Ιππασία: Το ευγενέστερο των αθλημάτων

της Έλενας Μπούλια

Η τρομαχτική καταστροφή που υπέστησαν τα δάση και το περιβάλλον γενικότερα τον τελευταίο καιρό, μας εξόργισε, μας πείσμωσε και μας δημιούργησε την ανάγκη να αναζητήσουμε ακόμα περισσότερους τρόπους που θα μας φέρουν σε επαφή με τη φύση. Κι αν ένας απλός περίπατος κάτω από καταπράσινες φυλλωσιές φαντάζει τώρα κακόγουστο αστείο, εμείς δεν το βάζουμε κάτω και επιχειρούμε να μετατρέψουμε αυτό το αστείο σε ειδυλλιακή πραγματικότητα. Πώς; Μαθαίνουμε ιππασία. Καβαλάμε έναν πανέμορφο «ψαρή» και ερχόμαστε ακόμα πιο κοντά στη φύση. Ίσως έτσι την αγαπήσουμε περισσότερο…

Αν μέχρι τώρα πιστεύατε ότι η ιππασία ξεκίνησε ως άθλημα των δυτικοευρωπαίων ευγενών, ίσως εκπλαγείτε μαθαίνοντας πως οι πρώτες αθλητικές συναντήσεις ιππέων έλαβαν χώρα για πρώτη φορά το 680 π.Χ. στην αρχαία Ελλάδα με τις αρματοδρομίες, ενώ από το 648 π.Χ. οι ιπποδρομίες αποτελούσαν τα δύο από τα δέκα αγωνίσματα των Ολυμπιακών Αγώνων.

Με τα χρόνια η ιππασία έγινε ένα από το δημοφιλέστερα και πιο ιδιαίτερα αθλήματα, αφού όχι μόνο εφαρμόζει τους ίδιους κανόνες για τους άνδρες και τις γυναίκες ιππείς, αλλά επιβραβεύει την καλή εμφάνιση τόσο των ιππέων όσο και του αλόγου, που κάνει άλλωστε και όλη τη σκληρή «δουλειά». Ο ιππέας και το άλογο στον αγώνα γίνονται ένα, και μετά από χρόνια συστηματικής προπόνησης καταφέρνουν να εκτελέσουν εντυπωσιακές ασκήσεις.

Αν και στα πρώτα ελληνικά μ.Χ. χρόνια η ιππασία ως άθλημα περιορίστηκε αρκετά, έκανε πάλι την εμφάνισή της λίγο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και με πρωτοβουλία μιας ομάδας ανώτερων αξιωματικών του στρατού ιδρύθηκε ο Ελληνικός Ιππικός Όμιλος στις εγκαταστάσεις ενός κτήματος στο Χολαργό. Αυτός έγινε και ο πρώτος επίσημος Ιππικός Όμιλος στην Ελλάδα, ο οποίος επαναδραστηριοποιήθηκε πλέον μεταπολεμικά.

Σήμερα η ιππασία αποτελεί ένα από τα αγαπημένα αθλήματα των νέων, με αρκετά μεγάλη απήχηση για τα δεδομένα της χώρας μας και με συνεχώς αναπτυσσόμενους ομίλους, οι οποίοι -επίσημοι και μη- φτάνουν περίπου τους 60. Στους ιππικούς ομίλους της χώρας μπορεί κανείς να εκπαιδευθεί σε προγράμματα ιππασίας, είτε είναι αρχάριος είτε όχι, και να απολαύσει το μοναδικό αυτό άθλημα σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους και αγροκτήματα, με έμπειρο προσωπικό, εκπαιδευμένα άλογα και απόλυτα φυσικές διαδρομές και μονοπάτια.

