Πόσοι Φίληδες χρειάζονται για να θυμώσει ένας Πόντιος;

Δεν νομίζω ότι πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία: Ο Νίκος Φίλης είναι η επόμενη “love to hate” περσόνα της ελληνικής πολιτικής. Είναι ο επόμενος Άδωνις, ο επόμενος Πάγκαλος, η επόμενη Ζωή Κωνσταντοπούλου. Κάθε μέρα το μίσος του κόσμου μεγαλώνει και τον φέρνει αντιμέτωπο με την πολιτική γκιλοτίνα. Βοηθάει βέβαια και αυτός.

Και βοηθά με το υπ΄ αριθμόν ένα χαρακτηριστικό των μισητών προσωπικοτήτων: Το ύφος. Δεν είναι τόσο το τι λένε, όσο ο τρόπος που το λένε. Οι λέξεις δηλαδή που μεταχειρίζονται, η φάτσα που παίρνουν μιλώντας ή η στάση του σώματός τους μπρος στις κάμερες. Παρακολουθώντας ωστόσο αυτή την επερχόμενη σταύρωση, δεν πρέπει να χάνουμε το μέτρο.  

Ο υπουργός Παιδείας μιλώντας στον Χατζηνικολάου το βράδυ της Δευτέρας επέστρεψε σε μια παλαιότερη δήλωσή του με την οποία αμφισβητούσε την γενοκτονία των Ποντίων- μια από τις υποθέσεις που η ελληνική διπλωματία προσπαθεί χρόνια να προωθήσει, κυρίως σε μια προσπάθεια να έχει περισσότερα επιχειρήματα διεθνώς κατά των τουρκικών πρακτικών. Ο Ν. Φίλης δήλωσε πως δεν επρόκειτο για «γενοκτονία» αλλά για εθνοκάθαρση.

Αυτό που η εθνική μας συνείδηση τρέφεται από το να αναμασάμε και να μεγεθύνουμε διεκδικήσεις που ακολουθούν κανονικά τον δρόμο τους ενώπιον των αρμοδίων οργάνων, αδυνατώ να το καταλάβω. Ακόμη περισσότερο αδυνατώ να καταλάβω την «εθνική» απαγόρευση να λέει κάποιος κάτι που να αμφισβητεί τους ισχυρισμούς μας ως χώρα, λες και τα διεθνή fora που θα αποφανθούν δεν έχουν άλλη δουλειά από το να κρυφακούν τι λέγεται στο εσωτερικό της χώρας ή θα περιμένουν τι θα πει ο τάδε ή ο δείνα για σχηματίσουν άποψη.

Προφανώς η ανάδειξη τέτοιων «ατοπημάτων» από τα εγχώρια μέσα είναι για εσωτερική κατανάλωση και καθόλου δεν χρησιμεύει στην προστασία των ελληνικών θέσεων.

Στην προκείμενη τώρα δήλωση Φίλη. Αναρωτιέμαι πόσοι από αυτούς που εξανέστησαν με τα όσα είπε ο υπουργός Παιδείας μπορούν να ξεχωρίσουν τη διαφορά ανάμεσα στην εθνοκάθαρση και την γενοκτονία. Πάντως η επιστήμη, οι διεθνείς οργανισμοί, η βιβλιογραφία δεν έχουν καταφέρει με ασφάλεια να το κάνουν.        

Αντιγράφω από τον λογαριασμό του πανεπιστημιακού ιστορικού Αντώνη Λιάκου στο Facebook: «Με ποια κριτήρια ονομάζεται μια μαζική εξόντωση γενοκτονία; Το ζήτημα δεν είναι αν η διαδικασία της εξόντωσης έχει για θύματα αμάχους χωρών που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση ή μελετημένη εξόντωση πληθυσμών με κριτήριο τη φυλή ή το θρήσκευμα. Ένα γεγονός δεν είναι από μόνο του γενοκτονία. Ονομάζεται εκ των υστέρων έτσι, κάτω από συγκεκριμένες νομικοπολιτικές προϋποθέσεις που αφορούν το παρόν της αναγνώρισης και όχι το παρελθόν της διάπραξης. Η γενοκτονία δηλαδή δεν είναι ένα «αντικειμενικό γεγονός». Η χρήση του χαρακτηρισμού γενοκτονία εξαρτάται από το ποιες συνέπειες επιδιώκουμε να έχει ο τρόπος που αναφερόμαστε στο γεγονός».

Είναι προφανές πως ούτε η δήλωση του κ. Φίλη ενσωματώνει αυτούς τους επιστημονικούς προβληματισμούς. Είναι επίσης προφανές πως είναι μια «πεισμωμένη» δήλωση που κάθε άλλο παρά ευελιξία μαρτυρά- και αυτά είναι πιο ανησυχητικά από ό,τι η ίδια η θέση του.

Αλλά, δεν μας δίνεται εξ αυτού το δικαίωμα να κρίνουμε και να κατακρίνουμε χωρίς μέτρο.

Λίγη υπομονή και- έτσι όπως το βλέπω- λαβές θα δοθούν…