Good morning Vietnam!

της Αγάπης Μαργετίδη

Παρόλο που δεν θυμάμαι και πολλά από την διάσημη ταινία, ούτε και ο μακαρίτης ο Robin Williams ήταν από τους αγαπημένους μου ηθοποιούς (μην βαράτε, γούστα είναι αυτά), η κραυγή “Good Morning Vietnam” έχει μείνει στην ιστορία του σινεμά. Κι αν με ρωτάτε αν έχω πάει στο Βιετνάμ, με μεγάλο καημό θα σας απαντήσω πως όχι‧ όχι ακόμα. Δυστυχώς δεν προβλέπω να πηγαίνω στο άμεσο μέλλον, αν και ποτέ δεν ξέρεις. Το ίδιο έλεγα και για την Ιαπωνία, άλλο μεγάλο μου όνειρο, και εν τέλει τα κατάφερα.

Μέχρι να γίνει αυτό, έφερα το Βιετνάμ στο σπίτι μου, φτιάχνοντας τα υπέροχα φρέσκα ρολάκια. Τα πρωτοέφαγα στην Γαλλία, όπου τα Βιετναμέζικα εστιατόρια και καντίνες είναι άπειρα, λόγω της Ινδοκίνας (η Γαλλική Ινδοκίνα αποτελείτο από το Βιετνάμ, το Λάος και την Καμπότζη και διαλύθηκε λίγα χρόνια μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο).

Τα ρολάκια ονομάζονται rouleaux de printemps (Gỏi cuốn στα Βιετναμέζικα), ήτοι ανοιξιάτικα ρολάκια, είναι όμως επίσης γνωστά και ως καλοκαιρινά, κυρίως στην Αμερική (summer rolls). Δεν είναι τηγανιτά όπως τα Κινέζικα και εξ αυτού του λόγου είναι πανάλαφρα και πιο-αρωματικά-δεν-έχει. Τηγανιτά ρολάκια φτιάχνουν και οι Βιετναμέζοι, ονομάζονται nem και προσωπικά τα βρίσκω πολύ πιο φίνα από τα Κινέζικα. Θα τα φτιάξω κι αυτά κάποια στιγμή και θα σας τα δείξω. Προς το παρόν χαρείτε τη δροσιά των φρέσκων. Τρώγονται με το χέρι και είναι πιο εθιστικά κι από τηγανιτές πατάτες (καθ’ υπερβολήν το έγραψα αυτό, εντάξει; Μην με κυνηγάτε και γι’ αυτό, μου φτάνει το ξύλο που θα φάω για τον Robin Williams!).

ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΑ ΒΙΕΤΝΑΜΕΖΙΚΑ ΡΟΛΑ ΜΕ ΤΡΕΙΣ ΣΑΛΤΣΕΣ

Για 12 ρολά θα χρειαστούμε :

12 φύλλα ρυζιού (τα βρίσκουμε στα ράφια με τα εξωτικά προϊόντα μεγάλων σουπερμάρκετ ή σε εξειδικευμένα μαγαζιά, ενώ στα tips έχω δύο πιο απλές εκδοχές, χωρίς τα φύλλα ρυζιού)
36 μετρίου μεγέθους γαρίδες, βρασμένες και καθαρισμένες
1 χούφτα βρασμένα λεπτά noodles ρυζιού (vermicelli)
2 καρότα, τριμμένα
1 αγγούρι, τριμμένο
¼ από ένα μικρό κόκκινο λάχανο, τριμμένο
1 ώριμο αβοκάντο, κομμένο σε λεπτές λωρίδες
½ ώριμο μάνγκο, κομμένο σε λεπτές λωρίδες
1 μάτσο φρέσκο δυόσμο ή μέντα και 1 μάτσο φρέσκο κόλιανδρο

Τα πιο πάνω υλικά είναι ενδεικτικά, εκτός από τα noodles και τα δύο φρέσκα αρωματικά. Κατά τα λοιπά αφαιρείτε κάποια αν δεν σας αρέσουν ή προσθέτετε κάποια άλλα κατά βούλησιν π.χ. από λαχανικά ραπανάκια, διάφορες φύτρες, άσπρο λάχανο, μοσχομπίζελα, κλπ. και από πρωτεΐνες κοτόπουλο, χοιρινό, πάπια, κλπ., ενώ βεβαίως εννοείται πως η ζωική πρωτεΐνη μπορεί να απουσιάζει εντελώς.

