Από το αράπικο φιστίκι στον Snoopy κι από εκεί στην κουζίνα!

της Αγάπης Μαργετίδη

Αν έχετε, όπως κι εγώ, την απορία γιατί ονομάζουμε την αραχίδα αράπικο φιστίκι, ιδού τα όσα έχω μάθει: Η λατινική βοτανική ονομασία είναι Arachis Hypogaea (υπόγεια γιατί, ενώ το φυτό είναι υπέργειο, ο καρπός παράγεται κάτω από τη γη), είναι ενδημικό φυτό της Νότιας Αμερικής, κατά πάσα πιθανότητα του Περού, αφού τα παλαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα τοποθετούνται εκεί, 7.600 χρόνια πριν. Σήμερα όλοι τα ξέρουμε ως peanuts (από τις λέξεις pea-μπιζέλι και nut-ξηρός καρπός) και φαίνεται πως από τη Νότια Αμερική πήγαν στην Αφρική, στην Ινδία και στην Κίνα και κάποια στιγμή ήρθαν και στην Ευρώπη. Διάβασα πως σε μας έφτασαν μέσω της Αιγύπτου και του Σουδάν, χώρες που παλιά ονομάζαμε συλλήβδην «αραπιά» και κάπως έτσι, η απορία μου λύθηκε (από το Σουδάν υπάρχει και μια άλλη παλαιά, άγνωστη πια σήμερα, ονομασία τους, σουδάνια).

Προφανώς, λόγω του ότι τα peanuts καλλιεργούνται εύκολα σε τεράστιες ποσότητες σε πολλά μέρη του κόσμου (καλλιεργούνται κι εδώ, κυρίως στην Καλαμάτα και στις Σέρρες), είναι οι φτηνότεροι ξηροί καρποί κι έτσι η έκφραση ‘working for peanuts’ σημαίνει ότι κάποιος εργάζεται σχεδόν τσάμπα.

Η φτήνια των peanuts έδωσε και το όνομα σε ένα από τα εμβληματικότερα αμερικανικά κόμικ των φίφτις, με τους λατρεμένους Charlie Brown και Snoopy. Πώς εξηγείται όμως η σύνδεση; Ο αρχικός τίτλος από τον δημιουργό Charles Schulz ήταν Little Folks, αλλά λόγω του ότι προϋπήρχε άλλο κόμικ με τον ίδιο περίπου τίτλο, έχασε τη δικαστική διαμάχη και δεν μπόρεσε να τον κρατήσει. Δεν πρόλαβε όμως να βρει άλλον, γιατί ο παραγωγός αποφάσισε μονομερώς το Peanuts, από το Peanut Gallery, που ήταν το όνομα για τις φτηνές θέσεις στα θέατρα βαριετέ (η γαλαρία, που λέμε κι εμείς). Κι έτσι, από ένα δημοφιλές παιδικό πρόγραμμα της εποχής που ονομαζόταν Howdy Doody στο οποίο υπήρχε μια παρέα παιδιών που καθόταν στο Peanut Gallery, ο παραγωγός βρήκε το Peanuts, προς μεγάλη δυσαρέσκεια του Schulz, ο οποίος δεν το αποδέχθηκε ποτέ και πέθανε μ’ αυτόν τον καημό.

Με τα τούτα και με τα άλλα, φτάσαμε και στη μαγειρική. Να σας πω την αλήθεια μου, δεν αγαπώ ιδιαίτερα τα peanuts κι εκνευρίζομαι πολύ όταν τα φέρνουν με το ποτό, ακόμα και σε «καλά» μπαρ. Ούτε το φιστικοβούτυρο αγαπώ, ούτε και κανένα άλλο βούτυρο από ξηρούς καρπούς, μόνον όμως στη γλυκιά τους μορφή, γιατί όταν πρόκειται για αλμυρά, τρελαίνομαι. Παράδειγμα το ταχίνι, που μόνο στο χούμους μου αρέσει.

Γι’ αυτό σήμερα σας έχω μια πολύ νόστιμη συνταγή για την σάλτσα satay που έχει προέλευση την Ινδονησία, αν και το satay δεν είναι σάλτσα, αλλά τα διάφορα σουβλάκια που πωλούνται στον δρόμο με μία σάλτσα από peanuts και chili. Για να μην τα πολυλογώ, στη Δύση σήμερα, όταν λέμε satay, εννοούμε τη σάλτσα της σημερινής συνταγής.

Ως συνοδευτικό για τα σουβλάκια και τη σάλτσα έχω και μια σαλάτα με «σπασμένο» αγγούρι, κινεζικής προέλευσης. Είναι μια συνταγή που ήθελα να δοκιμάσω εδώ και πολύν καιρό, από τότε που μου την επισήμανε μια φίλη και η οποία ορκίζεται ότι είναι καταπληκτική. Και όντως είναι! Το αγγούρι σπάει χωρίς να διαλυθεί εντελώς, αποβάλλει τα πολλά υγρά του, ανακατεύεται με μία πικάντικη σάλτσα, στην οποία προστίθενται peanuts και είναι όνειρο.

