Παραφυσολογία

γράφει ο Θοδωρής Διάκος

Ας κάνουμε μία μικρή άσκηση, και επειδή είμαστε στο ίντερνετ και δεν μπορώ να σας δω, επιλέγω να σας εμπιστευθώ τυφλά: σηκώστε το χέρι σας όσοι έχετε έστω και μία φορά βρίσει κάποιο σπίτι, κάποια τύχη, κάποιον άνθρωπο ή κάποια θεότητα προσπαθώντας να διαβάσετε Αρχαία.

Όλοι σας. Όλοι σηκώσατε το χέρι. Γιατί; Επειδή τα Αρχαία είναι δύσκολα, και μαζί με την Άλγεβρα αποτελούν τον χειρότερο εφιάλτη των Ελλήνων ηλικίας 12-18. Με την μόνη διαφορά ότι υπάρχουν άνθρωποι που το μυαλό τους είναι κατασκευασμένο για να καταλαβαίνει την Άλγεβρα. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί με τα Αρχαία. Και ο τρόπος που μας τα παρουσίαζαν, τα έκαναν να φαίνονται σαν ακόμα μεγαλύτερο κάτεργο.

Συνεπώς, η ερώτηση μου είναι η εξής: γιατί έχουμε λυσσάξει με την – αισχρά αποκομμένη από τα συμφραζόμενά της – δήλωση του Υπουργού Παιδείας, ότι είναι “παρά φύσιν” το να διδάσκονται τα αρχαία περισσότερες ώρες από τα νέα ελληνικά; Τεχνικά δεν μας ενδιαφέρει. Δεν μας επηρεάζει. Και, το ακόμα πιο σημαντικό, έχουμε λυσσάξει για τον λάθος λόγο. Κανείς δεν πρότεινε να καταργηθούν τα Αρχαία από το πρόγραμμα των σχολείων. Το μόνο θέμα που έπεσε στο τραπέζι ήταν ότι, ξέρεις, ίσως τα νέα ελληνικά να είναι κάπως πιο σημαντικά για τους νέους Έλληνες σε σχέση με μια νεκρή γλώσσα που δεν χρησιμοποιεί κανείς, άρα θα μπορούσαμε να δώσουμε λίγη προσοχή στο να μάθουμε στα παιδιά μας να συντάσσουν μια σωστή παράγραφο; Προτιμότερα στην γλώσσα που μιλάμε όλοι μας κάθε μέρα;

Άλλο ένα σκηνικό που όλοι έχουμε ζήσει:

Απεγνωσμένος μαθητής: Δεν αντέχω! Γιατί μας μαθαίνουν Αρχαία; Είναι άχρηστα! Πανκ ροκ!
Εξοργισμένος γονέας: Είναι η ιστορία μας, είναι η κληρονομιά μας! Είναι εμείς.

Αν μη τι άλλο, όσο μεγαλώνεις καταλαβαίνεις πως οι γονείς σου ανήκουν σε μία εντελώς διαφορετική γενιά, με τελείως διαφορετικές αντιλήψεις. Μια γενιά που πετάει μια μπαρούφα σαν αυτή και την εννοεί. Μια γενιά που πρέπει να μάθεις να χλευάζεις χωρίς έλεος και ενοχές για τα λάθη της, γιατί στο σημείο που φτάσαμε δεν υπάρχει και κάτι καλύτερο να κάνεις. Και εσύ, είτε είσαι είκοσι, είτε είσαι τριάντα, ανήκεις στην γενιά που μαζεύει τα σπασμένα, οπότε θα ήταν πολύ καλό να μην αναπαράγεις τις μαλακίες των γονιών σου στο ίντερνετ.

Δηλαδή, ακόμα κι αν αφιερώσεις δέκα λεπτά να διαβάσεις αυτά που γράφονται από το κάθε θυμωμένο εθνικιστικό κούτσουρο με σύνδεση στο ίντερνετ, θα δεις ότι τα περισσότερα σχόλια έχουν απαίσια σύνταξη, απαίσια γραμματική και απαίσια ορθογραφία, και θα υπέθετες ότι σκότωσαν μόνοι τους το επιχείρημά τους. Αλλά όχι, συνεχίζουν ακάθεκτοι. Αποκαλούν τον Υπουργό Παιδείας “δίποδο” και “κήτος”. Τώρα, μπορεί να έχεις είκοσι διαφορετικούς λόγους να θες να κάνεις βουντού στον Φίλη, αλλά το να χρησιμοποιείς τέτοιες λέξεις δεν δείχνει ακριβώς ότι έχεις μεγαλώσει με την παιδεία των αρχαίων μας προγόνων. Ακόμα κι ο Αριστοφάνης ήταν πιο classy.

Και αυτό που με ενοχλεί περισσότερο από κάθε τι είναι ότι, πέρα από όλη αυτή τη παρωδία, στηρίζω την διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών. Μπορούν να είναι υπέροχο χόμπι. Μπορούν να γίνουν ένα από τα πολλά άχρηστα ταλέντα που έχουμε οι περισσότεροι και μας κάνουν να φαινόμαστε πιο ενδιαφέροντες στα πάρτι. Ναι, είναι πολύ κουλ που ο Γιώργος ξέρει τοξοβολία, αλλά μπορεί να διαβάσει την Ιλιάδα απ’ το πρωτότυπο; Γι’ αυτό και θα ήταν τέλειο αν υπήρχαν σαν – περίμενε, άκουσέ με, μη βιάζεσαι – επιλεγόμενο μάθημα. Για τα άτομα που βρίζουν ανορθόγραφα στα φόρουμ, τα επιλεγόμενα μαθήματα είναι ένα concept που χρησιμοποιείται κυρίως στα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης (εκεί που πηγαίνουν οι γραμματιζούμενοι) και σημαίνει ότι κάτι είναι διαθέσιμο, αν επιλέξεις να το πάρεις. Και, τώρα που το σκέφτομαι, αν αφήναμε τους μαθητές να είχαν περισσότερες  ε π ι λ ο γ έ ς , τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα. Διάολε, ίσως τότε να είχαμε φοιτητές που σπουδάζουν σε σχολές που όντως ήθελαν, και μετά ίσως να ήταν πιο εύκολο να βρουν δουλειά. Μπορεί ακόμα και τα μεταπτυχιακά να αποκτούσαν νόημα!

Το μόνο παρά φύσιν πράγμα που μπορώ να δω σε αυτή τη κατάσταση είναι εμείς οι ίδιοι. Επειδή η φύση έχει την τάση να εξελίσσεται. Εμείς έχουμε αλυσοδεθεί στο παρελθόν. Και αν, τουλάχιστον, αντί να καθόμαστε να κάνουμε συντακτικό χειρουργείο στα κείμενα των φιλοσόφων, διαβάζαμε όντως αυτά που έγραφαν, ίσως να ξέραμε ένα-δυο πράγματα παραπάνω για το πώς λειτουργεί ο κόσμος, και ίσως να μπορούσαμε να συντάξουμε μία γ@#ημένη παράγραφο στο Facebook.