Αραδιάζουμε τα υλικά σε μια πιατέλα και δίπλα τοποθετούμε ένα μπολ με χλιαρό νερό που θα πρέπει να χωράει τα φύλλα ρυζιού και ένα ξύλο κοπής, το οποίο και βρέχουμε ελαφρά. Τα φύλλα ρυζιού έχουν δύο πλευρές, μια πιο λεία και μία λίγο πιο σαγρέ. Βυθίζουμε το φύλλο ρυζιού στο νερό μέχρι να μαλακώσει, προσέχοντας όμως να μην διαλυθεί : 15 δευτερόλεπτα περίπου είναι αρκετά, αναλόγως της θερμοκρασίας του νερού (μην το ζεστάνετε πολύ όμως, γιατί τότε το φύλλο θα λιώσει αμέσως). Με προσοχή το βγάζουμε από το νερό και το τοποθετούμε από την σαγρέ όψη προς τα πάνω (αυτή θα είναι το εσωτερικό του ρολού, ενώ η λεία θα είναι η εξωτερική πλευρά). Βάζουμε λίγα υλικά (διαλέγουμε 3 -4 κάθε φορά, συν οπωσδήποτε τα αρωματικά βότανα και noodles) προς την κάτω πλευρά εναλλάξ και φτάνουμε μέχρι λίγο πάνω από τη μέση, αφήνοντας στο κάθε πλάι ένα περιθώριο περίπου 2 εκ. Όσο πιο πολλά υλικά έχουμε, τόσο περισσότεροι οι συνδυασμοί. Αρχίζουμε να τυλίγουμε το ρολό σαν φάκελο, (αρκετά σφιχτά, όχι όμως και πολύ σαν ντολμά, χρειάζεται λίγος αέρας) πρώτα την κάτω πλευρά μέχρι εκεί που τελειώνουν τα υλικά, μετά τα πλαϊνά και τέλος την επάνω πλευρά. Επειδή τα φύλλα ρυζιού όταν βρέχονται γίνονται διαφανή, χρειάζεται λίγη προσοχή ώστε τα υλικά να είναι όμορφα τοποθετημένα, όπως επίσης και η ένωση να είναι από την κάτω πλευρά για να μην φαίνεται. Στις φωτογραφίες βλέπετε ότι τα κατάφερα περίπου, τέλεια όμως δεν έγιναν.

Αν δεν πρόκειται να τα φάμε αμέσως, φροντίζουμε να τα σκεπάσουμε με διαφανή μεμβράνη για να μην ξεραθούν κι αν τα φτιάξουμε ας πούμε το πρωί για το βράδυ, τα βάζουμε στο ψυγείο και τα φέρνουμε σε θερμοκρασία δωματίου για περίπου 30΄ πριν τα απολαύσουμε.

Σάλτσες υπάρχουν άπειρες και βρίσκουμε πολλές έτοιμες. Όμως είναι πολύ εύκολο και γρήγορο να τις φτιάξουμε και γι’ αυτό σας προτείνω τρεις από τις πιο αγαπημένες μου. Οι ποσότητες είναι αυτές που έβαλα εγώ, επειδή όμως όλα εξαρτώνται από το προσωπικό γούστο του καθενός ως προς το καυτερό, το γλυκό ή το ξινό, δοκιμάζουμε σταδιακά για να φέρουμε τη γεύση εκεί που θέλουμε.

