Το (αρνητικό) διπλό μήνυμα της γερμανικής κωλοτούμπας

Η νέα φάση στην οποία μπαίνει το μεταναστευτικό ζήτημα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, δείχνει δύο πράγματα- και τα δύο ανησυχητικά. Οι ροές των μεταναστών από την Ασία θα αυξηθούν το επόμενο διάστημα και θα απειλήσουν για μια ακόμη φορά όχι τόσο τον τρόπο ζωής της προηγμένης Ευρώπης, όσο την έξωθεν καλή μαρτυρία για το συμπεριληπτικό της προφίλ και για τις αρχές της αλληλεγγύης που (υποτίθεται ότι) διέπουν τις σχέσεις μεταξύ των χωρών.

Το πρώτο που καταδεικνύει με εμφατικό τρόπο η αλλαγή στάσης της Γερμανίας είναι ότι όλο και περισσότερο την ατζέντα της πολιτικής, εσωτερικής και εξωτερικής, φαίνεται να καθορίζει η ακροδεξιά και τα προτάγματα που θέτει. Η περιχαράκωση των εθνικών ταυτοτήτων, το κλείσιμο της πόρτας σε μετανάστες και η αναζήτηση από κάθε χώρα εθνικών λύσεων για κοινά προβλήματα, αποτελούν μέρος μιας ρητορικής στην οποία ο ακροδεξιός λόγος ηγεμονεύει. Ο ρατσισμός και το «κόψε το λαιμό σου» άλλωστε, είναι προνομιακό του πεδίο.

Συγκεντρώνοντας υποστήριξη από ψηφοφόρους -από εκείνους που πηγαίνουν να ψηφίσουν- η ακροδεξιά κάνει αισθητή την παρουσία της με τρόπο θεσμικό, αφήνοντας στις παρατάξεις του δημοκρατικού τόξου, ή σε πιο διαλλακτικές φωνές ελάχιστο χώρο να κινηθούν και να πιέσουν για πρακτικές συμπερίληψης.

Το άλλο δυσάρεστο, που φωτίζει η επερχόμενη μεταναστευτική κρίση αφορά την κατάσταση της Ενωμένης Ευρώπης και την οπισθοχώρηση του οράματος της κοινής πολιτικής. Φαίνεται, εκείνο που εμείς οι έλληνες μάθαμε με σκληρό τρόπο τα χρόνια της μνημονιακής κρίσης (ότι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη είναι για τα κείμενα των συνθηκών και ότι στην πράξη κανόνας είναι το «Ο σώζων εαυτόν σωθήτο») το αντιλαμβάνονται τώρα και άλλες χώρες και μάλιστα όχι του «νότου», αλλά της κεντρικής και της βόρειας Ευρώπης.

Η στάση της Γερμανίας δείχνει ότι δεν υπάρχουν καν δύο μεγάλες ομάδες συμφερόντων, όπου η χώρα υπερασπίζεται τη μια από αυτές. Χωρίς συνεννόηση, χωρίς σεβασμό σε ευρωπαϊκά κεκτημένα όπως η ελεύθερη διακίνηση των διαμενόντων στην Ε.Ε. χαράσσει τη δική της ξενοφοβική πορεία δημιουργώντας ένα κακό προηγούμενο για την «Ευρώπη των λαών» (την ποια;).

Οι μετανάστες από τις ασιατικές χώρες θα έρθουν, μεταξύ άλλων και γιατί έφτασε για μία ακόμη φορά η εποχή που η προηγμένη Δύση θέλει φτηνά εργατικά χέρια. Θα έρθουν όμως και γιατί σε λίγο καιρό θα καταλάβουμε ότι είναι ακριβότερο να προσπαθούμε να τους κρατήσουμε εκτός από το να τους υποδεχτούμε. Από οικονομικής άποψης δηλαδή, η έλευσή τους θα είναι καλοδεχούμενη. Πολιτικά όμως; Το μόνο διαχωριστικό ανάμεσα σε αυτούς του δόλιους και την ξενοφοβία των χωρών υποδοχής θα είναι το ένστικτο αυτοσυντήρησης του καπιταλισμού - οπότε είναι βέβαιο ότι θα αναζητήσει την ηθική στις επιλογές του. 

Ο θεός να βάλει το χέρι του.