Προσφυγικό: Οι αριθμοί δεν λένε τις αλήθειες
Όσο μεγαλώνει το πρόβλημα των προσφύγων, τοσο πιο δύσκολο είναι να συλλάβουμε την ανθρώπινη διάστασή του.
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
Κάθε φορά που βλέπουμε ανθρώπους να δυστυχούν τόσο μαζικά, όσο τώρα οι πρόσφυγες, σκέφτομαι ότι χάνουμε την κλίμακα. Οι αριθμοί κανιβαλίζουν το συναίσθημα. Εννοώ ότι παίρνουμε περισσότερες πληροφορίες από όσες μπορούμε να «συναισθανθούμε».
Έτσι, ακούμε για χιλιάδες πρόσφυγες που μένουν σε αντίσκηνα ή σε υπνόσακους στα σύνορα περιμένοντας μια πολιτική εξέλιξη που θα κάνει τη ζωή τους λίγο πιο εύκολη και κρατάμε τον αριθμό. Δεν σκεφτόμαστε τις μικρές καθημερινές ιστορίες δυστυχίας που αποτελούν όλον αυτό τον αριθμό. Εγγράφουμε νοητικά τον κάθε έναν από αυτούς τους ανθρώπους στην ευρύτερη πληθυσμιακή ομάδα των προσφύγων.
Έτσι οι προσφυγική κρίση γίνεται απλώς μια πληροφορία την οποία, αν επεξεργαστούμε εγκεφαλικά σκεπτόμαστε ότι πρόκειται για μια απαράδεκτη κατάσταση. Όταν όμως μία από αυτές τις ιστορίες φωτιστεί, τότε η στατιστική χάνει το νόημά της και εύκολα οι άνθρωποι συμπονούν. Προφανώς γιατί σκέπτονται ότι θα μπορούσε ο καθένας από αυτούς να ήταν στη θέση αυτή αν είχε γεννηθεί μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα ανατολικότερα.
Η χρήσιμη και απαραίτητη πληροφορία μεγάλης κλίμακας- αυτή των αριθμών- αντιστοιχεί στην Ιστορία όπως την μαθαίναμε στο σχολείο ή, όπως αποκαλείται, «ιστορία από πάνω» σε αντιδιαστολή με την «κοινωνική Ιστορία» η οποία παρουσιάζει την μικρότερη κλίμακα της καθημερινότητα και των προσωπικών ιστοριών. Τέτοια είναι η ιστορία ενός 37χρονου Σύριου, την οποία άκουσα σε τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων της Δευτέρας:
Με τα παιδιά και τη γυναίκα του πέρασε από τα παράλια της Μικράς Ασίας στη Μυτιλήνη και από εκεί στον Πειραιά. Κα΄τα τη διάρκεια του ταξιδιού έμαθαν ότι η γυναίκα του είναι έγκυος. Από τον Πειραιά ξεκίνησαν όπως όπως για την Ειδομένη. Πέρασαν τρεις ημέρες σε ένα πρατήριο καυσίμων, ενώ εδώ και τέσσερις ημέρες είναι στην Ειδομένη και περιμένουν να δουν τι θα γίνει. Δεν έχουν φάρμακα και κάποιου είδους περίθαλψη ενώ κοιμούνται σε σκηνή. Βασικά ανησυχούν γιατί δεν ξέρουν που και πως θα καταλήξουν.
Η Ελλάδα γίνεται μάρτυρας μιας συνηθισμένης για εμπόλεμες περιοχές τραγωδίας. Ωστόσο, ούτε το ένα δέκατο του σημερινού ενδιαφέροντος για το θέμα δεν θα είχαμε ως κοινωνία αν αυτό δεν συνέβαινε στη δική μας χώρα, αλλά σε μια διπλανή. Αλλά ας μην κακίζουμε την κοινή γνώμη- και εμάς μαζί της. Έτσι λειτουργεί. Και πάλι καλά που λειτουργεί. Οφείλω να ομολογήσω ότι η αλληλεγγύη που δείχνουμε ως λαός είναι υπολογίσιμη. Αν και ίσως θα έπρεπε να περιμένω για τις ημέρες που η κατάσταση θα επιδεινωθεί- δεν θα αργήσουν πιστεύω- και θα πρέπει να δούμε πόσα… ξενοφοβικά θα ακούσουμε, δεν κρατήθηκα και έναν καλό λόγο τον είπα.
