Κάντε τον σταυρό σας για ένα κράτος που "παρά λίγο" να δουλεύει
Οι επαναλαμβανόμενες αστοχίες της διοίκησης των σιδηροδρόμων μπορεί να μην έχουν επιφέρει (ακόμη) άλλα πονύνεκρα δυστυχήματα, αλλά μας δειχνουν πως (δεν) λειτουργεί το κράτος μας.
Μήνες μόνο μετά την τραγωδία στα Τέμπη, ολοένα και πληθαίνουν τα «παρ΄ ολιγον σιδηροδρομικά ατυχήματα σε όλο το δίκτυο της χώρας. Πιο πρόσφατο συμβάν ήταν αυτό του προαστιακού λίγο έξω από τον σταθμό Δουκίσης Πλακεντίας, όταν μπήκε κατά λάθος σε γραμμή του Μετρό.
Μα, και εδώ, όπως και σε άλλες μετά τα Τέμπη περιπτώσεις, το ατύχημα αποφεύχθηκε θα μπορούσε να πει κάποιος, οπότε γιατί ο θόρυβος; Η εικόνα των αλλεπάλληλων λαθών που στο πάρα πέντε -ή στο παρά δέκα, ας μην τα χαλάσουμε εκεί- δεν γίνονται πολύνεκρα δυστυχήματα δεν μπορεί να ικανοποιεί κανέναν νουνεχή πολίτη.
Οι τρύπες του συστήματος είναι εκκωφαντικές, όπως εκκωφαντική είναι και η ανικανότητα των αρμοδίων να τα θεραπεύσουν και να δημιουργήσουν ασφαλή πρωτόκολλα λειτουργίας. Και το ανθρώπινο λάθος; Η αγαπημένη επωδός της Κυβέρνησης εμπλέκει σταθερά σε κάθε νόσο και σε κάθε μαλακία την ατομική ευθύνη -ακόμη και σε περιπτώσεις δημοσίου συμφέροντος.
Όσο όμως και αν είναι κάποιος έτοιμος να δεχθεί ότι για κάτι που σου συμβαίνει λόγω προσωπικής σου αμέλειας έχεις ευθύνη, δεν γίνεται να δεχθεί ότι είναι αποδεκτό η προσωπική δράση κάποιου δημόσιου λειτουργού να βάζει σε κίνδυνο τις ζωές δεκάδων και εκατοντάδων πολιτών. Χρειάζονται πρακτικές, δικλείδες ασφαλείας, συστήματα παρακολούθησης και άλλα τέτοια αυτονόητα που αποτελούν ευθύνη της πολιτείας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που έρχονται όλα αυτά στη συζήτηση. Η επανάληψη όμως φανερώνει την ανικανότητά μας όχι να θεραπεύσουμε σπασμωδικά κάθε μικρή ή μεγαλύτερη δυσλειτουργία, αλλά να αναμορφώνουμε τους μηχανισμούς ελέγχου και ασφάλειας. Τι κάνουν οι μηχανισμοί ελέγχου; Εφαρμόζουν διαδικασίες σε όλες τις υπηρεσίες και τους δημόσιους φορείς και βάζουν ανθρώπους να τσεκάρουν δειγματοληπτικά ότι οι διαδικασίες ακολουθούνται και άλλους ανθρώπους να τσεκάρουν ότι οι διαδικασίες ελέγχονται. Όσο πιο συγκεντρωτικά είναι τα συστήματα λειτουργίας, από όσο λιγότερους ανθρώπους εξαρτώνται, τόσο πιθανότερο είναι να μην λειτουργούν.
Εκεί, μεταξύ άλλων, πατά η εικόνα των Ελλήνων για ένα κράτος που δεν λειτουργεί αποτελεσματικά. Στην ανικανότητα απέναντι στο αυτονόητο και στο «κάνουμε τον σταυρό μας που δεν συνέβη τίποτα χειρότερο»- μια μάλλον αφελής κρατική πρακτική που δεν αναμένεται να μείνει αποτελεσματική για πολύ.