Πώς θα φτιάξετε νόστιμες σπιτικές κροκέτες μπακαλιάρου

της Αγάπης Μαργετίδη

Τις προάλλες είχα μια συζήτηση με την φίλη μου που μεγάλωσε στη Νότιο Αφρική για τα παιδικά αγαπημένα μας γεύματα. Μου έλεγε λοιπόν ότι εκεί έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές παιδιών με τα κατεψυγμένα τηγανιτά fish fingers, δηλαδή τις κροκέτες του μπακαλιάρου που βρίσκουμε κι εμείς στα εν Ελλάδι σουπερμάρκετ. Τι μου λες τώρα! Τη δεκαετία του 60 και του 70, σιγά που είχαμε τέτοια πράγματα στην ψωροκόσταινα! Το πιο «εξωτικό» που πρωτοφάγαμε ήταν η αμερικάνικου τύπου πίτσα, γιατί η ιταλική άργησε πολύ να έρθει στα μέρη μας.

Δοκίμασα για πρώτη φορά fish fingers στην Αγγλία εν έτει 1977, μόλις είχα τελειώσει το σχολείο, όταν επισκέφθηκα τον πατέρα μου, που έχοντας μετατεθεί στο Λονδίνο, είχε προπορευθεί από την υπόλοιπη οικογένεια μέχρι να βρει το σπίτι που θα μας στέγαζε όλους, λίγους μήνες αργότερα. Όντας λοιπόν προσωρινά εργένης, βαριόταν να τρώει κάθε βράδυ έξω και είχε ανακαλύψει τα περίφημα fish fingers. Σαν τον μπαμπά μου, αγάπησα κι εγώ πολύ τα fish fingers, μη με ρωτάτε γιατί, είναι ανεξήγητο, σε αντίθεση με το Λονδίνο που μού ‘κατσε στραβά την πρώτη εκείνη φορά, ανεξήγητο κι αυτό, ευτυχώς όμως προσωρινό, γιατί μετά πέρασα πολύ όμορφα χρόνια.

Τα fish fingers πέρασαν και από το δικό μου σπίτι τις εποχές της εργένικης ζωής μου, πριν πάρω την κουζίνα στα σοβαρά. Εξακολουθώ να τα αγαπώ, από ποια διαστροφή δεν μπορώ να σας πω. Σήμερα όμως δεν τα αγοράζω έτοιμα, αλλά τα φτιάχνω στο σπίτι και μάλιστα στον φούρνο, αφού είναι πολύ πιο ελαφριά. Μαζί με τις πατάτες που γίνονται κι αυτές στον φούρνο σαν τηγανιτές, αποτελούν ένα εύκολο και σχετικά γρήγορο δείπνο για τις καθημερινές. Τα παιδιά σας θα ξετρελαθούν, αυτό είναι βέβαιο, ακόμη κι αν δεν αγαπούν το ψάρι. Δείτε πώς τα φτιάχνουμε.

Fish Fingers (κροκέτες μπακαλιάρου) με πατάτες σαν τηγανιτές στον φούρνο

Για 4 άτομα. Στρώνουμε 2 λαμαρίνες του φούρνου με λαδόκολλα και προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200ο C στη λειτουργία του αέρα.

Πρώτες ετοιμάζουμε τις πατάτες γιατί χρειάζονται περίπου 15΄- 20΄ περισσότερο ψήσιμο από το ψάρι. Καθαρίζουμε και χοντροκόβουμε σε μπαστούνια 2-3 μεγάλες πατάτες, τις αλατοπιπερώνουμε και τις ανακατεύουμε με λίγο ελαιόλαδο (ίσα-ίσα να γυαλίσουν όλες) και ξερό θυμάρι. Τις τοποθετούμε σε μονή στρώση στην πρώτη λαμαρίνα. Μόλις ζεσταθεί ο φούρνος, κατεβάζουμε τη θερμοκρασία στους 180ο C και φουρνίζουμε τις πατάτες.

