Κρατικός καπιταλισμός (για να κοιμάται και ο Κυριάκος)

Στις πολλές μου έννοιες προστέθηκε από σήμερα και εκείνη του ύπνου του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος σε συνέντευξή του αποκάλυψε ότι τα νέα του καθήκοντα δεν τον αφήνουν να κοιμηθεί.

«Δεν κοιμάμαι καλά τη νύχτα όταν ξέρω ότι θα χάσουν τόσοι άνθρωποι τη δουλειά τους», είπε ο Κυριάκος προφανώς για να προλάβει την ερώτηση αρκετών επικριτών του «καλά, πως μπορείς και κοιμάσαι καλά το βράδυ έχοντα πάρει τέτοιες αποφάσεις;». Δεν είναι μόνο όμως ο Κυριάκος που προβληματίζεται. Διάβασα μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα άποψη μιας καθηγήτρια Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Σάσσεξ.

Το πρόβλημα, λέει αυτή η άποψη δεν είναι ο μεγάλος όγκος του ελληνικού δημοσίου, αλλά το ότι αυτός ο μεγάλος όγκος δεν παράγει έργο. Τι μας είπε τώρα! Δεν είναι τυχαίο ότι στη συνείδηση των περισσότερων «ελληνικό κράτος» και «έργο» είναι έννοιες σχεδόν αντίθετες. Άρα η άποψη δεν αυτό που θα λέγαμε ρηξικέλευθη. Ωστόσο με προβλήματισε για το τι θα μπορούσε να αλλάξει ώστε το κοινωνικό κράτος να πάρει περισσότερα κονδύλια, να μην υπάρξουν απολύσεις και να υπάρξει κίνητρο στο κράτος για να γίνει κάτι άλλο.

«Κρατικός καπιταλισμός» είναι ο χαρακτηρισμός που εμπνεύστηκαν εξωκοινοβουλευτικές ομάδες της αριστεράς για να περιγράψουν απαξιωτικά το εγχείρημα της ΕΣΣΔ και να κατηγορήσουν για την αποτυχία όχι τις ίδιες τις αρχές του μαρξισμού-λενινισμού αλλά τον εκφυλισμό του σταλινισμού.

Η έννοια αυτή νομίζω ότι περιγράφει σήμερα αυτό που λείπει από την Ελλάδα- αν και όχι αυτό που θα ευχόμουν προσωπικά. Στον εφικτά ιδεατό κόσμο που φαντάστηκα λοιπόν, το κράτος θα επωμιστεί τη ευθύνη του να κυκλοφορεί το χρήμα, άρα σε πρώτο επίπεδο και του να παράγει κέρδος. Αυτό θα πρέπει να γίνει με την ίδια ένταση και την ίδια αποτελεσματικότητα που το προσπαθεί και ο κάθε ιδιώτης επιχειρηματίας. Στη συνέχεια, το κέρδος αυτό θα επιστρέφεται στο σύνολο μέσω κοινωνικής πολιτικής.

Δεν θα υπάρχουν «περισσευούμενοι» δημόσιοι υπάλληλοι, αφού θα επιστρατεύονται σε διάφορες υπηρεσίες που θα κυνηγούν ευρηματικά το κέρδος.

Ναι, μια τέτοια προοπτική δεν έχει σχέση με τον σοσιαλισμό ή τον κομμουνισμό- όπως άλλωστε και οι προτιμήσεις της πλειοψηφίας των ελλήνων ψηφοφόρων.

Οι απολύσεις στο δημόσιο δεν είναι «μεταρρύθμιση» ή «αναγκαίο κακό». Είναι η παραδοχή ότι υπάρχει ανικανότητα στο να οργανωθεί καλά ή έστω επαρκώς ο δημόσιος τομέας. Ότι η διοίκηση αδυνατεί να κάνει καλά τη δουλειά της. Και φυσικά οι ρίζες του προβλήματος αυτού είναι στην πελατειακή σχέση πολιτικών- ψηφοφόρων στην οποία ο λαός μας επιδίδεται συστηματικά από τις πρώτες δεκαετίες της ύπαρξής του, ήδη από εκείνη του 1840.

Εν πάση περιπτώσει, σε κυνηγάνε οι δανειστές (επειδή η διαπραγμάτευση που έκανες θυμίσει εκείνη της αντιλόπης με τη λεοπάρδαλη), το άφησες για την τελευταία στιγμή (γιατί ποιος βιάζεται να πάρει δυσάρεστες αποφάσεις;) και δεν προλαβαίνεις να έχεις ένα πραγματικό σχέδιο (και πότε πρόλαβες;) και αναγκάζεσαι να κάνεις σπασμωδικές κινήσεις (ναι, μωρέ). Είναι λάθος και άδικο, αλλά η ζωή των αγορών είναι σκληρή. Ακόμη όμως κι με αυτή την παραδοχή, κάποια πράγματα αποτελούν στρατηγικά λάθη.

Η επιλογή να απολυθούν και άνθρωποι που διορίστηκαν μέσω ΑΣΕΠ είναι μια απόφαση που πλήττει την αξιοπιστία του κράτους διαχρονικά.

Υπάρχουν ανάμεσά τους άνθρωποι που παραιτήθηκαν από τις δουλειές τους για να διαβάσουν και να επιτύχουν στον διαγωνισμό. Έκαναν τα πάντα όπως έπρεπε. Πήραν μέρος στον αδιάβλητο διαγωνισμό και κάλυψαν τη θέση που είχε προκηρυχθεί. Αυτοί οι άνθρωποι με ποια λογική απολύονται μαζί με αυτούς που διόρισε ο κάθε πολιτικάντης; Και μάλιστα αυτοί που θα φύγουν δεν θα είναι οι πιο κοντινοί του- αυτοί θα μείνουν στη θέση τους μια χαρά.