Φταίει ο επιχειρηματίας Ζούκερμπεργκ που παζαρεύει;

Η αναστροφή του mr Facebook σε ό,τι αφορά το φιλτράρισμα του περιεχομένου του δημοφιλούς μέσου κοινωνικής δικτύωσης, έχει προκαλέσει αναταράξεις. Πολλοί μιλούν για «ζούγκλες» στα sovial media και άλλοι εντοπίζουν υπαναχώρηση του καλού και αγαθού, υπέρ της ασυδοσίας και της πιθανής ανηθικότητας.  

Όποιος ισχυριστεί ότι δεν είχε -και δεν είχε κάθε δικαίωμα να έχει- οποιοδήποτε παράπονο από τους λογοκριτές του Facebook θα λέει ψέματα.

Το παλιό ρητό «ποιος θα μας φυλάξει από τους φύλακες;» συνοψίζει εύγλωττα ένα μέρος των ανησυχιών που σχετίζονταν με την εποπτεία που ασκούνται στο περιεχόμενο των ΜΚΔ. Ποιος και πώς αποφασίζει τί είναι «πολύ» τι είναι «υπερβολικό» και τι είναι «απαγορευμένο»; Βάσει ποιων κριτηρίων;

Η εποπτική παρακολούθηση στα social media έχει κάτι σόλοικο, το οποίο πιθανότατα σχετίζεται με τον ιδιωτικό τους χαρακτήρα. Το ότι μια ιδιωτική εταιρία ρυθμίζει θέματα που έχουν να κάνουν με την ελευθερίας της έκφρασης δεν μπορεί παρά να μοιάζει κάπως, όμως όταν τα Μέσα μιας εταιρίας γίνονται τόσο πολύ δημόσια, δεν είναι παράλογο να συμβεί αυτή η άβολη πολλές φορές συνάντηση δημόσιου και ιδιωτικού.

Γούστο της και καπέλο της τι πολιτικές θα επιβάλει η κάθε εταιρία στους πελάτες της. Στο κάτω κάτω, όποιος δεν θέλει ας μην κάνει χρήση των προϊόντων της και πρόβλημα ουδέν, απαντούν τυπικά όσοι δεν βλέπουν κάτι λάθος στην διαδικασία του ελέγχου όπως είναι μέχρι σήμερα και τις πρόσφατες εξαγγελίες Ζούκερμπεργκ.

Επί της αρχής δεν έχουν άδικο, αλλά δεν είναι και τελείως έτσι.

Είτε πρόκειται για fact checkers είτε για τα απλά reports σε ρητορικές μίσους, όμως, το φιλτράρισμα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει τη σημασία και τον κοινωνικό του ρόλο και αυτός δεν είναι καθόλου αμελητέος. Τα social media, ακόμη και αν αποτελούν ιδιωτική περιουσία, είναι δημόσιος χώρος και το τι συμβαίνει σε αυτόν, το τι εκπέμπεται από εκεί, επηρεάζει όλη την κοινωνία. Ακόμη και αν δεν συμφωνούμε ή δεν συμφωνήσουμε για το τι θα πρέπει να επιτρέπεται, είναι ίσως ευκολότερο να αξιολογούμε το τι θα πρέπει να απαγορεύεται.

Σκοπός δεν είναι τελικά μόνο να μην εμφανιστεί ή να κυκλοφορήσει ένας λόγος μίσους ή μια παρότρυνση σε κάποιο επικίνδυνο εφηβικό challenge, αλλά και το τι κάνουμε ως κοινωνία απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα. Τι εικόνα δίνουμε στους εαυτούς μας. Εκεί, στις πολλές φορές περίεργες απαγορεύσεις του Facebook υπάρχει η κοινωνική χρησιμότητα.

Η διατήρηση ενός μίνιμουμ πολιτισμού, τα βασικά ανθρωπιστικά ιδεώδη, η προστασία της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας δεν μπορεί να είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης ενός ιδιωτικού φορέα με την εξουσία. Τι μας λέει αυτό; Περίπου αυτό που λέγαμε στην αρχή: Το πρόβλημα είναι ότι ορισμένοι κερδοσκοπικοί οργανισμοί διαχειρίζονται πολύ μεγάλο κομμάτι του δημόσιου χώρου, το οποίο  μπορούν να παζαρεύουν κατά το δοκούν.

Ας μην απορούμε αν το παζάρι τους έχει σκοπό την βελτίωση της θέσης τους – δεν είναι δα και κανένας θεσμός.