That’ s the name of the game
Ο Κοντομηνάς έβαλε on air χέρι σε τηλεοπτική εκπομπή και μας έδωσε την ευκαιρία να σκεφτούμε κάποια πράγματα για τη δημοσιογραφία.
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
Είναι αρκετές φορές που τα προσωπικά σου πιστεύω έρχονται σε αντιπαράθεση με αυτά της εταιρίας στην οποία εργάζεσαι. Αν εργάζεσαι στην κατασκευή πλαστικών σωλήνων αυτή η πραγματικότητα δύσκολα θα σε φέρει σε δύσκολη θέση.
Στη δημοσιογραφία όμως, οι διαφορετικές απόψεις με την εργοδοσία είναι πιθανότατα καθημερινή εμπειρία.
Έχει ας πούμε ο ιδιοκτήτης του μέσου όπου εργάζεται ο δημοσιογράφος εργοστάσιο που κατασκευάζει φέρετρα. Ανακοινώνεται νομοσχέδιο που θα καθιστά υποχρεωτική την καύση νεκρών. Είναι δυνατόν ο συντάκτης να τοποθετηθεί υπέρ της καύσης;
Οι πιο ηθικοί από τους αναγνώστες θα αντιτείνουν ότι κανονικά θα έπρεπε να είναι δυνατόν. Όμως αυτό ταιριάζει περισσότερο σε ιδέες αμφιθεάτρου, παρά σε λειτουργία «της αγοράς».
Πρακτικά, ο επαγγελματίας εργαζόμενος θα γράψει έναν λίβελλο κατά αυτών που διανοήθηκαν να επιβάλουν την καύση, όπου- ανάλογα και με την λαϊκότητα του Μέσου- πιθανότατα θα εντάξει αναφορά και στην παράδοση ελληνικότητας της ταφής και στο πόσο όλοι ζηλεύουν τον ελληνικό πολιτισμό και μπλα μπλα.
Το περιστατικό της Δευτέρας στην πρωινή εκπομπή της τηλεόρασης του Alpha είναι ακριβώς έκφανση αυτής της μηχανικής. Εκεί, ο πρόεδρος του καναλιού, Δ. Κοντομηνάς παρενέβη για να συνετίσει τον δημοσιογράφο που δεν αναφέρθηκε στην επιχειρηματικότητα όπως θα το έκανε ο ίδιος ο επιχειρηματίας. Τον μάλωσε που δεν αναφέρθηκε με θαυμασμό στην επιχειρηματική πρωτοβουλία να ενισχυθεί ιατρικά ένα νησί, και που αναρωτήθηκε γιατί πρέπει το κοινό καλό να εξαρτάται από την φιλανθρωπία επιχειρηματικών ομίλων.
Ας πούμε ότι ο δημοσιογράφος επέμενε στην άποψή του και δεν επιχειρούσε να ανασκευάσει. Τι θα συνέβαινε; Προφανώς ο υπάλληλος θα απολυόταν και πολύ δύσκολα θα ξαναέβρισκε δουλειά, αφού έδειξε σε όλους, όσο πιο δημόσια γίνεται, ότι θα λέει την άποψή του, ό,τι και αν γίνει. Μα, ποιος θέλει έναν τέτοιο υπάλληλο;
Πολύ πριν ο κάθε δημοσιογράφος χειριστεί το τάδε ή το δείνα θέμα της επικαιρότητας, είναι πιθανό να αποκρύπτει το πόσο δομικά διαφωνεί με την γενικότερη γραμμή του Μέσου στο οποίο εργάζεται, ίσως και με την ίδια τη λειτουργία της δημοσιογραφίας ως «μεσιτείας», τον ρόλο του καπιταλισμού κλπ κλπ.
Μόνο και μόνο λόγω όλης αυτής της αναλήθειας, της απόκρυψης, το επάγγελμα του δημοσιογράφου έχει στη βάση του μια «ανηθικότητα». Και αν βάζω τον όρο σε εισαγωγικά, είναι γιατί δεν ξέρω αν δικαιούμαστε να απαιτούμε από κάποιον… προλετάριο να πάει κόντρα σε κάθε πρακτική, για να τον ανακηρύξουμε ηθικό.