Κατόπιν ασχολούμαστε με την προετοιμασία του ψαριού. Σκουπίζουμε με απορροφητικό χαρτί για να απομακρύνουμε την υγρασία από δύο μεγάλα φιλέτα φρέσκου ή κατεψυγμένου μπακαλιάρου (εάν είναι κατεψυγμένος εννοείται πως έχουμε φροντίσει να τον αποψύξουμε) και τα αλατοπιπερώνουμε. Ετοιμάζουμε σε 3 μπολ τα 3 στάδια του παναρίσματος: το πρώτο θα είναι αλεύρι, το δεύτερο 2 αυγά και 2 κ.σ. μουστάρδα της αρεσκείας μας χτυπημένα με το σύρμα και το τρίτο χοντροκομμένα ψίχουλα από ελαφρώς τοσταρισμένο μπαγιάτικο ψωμί, ανακατεμένα με λίγο ξερό θυμάρι, αλατοπίπερο, λίγο ελαιόλαδο και προαιρετικά λίγη τριμμένη παρμεζάνα. Κόβουμε τα φιλέτα του ψαριού σε μακρόστενες λωρίδες και τα περνάμε διαδοχικά από τα τρία μίγματα με τη σειρά που τα αναφέρω. Τοποθετούμε τα κομμάτια του ψαριού στη δεύτερη λαμαρίνα. Φουρνίζουμε μόλις δούμε ότι οι πατάτες έχουν αρχίσει να μαλακώνουν και να παίρνουν ελαφρύ χρώμα. Το ψάρι θα χρειαστεί περίπου 15΄- 20΄ ψησίματος και μέχρι τότε θα έχουν ψηθεί εντελώς και οι πατάτες.

Όση ώρα ψήνεται το φαγητό, ετοιμάζουμε τη σάλτσα. Ανακατεύουμε μαγιονέζα, χυμό και ξύσμα λεμονιού, ψιλοκομμένο άνηθο και πιπέρι. Προσθέτουμε κατά βούληση horseradish ή μουστάρδα για λίγο καυτερό και ψιλοκομμένη κάππαρη ή αγγουράκια τουρσί για το πικάντικο.

Σερβίρουμε το ψάρι με τις πατάτες και τη σάλτσα και συνοδεύουμε με πράσινη σαλάτα.

Tips
-Μπορείτε να αντικαταστήσετε τα χειροποίητα ψίχουλα με έτοιμη τριμμένη φρυγανιά, σαν τα κλασσικά fish fingers, αν και θεωρώ ότι τα ψίχουλα που είναι χοντροκομμένα, δίνουν πιο ωραίο crunch. Εγώ δοκίμασα τα γιαπωνέζικα ψίχουλα panko που είναι πολύ νόστιμα και χρησιμοποιούνται πλέον κατά κόρον στην Ευρώπη και την Αμερική για όλα τα πανέ. Έχουν περισσότερο μορφή νιφάδων παρά ψίχουλων. Δεν τα βρίσκουμε όμως παντού και δεν προτίθεμαι να τα διαφημίσω περισσότερο, μη λέτε κιόλας πως σας βάζω σε κόπους κι έξοδα! Άλλωστε κι εγώ τα πήρα από περιέργεια και το αποτέλεσμα της έρευνάς μου είναι πως το μπαγιάτικο ψωμί κάνει μια χαρά.
-Η μέθοδος των κομμένων σαν να προορίζονταν για το τηγάνι πατατών που ψήνουμε στον φούρνο, έχει δύο μεγάλα πλεονεκτήματα : πρώτον λιγότερο κόπο και δεύτερον σαφώς λιγότερες θερμίδες. Μοιάζουν δε τόσο πολύ με τις τηγανιτές, που δεν διανοούμαι να τηγανίσω πατάτες πια. Το ίδιο και οι κροκέτες του ψαριού, είναι πολύ υγιεινότερες.
-Αν οι πατάτες είναι λεπτόφλουδες, μπορείτε να μην τις καθαρίσετε.
-Οι κροκέτες δεν ξαναζεσταίνονται με τίποτα γιατί κρυώνοντας γίνονται σαν λάστιχο, οπότε φροντίστε να τις καταναλώσετε. Οι πατάτες όμως μπαίνουν την άλλη μέρα σε ομελέτα χωρίς κανένα πρόβλημα.
-Αν τα παιδιά σας είναι μικρά, δύσκολα θα εκτιμήσουν τη σάλτσα που σας προτείνω, επομένως καλό θα είναι να έχετε και ketchup, αν θέλετε να τα πάτε καλά!

Τώρα θυμήθηκα κι ένα εξωφρενικό γεγονός: Εκείνα τα χρόνια είχαν απαγορεύσει στην Ελλάδα την εισαγωγή μπανανών, για να ενισχύσουν την ντόπια κρητική μπανάνα. Όποιος πήγαινε στο εξωτερικό ήταν επιφορτισμένος να φέρνει στη ζούλα μπανάνες, κι αλίμονό του αν αμελούσε την ιερή και επικίνδυνη αποστολή!

Γράφοντας για τις διατροφικές συνήθειες της παιδικής και εφηβικής μου ηλικίας που δεν απέχουν δα και τόσο πολύ από το σήμερα, συνειδητοποιώ πόσα πράγματα έχουν αλλάξει από τότε, και με πιάνει ίλιγγος. Ή μήπως απέχουν αβυσσαλέα και δεν θέλω να το παραδεχτώ; Αφήστε το καλύτερα, θα συγχυστώ!