Γιατί η υπέρταση είναι σιωπηρός δολοφόνος

Έχεις μετρήσει ποτέ την πίεσή σου; Όχι, δεν χρειάζεται να έχεις συμπτώματα για να το κάνεις. Η υπέρταση «χτυπά» αθόρυβα και γι’ αυτόν τον λόγο θεωρείται από τους ειδικούς ως «σιωπηρός δολοφόνος». Συνήθως δεν παρουσιάζει εμφανή συμπτώματα, ακόμα και όταν τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης είναι υψηλά.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, ο επιπολασμός της υπέρτασης υπερβαίνει το 1 δισεκατομμύριο πληθυσμού και ενοχοποιείται για 10 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους. Στην Ελλάδα, φαίνεται ότι σχεδόν ένας στους τρεις ενήλικες πάσχει από αρτηριακή υπέρταση, ενώ το πρόβλημα είναι πολύ συχνότερο στους ηλικιωμένους, που πάσχουν σε ποσοστό άνω του 65%.

Σύμφωνα με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, η ιδανική αρτηριακή πίεση σε υγιείς ενήλικες είναι κάτω από 120 για την συστολική και κάτω από 80 για τη διαστολική. Οποιαδήποτε τιμή αρτηριακής πίεσης άνω του 140 για τη συστολική και άνω του 90 για τη διαστολική θεωρείται υπέρταση.

Ειδικότερα, άτομα με τιμές αρτηριακής πίεσης μεταξύ 120-139 για την συστολική ή/και 85-89 για τη διαστολική θεωρούνται ότι έχουν οριακή υπέρταση (προ-υπέρταση) κι έχουν ανάγκη τακτικής παρακολούθησης της αρτηριακής τους πίεσης και άμεσης αλλαγής τρόπου ζωής.

Γιατί είναι όμως τόσο επικίνδυνη;

Η υπέρταση μπορεί να προκαλέσει βλάβες στην καρδιά, τον εγκέφαλο, τα νεφρά και τα αιμοφόρα αγγεία με την πάροδο του χρόνου, αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική ανεπάρκεια και άλλες σοβαρές καταστάσεις. Επίσης, χωρίς διάγνωση και θεραπεία, η υπέρταση αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, δύο από τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως.

Η επαναφορά της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά όρια με φαρμακευτική αγωγή, δίαιτα και άσκηση μειώνει την πιθανότητα θανάτου από στεφανιαία νόσο και εγκεφαλικό επεισόδιο, ενώ βελτιώνονται και τα υπόλοιπα όργανα, όπως τα νεφρά κι οι οφθαλμοί μας.

Φαίνεται μάλιστα ότι μια μείωση κατά 5 με 6 μονάδες της διαστολικής πίεσης σε διάστημα πέντε ετών, οδηγεί σε 40% λιγότερα εγκεφαλικά επεισόδια και 20% λιγότερα καρδιακά. Τα αποτελέσματα είναι ακόμα πιο ευεργετικά όταν η διαστολική πίεση μειωθεί κατά 10 μονάδες, οπότε παρατηρείται μείωση των εγκεφαλικών επεισοδίων κατά 56%.

Πώς την μετράω;

Για να μετρήσουμε σωστά την αρτηριακή πίεση με ηλεκτρονικό πιεσόμετρο προτιμότερη είναι η καθιστή θέση με ακουμπισμένο χαλαρά το αριστερό χέρι σε ένα τραπέζι στο ύψος της καρδιάς. Η περιχειρίδα τοποθετείται γύρω από τον βραχίονα τρία περίπου εκατοστά πάνω από τον αγκώνα.

Το στηθοσκόπιο θα πρέπει να τοποθετείται ελαφρά και σταθερά πάνω από την βραχιόνια αρτηρία που την συναντάμε στην εσωτερική μεριά του βραχίονα, προς το μικρό δάκτυλο του χεριού.

Πίεση μετράμε μετά από 5-10 λεπτά ξεκούρασης, όχι μετά φαγητό ή τσιγάρο, σε ήσυχο και ευχάριστο περιβάλλον. Δεν πρέπει να φοράμε στενά ρούχα στο χέρι που μετράμε την πίεση, ενώ η πλάτη μας παραμένει στηριγμένη σε όλη τη διάρκεια της μέτρησης.

Η μέτρηση της αρτηριακής πίεσης θα πρέπει να επαναλαμβάνεται μετά από μεσοδιάστημα τριών λεπτών και να υπολογίζεται ο μέσος όρος των δύο μετρήσεων, εκτός αν παρατηρηθεί σημαντική απόκλιση, οπότε θα χρειαστεί και τρίτη μέτρηση.

Η μέτρηση με μη ηλεκτρονικό πιεσόμετρο συνοδεύεται με ψηλάφηση του σφυγμού στον καρπό.

Φουσκώνουμε την περιχειρίδα περίπου 30 mmHg πάνω από το σημείο εκείνο που εξαφανίζεται ο σφυγμός στον καρπό. Από εκεί αφήνουμε σιγά σιγά τον αέρα να φεύγει από την βαλβίδα με σταθερό ρυθμό 2-3 mmHg ανά καρδιακό παλμό, ενώ με το ακουστικό τοποθετημένο στην έσω πλευρά του βραχίονα στο κάτω όριο της περιχειρίδος, περιμένουμε να ακούσουμε τον ήχο του αίματος.

Το ύψος της στήλης υδραργύρου ή η θέση της βελόνας όπου θα ακούσουμε τον πρώτο ήχο αντιστοιχεί στη συστολική πίεση ενώ το σημείο όπου οι ήχοι θα εξαφανιστούν τελείως αντιστοιχεί στη διαστολική πίεση.