 
ΣΟΥΒΛΑΚΙΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕ ΣΑΛΤΣΑ SATAY
ΚΑΙ ΣΑΛΑΤΑ ΜΕ «ΣΠΑΣΜΕΝΟ» ΑΓΓΟΥΡΙ
Για 2 άτομα

ΣΟΥΒΛΑΚΙΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟΥ

Μαρινάρισμα και ψήσιμο : Κόβουμε ένα στήθος κοτόπουλου (ή 2 μπούτια) χωρίς κόκαλο και πέτσα σε κύβους. Σε ένα μπολ βάζουμε 2 κ.σ. soy sauce, 1 κ.σ. fish sauce (βλ. tips), 1 γεμάτο κ.γλ. κουρκουμά (βλ. tips), 1 γεμάτο κ.γλ. σκόνη κόλιανδρο, 1 κ.γλ. μπούκοβο, 1 κοφτή κ.σ. καστανή ζάχαρη, 1 σκ. σκόρδου ψιλοτριμμένη, 1 κομμάτι ginger ίσο με το μικρό μας δάχτυλο ψιλοτριμμένο και τον χυμό από 1 lime. Ανακατεύουμε για να διαλυθεί η ζάχαρη και δοκιμάζουμε για να δούμε αν θέλουμε κάτι παραπάνω σε ποσότητα των υλικών (π.χ. μπούκοβο ή lime). Προσθέτουμε τα κομμάτια του κοτόπουλου, ανακατεύουμε καλά, σκεπάζουμε το μπολ με διαφανή μεμβράνη και βάζουμε στο ψυγείο για τουλάχιστον 1 ώρα, μέχρι 1 νύχτα. Κατά διαστήματα ανακατεύουμε για να ποτίσει η μαρινάδα όλα τα κομμάτια.

Περνάμε τα κομμάτια του κοτόπουλου σε σουβλάκια και τα ψήνουμε σε καυτό γκριλ ή σε σχαροτήγανο, αλείφοντας συχνά με τη μαρινάδα. Προσέχουμε να μην στεγνώσει το κοτόπουλο.

 
Σάλτσα satay
Ανακατεύουμε ½ φλ. τσ. φιστικοβούτυρο, 2 κ.σ. soy sauce, 1 κ.σ. ξύδι από ρύζι, τον χυμό από 1 lime, 1 κ.γλ. ασιατικό sesame oil και περίπου 6 κ.σ. χλιαρό νερό. Προσθέτουμε το νερό σταδιακά μέχρι η σάλτσα να έχει την επιθυμητή πυκνότητα, δηλ. να είναι σχετικά παχύρρευστη, όχι όμως πολύ. Την βάζουμε σε μπολ και γαρνίρουμε με χοντροσπασμένα peanuts (ψημένα και αλατισμένα) και ψιλοκομμένο φρέσκο κόλιανδρο.

ΣΑΛΑΤΑ ΜΕ «ΣΠΑΣΜΕΝΟ» ΑΓΓΟΥΡΙ

 
Προετοιμασία : Πλένουμε και σκουπίζουμε 3 μικρά αγγούρια ή 1 μεγάλο. Τα τοποθετούμε σε τάβλα και τα σπάμε κατά μήκος είτε με τον πλάστη, είτε με τον μπαλτά, είτε με τη λάμα ενός μεγάλου μαχαιριού. Δεν θέλουμε να διαλυθούν εντελώς, αλλά να «τραυματιστούν» ελαφρώς (βλ. φωτογραφία). Κατόπιν τα κόβουμε στα δύο κατά μήκος (ή στα 4 εάν χρησιμοποιήσουμε μεγάλο αγγούρι) και μετά σε χοντρές φέτες (στα μέρη που έχουν σπάσει λίγο πιο πολύ, θα έχουμε κάποια μικρότερα κομμάτια). Τα βάζουμε σε μπολ και τα πασπαλίζουμε με αλάτι (όχι πολύ γιατί αργότερα θα βάλουμε soy sauce, η οποία είναι αλμυρή). Αφήνουμε να αποβάλλουν τα πολλά υγρά τους για τουλάχιστον 30’.

Dressing : Σε ένα μπολ ανακατεύουμε 1 κ.σ. soy sauce, 1 κ.γλ. ασιατικό sesame oil, 1,5 κ.σ. ξύδι από ρύζι, 1 κομμάτι ginger ίσο με το μικρό μας δάχτυλο ψιλοτριμμένο, 1 κ.γλ. μπούκοβο και 1 κ.γλ. καστανή ζάχαρη. Ανακατεύουμε για να διαλυθεί η ζάχαρη.

 
Τελείωμα: Στραγγίζουμε τα κομμάτια του αγγουριού, τα βάζουμε σε μπολ, προσθέτουμε το dressing και 1 χούφτα χοντροσπασμένα peanuts (ψημένα και αλατισμένα), ανακατεύουμε, διορθώνουμε, αν χρειαστεί, τη γεύση και βάζουμε στο ψυγείο για τουλάχιστον 1 ώρα πριν την φάμε, για να ανακατευτούν τα αρώματα.

 
Σερβίρουμε τα σουβλάκια αφού τα πασπαλίσουμε με ψιλοκομμένο φρέσκο κόλιανδρο, τη σάλτσα satay, έξτρα lime για όποιον θελήσει  και συνοδεύουμε με τη σαλάτα. Μπορούμε να συνοδεύσουμε και με ρύζι ατμού.

Tips

• Αν δεν έχουμε fish sauce, αυξάνουμε λίγο την ποσότητα της soy sauce.
• Αν βρείτε νωπό κουρκουμά (σε ασιατικά μπακάλικα και ενημερωμένα οπωροπωλεία), προτιμήστε τον. Θα τον τρίψετε όπως το ginger. Το άρωμα αλλά και το χρώμα θα είναι πολύ πιο έντονα.