Η "διαφορετική" τελετή έναρξης

Από τους Ολυμπιακούς της Μόσχας και μετά επικράτησε η τελετή έναρξης να είναι μια «παρουσίαση» της πόλης και της χώρας που φιλοξενεί τους αγώνες. Μια μύηση στην εθνική Ιστορία της διοργανώτριας και μια σύνδεση με τις αξίες των Ολυμπιακών Αγώνων. Από τους Ολυμπιακούς της Αθήνας και μετά στο παιχνίδι μπήκε και η τέχνη, αφού ο Δημήτρης Παπαϊωάννου εμπνεύστηκε και σχεδίασε μια μεγάλη και πρωτόγνωρη καλλιτεχνική σύνθεση.

Η γαλλική τελετή έναρξης ακολούθησε αυτό το μοτίβο και σχεδιάστηκε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο με καλλιτεχνικά κριτήρια και με σκοπό να κάνει μια «επίσημη» τελετή συναισθηματική και εγκεφαλική σαν έργα τέχνης. Στην προσπάθεια αυτή δεν έλειψε η τολμηρό παρουσία της ποπ κουλτούρας, όπως και αρκετές «προκλήσεις» της δυτικοχριστιανικής ηθικής που έκαναν αρκετούς να μιλήσουν για «woke κουλτούρα», για «συμπερίληψη μειονοτικών ομάδων με το ζόρι». Και κάπου εδώ ξεκίνησε το πατιρντί, που -μεσούντος του θέρους- έπεσε σε ειδησεογραφικό κενό και απασχόλησε τους συμπολίτες μας.

Βασικό πεδίο όπου άνθισε η εγχώρια αντιπαράθεση ήταν η διασκευασμένη σκηνή του Μυστικού Δείπνου και η αναπαράσταση του Διόνυσου- τέλος πάντων η παρουσία της gay και γενικώς LGTB αισθητικής σε κυρίαρχο ρόλο. Λόγω της προβολής των Ολυμπιακών Αγώνων ουκ ολίγοι εντοπίζουν συντεταγμένες προσπάθειες επιβολής εναλλακτικών και εικονοκλαστικών πολιτισμικών προτύπων με σκοπό την καταρράκωση του δυτικού λευκού πολιτισμού. Κάποια συνομωσία που περιλαμβάνει σκοτεινά κέντρα εξουσίας δεν την αποκλείουν, αν καταλαβαίνω καλά.

Αφήνοντας στην άκρη τις αφελείς σκέψεις περί διεθνούς «συνεννόησης», αν παραβάλουμε με το θρησκευτικό αίσθημα και την «κανονικότητα» άλλες παραδόσεις του δυτικού κόσμου, όπως ο ουμανισμός και τα ατομικά δικαιώματα, γίνεται εύκολα κατανοητό ποια πλευρά του ποταμού είναι η προοδευτική. Και λέγοντας «πρόοδο» εγώ δεν εννοώ κάποιο τμήμα του πολιτικού φάσματος, αλλά οτιδήποτε κάνει τον άνθρωπο να ζει πιο ελεύθερος. Αυτή είναι μια πορεία που απειλείται από την άνοδο της ακροδεξιάς σε πλείστες όσες δυτικές χώρες και όχι από την διεμφυλική αισθητική ή το γκλίτερ στις τελετές.    

Και έρχομαι σε όσους επιτίθενται στις διεκδικήσεις και τις εκδηλώσεις για ίσων δικαιώματα μειονοτικών ομάδων εξ αριστερών. Καλές οι φιοριτούρες, καλές και ρητορικές των πολιτικών για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες, αλλά αυτά δεν αυξάνουν τα μηνιαία έσοδα του νοικοκυριού. Είναι ιδανικά που μοιράζονται δωρεάν στην κοινή γνώμη και δίνουν την εντύπωση πως οι κοινωνίες προοδεύουν ακόμη και σε εποχές που οι κοινωνικές ανισότητες καλπάζουν και που εις οιωνός άριστος είναι το «βγάλε λεφτά». Γιατί όμως; Γιατί όταν μιλάμε για ατομικά δικαιώματα, πρέπει πάντα να ανησυχούμε ότι έτσι υπονομεύεται η προσπάθεια για κοινωνική δικαιοσύνη και σωστό μοίρασμα του πλούτου; Πρόκειται περί ψευτοδιλήμματος όμως και, αν με ρωτάτε, θεωρώ ότι στη βάση του κρύβει τον συντηρητισμό εκείνου που το εκφέρει.

Μπορεί να μας άρεσε ή να μην μας άρεσε η γαλλική τελετή έναρξης. Πιθανότατα κάποιοι την βρήκαν βαρετή, κάποιοι ασυγχρόνιστη και κάποιοι ετερόκλητη και κάποιοι άλλοι πρωτότυπη, ανατρεπτική και ενδιαφέρουσα. Το ότι σε αρκετά της σημεία όμως διάλεξε να πει ότι υπάρχει και άλλη οπτική από αυτή της υφιστάμενης «κανονικότητας» των λευκών χριστιανών και (πρώην;) αποικιοκρατών, μού φαίνεται ότι είναι στη σωστή κατεύθυνση.