Έτσι, ακούμε για χιλιάδες πρόσφυγες που μένουν σε αντίσκηνα ή σε υπνόσακους στα σύνορα περιμένοντας μια πολιτική εξέλιξη που θα κάνει τη ζωή τους λίγο πιο εύκολη και κρατάμε τον αριθμό. Δεν σκεφτόμαστε τις μικρές καθημερινές ιστορίες δυστυχίας που αποτελούν όλον αυτό τον αριθμό. Εγγράφουμε νοητικά τον κάθε έναν από αυτούς τους ανθρώπους στην ευρύτερη πληθυσμιακή ομάδα των προσφύγων.
Έτσι οι προσφυγική κρίση γίνεται απλώς μια πληροφορία την οποία, αν επεξεργαστούμε εγκεφαλικά σκεπτόμαστε ότι πρόκειται για μια απαράδεκτη κατάσταση. Όταν όμως μία από αυτές τις ιστορίες φωτιστεί, τότε η στατιστική χάνει το νόημά της και εύκολα οι άνθρωποι συμπονούν. Προφανώς γιατί σκέπτονται ότι θα μπορούσε ο καθένας από αυτούς να ήταν στη θέση αυτή αν είχε γεννηθεί μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα ανατολικότερα.
Η χρήσιμη και απαραίτητη πληροφορία μεγάλης κλίμακας- αυτή των αριθμών- αντιστοιχεί στην Ιστορία όπως την μαθαίναμε στο σχολείο ή, όπως αποκαλείται, «ιστορία από πάνω» σε αντιδιαστολή με την «κοινωνική Ιστορία» η οποία παρουσιάζει την μικρότερη κλίμακα της καθημερινότητα και των προσωπικών ιστοριών. Τέτοια είναι η ιστορία ενός 37χρονου Σύριου, την οποία άκουσα σε τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων της Δευτέρας:
Με τα παιδιά και τη γυναίκα του πέρασε από τα παράλια της Μικράς Ασίας στη Μυτιλήνη και από εκεί στον Πειραιά. Κα΄τα τη διάρκεια του ταξιδιού έμαθαν ότι η γυναίκα του είναι έγκυος. Από τον Πειραιά ξεκίνησαν όπως όπως για την Ειδομένη. Πέρασαν τρεις ημέρες σε ένα πρατήριο καυσίμων, ενώ εδώ και τέσσερις ημέρες είναι στην Ειδομένη και περιμένουν να δουν τι θα γίνει. Δεν έχουν φάρμακα και κάποιου είδους περίθαλψη ενώ κοιμούνται σε σκηνή. Βασικά ανησυχούν γιατί δεν ξέρουν που και πως θα καταλήξουν.
Η Ελλάδα γίνεται μάρτυρας μιας συνηθισμένης για εμπόλεμες περιοχές τραγωδίας. Ωστόσο, ούτε το ένα δέκατο του σημερινού ενδιαφέροντος για το θέμα δεν θα είχαμε ως κοινωνία αν αυτό δεν συνέβαινε στη δική μας χώρα, αλλά σε μια διπλανή. Αλλά ας μην κακίζουμε την κοινή γνώμη- και εμάς μαζί της. Έτσι λειτουργεί. Και πάλι καλά που λειτουργεί. Οφείλω να ομολογήσω ότι η αλληλεγγύη που δείχνουμε ως λαός είναι υπολογίσιμη. Αν και ίσως θα έπρεπε να περιμένω για τις ημέρες που η κατάσταση θα επιδεινωθεί- δεν θα αργήσουν πιστεύω- και θα πρέπει να δούμε πόσα… ξενοφοβικά θα ακούσουμε, δεν κρατήθηκα και έναν καλό λόγο τον είπα.
