Το εντυπωσιακό έθιμο των κουδουνοφόρων στο καρναβάλι του Σοχού

Το καρναβάλι του Σοχού, μιας κωμόπολης στους πρόποδες του όρους Βερτίσκου, αποτελεί μια από τις πιο αυθεντικές και ζωντανές παραδόσεις της Ελλάδας.

Κεντρικό στοιχείο αυτού του εορτασμού είναι οι Κουδουνοφόροι, τραγόμορφες φιγούρες που, με τον εκκωφαντικό ήχο των κουδουνιών τους, γεμίζουν τους δρόμους με ζωντάνια και μυσταγωγία.

Στοιχείο ενταγμένο στον Εθνικό κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, οι Κουδουνοφόροι του Σοχού δεν είναι απλώς ένα καρναβαλικό δρώμενο, αλλά συνιστά βίωμα για το σύνολο της κοινωνίας των ντόπιων, που ακολουθούν τους βηματισμούς των αρχέγονων ρυθμών της κληρονομιάς του τόπου τους και φροντίζουν να μεταλαμπαδεύουν πιστά στις νέες γενιές.

Ιστορικές ρίζες και προέλευση

Το έθιμο έχει ρίζες που ανάγονται στις αρχαίες Διονυσιακές λατρείες και τις Βακχικές τελετές. Αυτές οι τελετουργίες, που τιμούσαν τον θεό Διόνυσο, στόχευαν στην προώθηση της γονιμότητας και της ευφορίας της γης. Οι τραγόμορφες μεταμφιέσεις και οι θορυβώδεις εκδηλώσεις είχαν σκοπό να ξυπνήσουν τις δυνάμεις της φύσης και να εξασφαλίσουν καλή σοδειά για την κοινότητα.

Μια ενδιαφέρουσα μάλιστα παράδοση συνδέει το έθιμο με τον Άγιο Θεόδωρο. Τον 4ο αιώνα μ.Χ., ο Άγιος Θεόδωρος, πολεμώντας ενάντια σε βαρβαρικές φυλές, βρέθηκε περικυκλωμένος σε ένα δάσος. Για να τρομάξει τους εχθρούς, διέταξε τους στρατιώτες του να φορέσουν δέρματα αιγών και να κρεμάσουν κουδούνια, δημιουργώντας έτσι μια τρομακτική εικόνα που οδήγησε τους εχθρούς σε φυγή. Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, οι κάτοικοι του Σοχού τιμούν τον Άγιο Θεόδωρο με τις συγκεκριμένες μεταμφιέσεις κατά τη διάρκεια του καρναβαλιού.

Η ενδυμασία των Κουδουνοφόρων

Η στολή  τους είναι εντυπωσιακή: Αποτελείται από μαύρες γιδοπροβιές, ενώ στη μέση κρέμονται πέντε μεγάλα κουδούνια, που παράγουν τον χαρακτηριστικό ήχο. Σημαντικό στοιχείο της είναι το «καλπάκι», η προσωπίδα που καλύπτει το πρόσωπο και καταλήγει σε ψηλό λοφίο διακοσμημένο με πολύχρωμες κορδέλες. Η μάσκα αυτή είναι φτιαγμένη από μαύρο ύφασμα, διακοσμημένο με γεωμετρικά σχέδια από πολύχρωμα κομμάτια υφάσματος, ενώ στη θέση του στόματος κρέμονται μουστάκια από ουρά αλόγου.

Ιστορικό… φλερτ

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του καρναβαλιού του Σοχού είναι το έντονο ερωτικό στοιχείο που το διαπνέει, όπως και τα περισσότερα στην ελληνική επαρχία. Στα παλαιότερα χρόνια, οι νέοι άνδρες ντύνονταν ως κουδουνοφόροι για να πλησιάσουν τις κοπέλες που τους ενδιέφεραν, εκφράζοντας έτσι τον θαυμασμό και την αγάπη τους με έναν διακριτικό αλλά ουσιαστικό τρόπο. Αυτή η πρακτική ενίσχυε τους κοινωνικούς δεσμούς και προσέφερε ευκαιρίες για νέες γνωριμίες και σχέσεις μέσα στην κοινότητα.

Με πληροφορίες από archaiologia.gr, Sohos.fm