεν χρειάζεται γιατί μαλακώνουν στο βράσιμο και, επίσης, βρίσκω ότι είναι πολύ ευχάριστοι στο δάγκωμα. Εάν σας ενοχλούν μπορείτε να τους βάλετε στη γάζα, ενώ εάν δεν έχετε σπόρους κύμινου θα βάλετε σκόνη.
• Αυτός είναι ένας μόνο συνδυασμός μπαχαρικών. Άλλες ιδέες είναι το garam masala και τα φύλλα κάρι για πιο έντονη ινδική νότα, το ginger (φρέσκο ή σε σκόνη) μαζί με lemongrass (λεμονόχορτο) και φύλλα καφίρ λάιμ για μυρωδιά από Ταϊλάνδη, η πάπρικα και το chili μαζί με το κύμινο για μεξικάνικη γεύση, το sumac και το ras el hanout για ταξίδι στο Μαρόκο (στις τελευταίες δύο εκδοχές δεν ταιριάζει το γάλα καρύδας). Όρεξη να ‘χετε και μπορείτε κάθε φορά να φτιάχνετε τη σούπα διαφορετική.
• Στη δική μου εκδοχή έβαλα παραπάνω από 2 πρέζες πιπέρι καγιέν και έγιναν αρκετά καυτερές. Αν κι εσείς αγαπάτε τα καυτερά, βάλτε 1 γεμάτο κ.γλ. Στην πιο πάνω φωτογραφία με τα μπαχαρικά που χρησιμοποίησα δεν βλέπετε το καγιέν γιατί απλούστατα το σκέφτηκα την ώρα που μαγείρευα το φαγητό και ήταν πλέον αργά να ξαναστήσω την φωτογραφία.
• Στις φακές ταιριάζουν πολύ και άλλα εσπεριδοειδή, όπως το πορτοκάλι, το νεράντζι, το κουμκουάτ και το περγαμόντο (οι φακές, λόγω της έντονα γήινης γεύσης τους, χρειάζονται οπωσδήποτε κάτι όξινο, γι’ αυτό άλλωστε στην κλασική συνταγή βάζουμε ξύδι).
• Το γάλα καρύδας δίνει το μοναδικό του άρωμα και γι’ αυτό το προτιμώ στη συγκεκριμένη σούπα με τα μπαχαρικά που διάλεξα. Σε κάθε περίπτωση, μπορείτε να το αντικαταστήσετε με γιαούρτι ή ξινόγαλο ή sour cream, με διαφορετικό αποτέλεσμα, βεβαίως. 
• Αν προσθέσετε και λίγο ρύζι, κατά προτίμηση αναποφλοίωτο, θα εξασφαλίσετε την άριστη απορρόφηση του σιδήρου των φακών.  Θα προσθέσετε το ρύζι προς το τέλος του μαγειρέματος για να μην λαπαδιάσει.
• Αν δεν αγαπάτε τον φρέσκο κόλιανδρο αντικαταστήστε με μαϊντανό ή, ακόμα καλύτερα, με μυρώνια που είναι τώρα στην εποχή τους και μοσχομυρίζουν.
• Για έξτρα βιταμίνες μπορείτε να προσθέσετε σπανάκι ή σέσκουλα. Θα διαλέξετε τρυφερά φύλλα και θα τα προσθέσετε εκτός φωτιάς στο τέλος, αφού έχετε πολτοποιήσει τη σούπα. Θα τα αφήσετε για λίγα λεπτά με σκεπασμένη την κατσαρόλα για να μαραθούν χωρίς να βράσουν, για να κρατήσουν το ζωηρό χρώμα και τη ζωντάνια τους.