Είναι δυσάρεστο τις νόρμες της ηθικής να τις διαμορφώνει η πρακτική; Ναι, είναι. Δείχνει έκπτωση αξιών; Ναι, δείχνει. Είναι όμως υποκριτικό να έχουμε αυξημένες απαιτήσεις ακεραιότητας από κάτι, μόνο και μόνο επειδή αυτό το κάτι είναι δημόσιο.
Στη δημοσιογραφία όμως, οι διαφορετικές απόψεις με την εργοδοσία είναι πιθανότατα καθημερινή εμπειρία.
Έχει ας πούμε ο ιδιοκτήτης του μέσου όπου εργάζεται ο δημοσιογράφος εργοστάσιο που κατασκευάζει φέρετρα. Ανακοινώνεται νομοσχέδιο που θα καθιστά υποχρεωτική την καύση νεκρών. Είναι δυνατόν ο συντάκτης να τοποθετηθεί υπέρ της καύσης;
Οι πιο ηθικοί από τους αναγνώστες θα αντιτείνουν ότι κανονικά θα έπρεπε να είναι δυνατόν. Όμως αυτό ταιριάζει περισσότερο σε ιδέες αμφιθεάτρου, παρά σε λειτουργία «της αγοράς».
Πρακτικά, ο επαγγελματίας εργαζόμενος θα γράψει έναν λίβελλο κατά αυτών που διανοήθηκαν να επιβάλουν την καύση, όπου- ανάλογα και με την λαϊκότητα του Μέσου- πιθανότατα θα εντάξει αναφορά και στην παράδοση ελληνικότητας της ταφής και στο πόσο όλοι ζηλεύουν τον ελληνικό πολιτισμό και μπλα μπλα.
Το περιστατικό της Δευτέρας στην πρωινή εκπομπή της τηλεόρασης του Alpha είναι ακριβώς έκφανση αυτής της μηχανικής. Εκεί, ο πρόεδρος του καναλιού, Δ. Κοντομηνάς παρενέβη για να συνετίσει τον δημοσιογράφο που δεν αναφέρθηκε στην επιχειρηματικότητα όπως θα το έκανε ο ίδιος ο επιχειρηματίας. Τον μάλωσε που δεν αναφέρθηκε με θαυμασμό στην επιχειρηματική πρωτοβουλία να ενισχυθεί ιατρικά ένα νησί, και που αναρωτήθηκε γιατί πρέπει το κοινό καλό να εξαρτάται από την φιλανθρωπία επιχειρηματικών ομίλων.
Ας πούμε ότι ο δημοσιογράφος επέμενε στην άποψή του και δεν επιχειρούσε να ανασκευάσει. Τι θα συνέβαινε; Προφανώς ο υπάλληλος θα απολυόταν και πολύ δύσκολα θα ξαναέβρισκε δουλειά, αφού έδειξε σε όλους, όσο πιο δημόσια γίνεται, ότι θα λέει την άποψή του, ό,τι και αν γίνει. Μα, ποιος θέλει έναν τέτοιο υπάλληλο;
Πολύ πριν ο κάθε δημοσιογράφος χειριστεί το τάδε ή το δείνα θέμα της επικαιρότητας, είναι πιθανό να αποκρύπτει το πόσο δομικά διαφωνεί με την γενικότερη γραμμή του Μέσου στο οποίο εργάζεται, ίσως και με την ίδια τη λειτουργία της δημοσιογραφίας ως «μεσιτείας», τον ρόλο του καπιταλισμού κλπ κλπ.
Μόνο και μόνο λόγω όλης αυτής της αναλήθειας, της απόκρυψης, το επάγγελμα του δημοσιογράφου έχει στη βάση του μια «ανηθικότητα». Και αν βάζω τον όρο σε εισαγωγικά, είναι γιατί δεν ξέρω αν δικαιούμαστε να απαιτούμε από κάποιον… προλετάριο να πάει κόντρα σε κάθε πρακτική, για να τον ανακηρύξουμε ηθικό.
Είναι δυσάρεστο τις νόρμες της ηθικής να τις διαμορφώνει η πρακτική; Ναι, είναι. Δείχνει έκπτωση αξιών; Ναι, δείχνει. Είναι όμως υποκριτικό να έχουμε αυξημένες απαιτήσεις ακεραιότητας από κάτι, μόνο και μόνο επειδή αυτό το κάτι είναι δημόσιο.