Η Διεθνής Ομοσπονδία Ιππασίας έχει αναγνωρίσει επτά αγωνίσματα (υπερπήδηση εμποδίων, ιππική δεξιοτεχνία, ιππικό τρίαθλο, reining, γυμνιππευτική, μαραθώνιος και αμαξοδήγηση), τα οποία συμπεριλαμβάνονται στο αγωνιστικό πρόγραμμα των Παγκόσμιων Πρωταθλημάτων Ιππικών Αγώνων, που διεξάγονται ανά τέσσερα χρόνια, στο ζυγό έτος μεταξύ δύο θερινών Ολυμπιάδων. Όσοι αγαπούν το άθλημα γνωρίζουν ότι το τελευταίο Πρωτάθλημα έλαβε χώρα στο Άαχεν της Γερμανίας, το 2006, και το επόμενο θα πραγματοποιηθεί το 2010 στο Κεντάκι της Αμερικής.

Τι πρέπει να γνωρίζει ο επίδοξος ιππέας

Κάθε σωστά οργανωμένος ιππέας οφείλει πρώτα από όλα να συνοδεύεται από το κατάλληλο άλογο. Και για να βρείτε το κατάλληλο άλογο θα πρέπει να έρθετε σε επαφή με τον ιππικό όμιλο στον οποίο θα επιλέξετε να εκπαιδευθείτε. Εκεί θα επιλέξετε ή θα σας αναταθεί ο προπονητής σας, ο οποίος και θα είναι σε θέση να γνωρίζει ποιο άλογο σας ταιριάζει. Το άλογο πρέπει να μένει στο στάβλο του ιππικού ομίλου γιατί εκεί του παρέχεται καλύτερη φροντίδα και ασφάλεια.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι παλαιότερα οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τα αρσενικά άλογα για ιππασία, και μάλιστα τα ευνουχισμένα για να τα ιππεύουν οι γυναίκες, και τα θηλυκά μόνο για αναπαραγωγή. Σήμερα, όμως, αυτό δεν ισχύει και στην ιππασία χρησιμοποιούνται και ευνουχισμένα αλλά και θηλυκά άλογα. Για τους νεώτερους αναβάτες προτιμότερα είναι τα πόνι, άλογα με ύψος γύρω στο 1,40 με 1,50, τα οποία είναι γεροδεμένα, ζωηρά και ιδιαίτερα αγαπητά στα παιδιά.

Αφού, με τη βοήθεια του προπονητή σας, καταλήξετε στο άλογο, το επόμενο βήμα σας θα είναι να προμηθευτείτε τον κατάλληλο εξοπλισμό. Στα πρώτα μαθήματα, και εφόσον ο σωματότυπός σας το επιτρέπει, ο βασικός εξοπλισμός της ιππασίας παρέχεται από τον ίδιο τον ιππικό όμιλο. Κάποια στιγμή, όμως, θα χρειαστείτε να αποκτήσετε τον προσωπικό σας εξοπλισμό.

Ο εξοπλισμός αυτός αποτελείται κυρίως από προστατευτικό καπέλο, παντελόνι και μπότες ιππασίας και σακάκι. Οι άνδρες ιππείς στις επίσημες διοργανώσεις μάλιστα, φορούν πουκάμισο και γραβάτα, ενώ οι αμαζόνες φορούν πουκάμισο με κολαρίνα. Χρήσιμο, επίσης, είναι να προμηθευτείτε και ειδικά δερμάτινα γάντια, για να μην πληγιάσετε τα χέρια σας από τα ηνία.

Εξίσου σημαντικός, όμως, είναι και ο εξοπλισμός του αλόγου σας. Ειδικά αν κάποια στιγμή αποφασίσετε να αποκτήσετε το δικό σας άλογο, οφείλετε τουλάχιστον να του πάρετε τον τύπο σέλας που του ταιριάζει. Ο βασικός κορμός της σέλας είναι φτιαγμένος από ατσάλι, ίνες γυαλιού ή ξύλο, ενώ το εξωτερικό της είναι επενδυμένο με δέρμα. Είναι άλλωστε σχεδιασμένη έτσι ώστε να βοηθά τον ιππέα να διατηρεί την ισορροπία του πάνω στο άλογο.

