Ο "αντισυστημικός" της καρδιάς μας δεν μένει πια εδώ

Δύσκολα βρίσκει κάνεις έναν επιφανή, για τον οποίο τόσοι πολλοί να έχουν να πουν τόσα πολλά καλά πράγματα, όσα έχουν να πουν για τον Γιάννη Μπουτάρη. Χωρίς να κατάγεται από κάποιο κομματικό στάβλο, κατάφερε να σπάσει την αλυσίδα των δεξιών συντηρητικών Δημάρχων της Θεσσαλονίκης. Η συμπρωτεύουσα είναι μια πόλη φύσει και εξόχως συντηρητική, στην οποία η εκκλησία έχει ιδιαίτερη δύναμη και το εθνικιστικό στοιχείο ανθεί. Τι δουλειά είχε ο Μπουτάρης στη Δημαρχία της, έχοντας δεχττεί τις κατάρες του Μητροπολίτη της πόλης, Άνθιμου;   

Ο «κυρ Γιάννης», με παρελθόν αλκοολισμού και μποέμικου βίου, εξελέγη το 2010 με όραμα να αλλάξει το πρόσωπο της Θεσσαλονίκης και να την ανοίξει στον κόσμο, να την κάνει ανοιχτόκαρδη και φιλόξενη - έναν κόμβο ανθρώπων και πολιτισμών, όπως ήταν σε όλη της την μακρά Ιστορία. Ήθελε ακόμη να γίνει η Θεσσαλονίκη πιο αρεστή στους ίδιους τους κατοίκους της και δεν αναφέρομαι σε πράγματα όπως η καθαριότητα της πόλης ή τα παρτέρια αλλά στην άυλη αύρα- σε αυτό που δεν περιγράφεται αλλά βιώνεται. Λέω για αυτό που συμβαίνει στις πόλεις, τα χωριά και τις χώρες όταν οι άνθρωποι που διοικούν είναι χορτάτοι από ζωή και δοτικοί. Αυτό έγινε η Θεσσαλονίκη επί Μπουτάρη: πιο χαρούμενη και πιο γενναιόδωρη.

Και μέσα στη γενναιοδωρία της έδωσε και μέρος της οφειλόμενης αναγνώρισης στην εβραϊκή κοινότητα που τόσο βάναυσα τσαλαπατήθηκε από τους έλληνες συμπολίτες της όταν τους είχε ανάγκη, και ακόμη πιο βάναυσα θάφτηκε σιωπηλά και βολικά για δεκαετίας στην εθνική συλλογική μας μνήμη. Μέχρι τον Ιανουάριο του 2018, κατά τη δεύτερη θητεία του Μπουτάρη, όταν στα εγκαίνια του Μουσείου του Ολοκαυτώματος ο Δήμαρχος έδωσε μια από τις ωραιότερες ομιλίες ιστορικής μνήμης και ανθρωπιάς που έχει δώσει ποτέ έλληνας πολιτικός.

Στο δικό μου το μυαλό, και τίποτα άλλο να μην είχε κάνει ο Μπουτάρης, αυτή η ομιλία του ως Δήμαρχος Θεσσαλονίκης θα αρκούσε για να μείνει στην Ιστορία- ευτυχώς έκανε και άλλα πολλά, καταφέρνοντας να διατηρήσει τη ματιά του για τα πράγματα και την ακεραιότητά του. Όταν έγινε γνωστός ο θάνατός του, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ήταν ακόμη σε εξέλιξη. Πριν το πρόγραμμα εκείνης της ημέρας, στην οθόνη του Ολύμπιον εμφανίστηκε η φωτογραφία του Γιάννη Μπουτάρη καθισμένου στη μέση ενός αγρού, φωτογραφημένου για τις ανάγκες κάποιου δημοσιεύματος. Το «Ι did it my way» ακουγόταν από τα ηχεία, ενώ η αίθουσα αποχαιρετούσε τον Δήμαρχο χειροκροτώντας όρθια. Ναι, he did it his way.           

Είναι παρήγορο να υπάρχουν τέτοιοι τύποι στο πολιτικό στερέωμα, ακόμη και αν είναι διάττοντες – εδώ που τα λέμε τι άλλο θα μπορούσαν να είναι εκτός από περαστικοί; Όσο μένουν μαζί μας μας επιτρέπουν να ελπίζουμε ότι όταν για κάποιον λένε ότι είναι «αντισυστημικός» δεν θα έχουμε αναγκαστικά να κάνουμε με Κασιδιάρηδες, Βελόπουλους και Τραμπ.