«Με αυτό τον καιρό;! Έχεις τρελαθεί;».

Μου κάνει πραγματική εντύπωση ο τρόπος που τα καιρικά φαινόμενα επηρεάζουν την καθημερινή ζωή της πρωτεύουσας- συνήθως πάντα στην κατεύθυνση της αντιπαραγωγικότητας. Τρεις- τέσσερις άνθρωποι που ξέρω σκέφτηκαν το πρωί τη Παρασκευής να μην πάνε στη δουλειά τους «με αυτόν το χαλασμό που γίνεται»- λες και η υποχρέωσή τους να δουλεύουν εξαντλείται στις ημέρες που έχει λιακάδα.

Δεν αναφέρομαι στις συνηθισμένες για τις ελληνικές συνθήκες τεχνικές δυσκολίες (μπαζωμένα ρέματα κλπ, λακούβες, κακής ποιότητας ασφαλτοστρώσεις ) αλλά στην διάθεση που περνά στους αθηναίους το «ακραίο καιρικό φαινόμενο». Η διάθεση αυτή συνοψίζεται περίφημα στο «Με αυτό τον καιρό;! Έχεις τρελαθεί;».

Η παρόρμησή μου είναι να αναγνωρίσω σε αυτή την τάση ένα «εθνικό χαρακτηριστικό» από αυτά που είναι αβανταδόρικα, αλλά που συμβολίζουν τη μηδενική επιστημονική αξία σε κάθε παρατήρηση: oι έλληνες είναι πεισματάρηδες ή οι γερμανοί είναι μεθοδικοί, οι ελβετοί ξενέρωτοι κ.ο.κ. Θα αντισταθώ όμως και δεν θα θεωρητικοποιήσω την παρατήρηση.

Μακριά από μένα κάθε υπόνοια στηλίτευσης αυτής της πηγαίας και περίτεχνης εκδήλωσης τεμπελιάς. Μου κάνει όμως τόση εντύπωση όση και όταν αποφασίζουμε να μεταφέρουμε επί παραδείγματι, την αργία της Πρωτομαγιάς επειδή πέφτει Σαββατοκύριακο- σαν να ήταν όχι ημέρες μνήμης, αλλά ημέρα- «δώρο». 

Εδώ και χρόνια οι στατιστικές βγάζουν τους έλληνες τον πιο δουλευταρά λαό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η διαφορά ανάμεσα στα ευρήματα αυτών των μελετών και στους δείκτες παραγωγικότητας είναι η διαφορά ανάμεσα στο τι θα έπρεπε να ισχύει, στο τι δηλώνεται από τις υπηρεσίες ως απασχόληση, και στο τι πραγματικά συμβαίνει.

Ένας φίλος είχε τον θείο του μετανάστη στη Γερμανία. Επί δεκαέξι- δεκαεπτά χρόνια, ο θείος αρνούνταν να πληρώσει φόρους στο γερμανικό δημόσιο. Στα ίσα, δεν δήλωνε το εισόδημά του- χωρίς να προσπαθεί να το κρύψει πίσω από ψεύτικες δαπάνες. Απλώς δεν έκανε δήλωση. Όταν μετά από όλα αυτά τα χρόνια η τσιμπίδα της εφορίας τον έπιασε, ζήτησε να τον δει ο προϊστάμενος της τοπικής υπηρεσίας, ο αντίστοιχος «έφορος».

Ο λόγος που ζήτησε η διεύθυνση να τον δει ήταν γιατί η συμπεριφορά του είχε προξενήσει την απορία. Γιατί δεν κάνατε δήλωση όλα αυτά τα χρόνια; τον ρώτησε ο επικεφαλής. Ο φοροφυγάς έλληνας απάντησε ότι τα πρώτα χρόνια δεν είχε χρήματα για να πληρώσει τους φόρους και μετά, αφού είδε ότι δεν είχε καμία επίπτωση,… είπε να το συνεχίσει. Από τη μεριά του ο παραβάτης ζήτησε να μάθει γιατί όλον αυτόν τον καιρό δεν τον είχαν πιάσει. «Οι φοροελεγκτικοί μας μηχανισμοί προβλέπουν ορισμένες παραβάσεις και τις ποινές τους, αλλά δεν περιλαμβάνουν πρόβλεψη εντοπισμού του πλήρους φοροφυγά!», του απάντησε ο προϊστάμενος.

Δεν ήταν καθόλου στη λογική τους ότι μπορεί κάποιος να είναι τόσο εκτός του δικού τους συστήματος αξιών ώστε να κάνει κάτι που δεν θα έκαναν οι ίδιοι.

Με τον ίδιο τρόπο- και καιρού επιτρέποντος- νομίζω ότι δίνονται στις αρμόδιες ευρωπαϊκές υπηρεσίες τα στοιχεία για τις ώρες απασχόλησης των εν Ελλάδι εργαζομένων. Πόσο μάλλον που- μια μελέτη πάνω, μια μελέτη κάτω- δεν πολυκόφτει και κανέναν.