Μαζί με τη σέλα χρειάζεται κανείς να έχει το έποχο, που λειτουργεί σα ζώνη και την κρατάει στη θέση της, τις αρτάνες, που προσαρμόζονται στον κορμό της σέλας για να στηρίζουν τους αναβολείς, οι οποίοι –φτιαγμένοι από ατσάλι- αποτελούν το στήριγμα για να ανέβει ο ιππέας στη σέλα, και το υπόσαγμα, το οποίο τοποθετείται κάτω από τη σέλα για να απορροφά τον ιδρώτα και να προστατεύει την πλάτη του αλόγου.

Τέλος, για τον εξοπλισμό του αλόγου σας, θα χρειαστείτε ηνία, σχεδιασμένα έτσι ώστε να κρατάνε τη στομίδα στο στόμα του αλόγου. Η στομίδα αποτελεί το σύνδεσμο επαφής ανάμεσα στον ίππο και τον ιππέα και είναι ο μόνος τρόπος να ελέγξει ο ιππέας το άλογο. Τέλος, βασικό είναι να παρέχουμε στο άλογό μας περικνημίδες, καμπάνες και επιδέσμους, για να προστατεύονται και να ανακουφίζονται τα πόδια και οι οπλές του.

Οι ιππικοί όμιλοι της Ελλάδας

Από τους 60 περίπου ιππικούς ομίλους και σχολές ιππασίας που λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα, οι 46 περίπου είναι αναγνωρισμένοι από την Ελληνική Ομοσπονδία Ιππασίας, ενώ η αθλητική ιππο-δύναμη της χώρας συνολικά ανέρχεται περίπου στα 1.000 άλογα.

Στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ιππασίας αναφέρονται όλοι οι εγκεκριμένοι ιππικοί όμιλοι της χώρας, σύμφωνα με το νομό στον οποίο βρίσκεται ο καθένας. Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, μπορούμε να πούμε πως τα μαθήματα στους ιππικούς ομίλους παραδίδονται καθημερινά, πρωινές και απογευματινές ώρες, για ένα 45λεπτο τη φορά και με συχνότητα μίας ή δύο φορών την εβδομάδα. Το κόστος το μαθημάτων κυμαίνεται στα 25 με 30 ευρώ για μία διδακτική ώρα και ανάλογα τον όμιλο, άρα υπολογίστε για ένα αρχάριο στάδιο ότι θα χρειαστείτε τουλάχιστον 100 ευρώ το μήνα. Στην τιμή αυτή μπορεί να περιλαμβάνεται και ο εξοπλισμός, αλλά είναι προτιμότερο, όταν πλέον ξεκινήσετε και αποφασίσετε ότι πραγματικά θέλετε να ασχοληθείτε, να αγοράσετε τον δικό σας.

Αν μάλιστα αποδειχθείτε βιρτουόζος, γκανιάν όπως θα λέγαμε αστειευόμενοι, του αθλήματος, μέσω ενός οργανωμένου ομίλου θα έχετε τη δυνατότητα να λάβετε μέρος σε επιδείξεις, τουρνουά αλλά και επίσημες αγωνιστικές διοργανώσεις, οι οποίες πραγματοποιούνται τακτικά στη χώρα μας και το εξωτερικό.

Σύντομα θα ανακαλύψετε ότι η άμεση επαφή με τη φύση, η συνύπαρξη και συνεργασία με ένα τόσο σπουδαίο ζώο και το μοναδικό αίσθημα ελευθερίας και δύναμης που δημιουργεί η ιππασία, αποτελούν έναν από τους ιδανικότερους τρόπους διαφυγής, χαλάρωσης, άθλησης και αναζωογόνησης. Όταν τα νιώσετε όλα αυτά, θα έχετε μόλις βρει το άθλημα που σας ταιριάζει.