Sweet chili Σε ένα μπολ βάζουμε 1 φλ. τσ. ζεστό νερό και προσθέτουμε 2 κοφτές κ.σ. ζάχαρη. Ανακατεύουμε για να λιώσει η ζάχαρη και προσθέτουμε 1 σκ. σκόρδου λιωμένη ή λεπτοτριμμένη, 2 πιπερίτσες chili πολύ ψιλοκομμένες (ξεσποριασμένες ή όχι, αναλόγως με τα γούστα μας στα πικάντικα), 4 κ.σ. fish sauce ή soy sauce, 2 κ.σ. χυμό lime και λίγο καρότο λεπτοτριμμένο.
Φιστικοβούτυρο ή ταχίνι Σε ένα μπολ βάζουμε 1 γεμάτη κ.σ. φυστικοβούτυρο ή ταχίνι χωρίς προσθήκη ζάχαρης, λίγες σταγόνες sesame oil, 1 σκ. σκόρδου λιωμένη ή πολύ λεπτοτριμμένη, λίγες σταγόνες από κάποια καυτερή σος (π.χ. Tabasco ή Sriracha), χυμό από 1 lime, 2 κ.γλ. ξύδι από ρύζι και 1 κ.σ. soy sauce. Αραιώνουμε με λίγο νερό.
Ginger Σε ένα μπολ βάζουμε 1 κομμάτι ginger ίσο περίπου με 2 δάχτυλα λεπτοτριμμένο, χυμό από 1 ½ lime, 1 κ.σ. soy sauce, 1-2 πιπερίτσες chili πολύ ψιλοκομμένες και προαιρετικά λίγο σουσάμι, ελαφρώς καβουρδισμένο.

Tips

Εάν βαριέστε να τυλίγετε, ή ακόμα αν δεν βρείτε φύλλα ρυζιού, μπορείτε να τυλίξετε τα υλικά σε ένα φύλλο σαλάτας, άλλωστε έτσι μου τα έχουν σερβίρει σε αρκετά βιετναμέζικα εστιατόρια. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν το κάνετε μόνοι σας, αλλά βάζετε τα υλικά σε πιατέλα στη μέση του τραπεζιού και ο καθένας κάνει το δικό του παιχνίδι.
Επίσης, μπορείτε να φτιάξετε μια σαλάτα με noodles και τα υπόλοιπα υλικά, προσθέτοντας και λίγα χοντροσπασμένα peanuts για το τραγανό της υπόθεσης. Διαλέξτε μία από τις πιο πάνω σάλτσες, ανακατέψτε την με τα υλικά της σαλάτας και είστε έτοιμοι για άλλη μια βουτιά στην δροσιά.
Τα ανοιξιάτικα ρολά σερβίρονται κυρίως ως ορεκτικό, όμως επειδή είναι αρκετά χορταστικά, μπορείτε κάλλιστα να έχετε μόνο αυτά στο τραπέζι για ένα ελαφρύ γεύμα ή δείπνο, τώρα που άρχισαν οι ζέστες.

Αφού με σινεμά άρχισα, με σινεμά θα τελειώσω, με μια ταινία εκπληκτική, δημιουργία ενός σπουδαίου Γάλλου σκηνοθέτη, του Jean-Jacques Annaud (Το Όνομα του Ρόδου, Η Αρκούδα, κ.α.). Η ταινία ονομάζεται L’Amant (Ο Εραστής), είναι βασισμένη στο ημι-αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της τεράστιας Γαλλίδας συγγραφέως Marguerite Duras, και αφηγείται τον εφηβικό της έρωτα στην Ινδοκίνα για έναν μεγαλύτερό της άντρα, έναν Κινέζο τραπεζίτη. Δεν σας λέω τίποτε άλλο, μόνο σας δείχνω το trailer. Ψάξτε την και θα με θυμηθείτε. Και μάλλον θα καταλάβετε για ποιο Βιετνάμ μιλάω. Κι αν το σήμερα δεν μοιάζει με το τότε, που σίγουρα δεν μοιάζει, οι ορυζώνες, τα βουνά και το δέλτα του ποταμού Μεκόνγκ είναι πάντα εκεί και με περιμένουν.