Το δημοψήφισμα του '15 ήταν σίγουρα ενδιαφέρον

Εννέα χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από το δημοψήφισμα του 2015. Εννέα χρόνια από την απόφαση που δίχασε όσο λίγες την μεταπολιτευτική Ιστορία της Ελλάδας και ακόμη δεν έχω καταλήξει αν επρόκειτο για μια σωστή ή λάθος κίνηση. Σωστή ή λάθος από ποια σκοπιά; ίσως ρωτήσει όμως κάποιος.

Επικοινωνιακά ήταν μια σούπερ κίνηση για την τότε κυβέρνηση Τσίπρα. Μια κίνηση που πρώτος είχε σκεφτεί ο Γιώργος Παπανδρέου λίγο πριν την είσοδο της χώρας στο ΔΝΤ, αλλά που ο κυνισμός των ευρωπαίων ηγετών, οι αφόρητες πιέσεις και οι προσωπικές επιθέσεις στον Έλληνα υπουργό τον είχαν κάνει να το πάρει πίσω. Με το δημοψήφισμα ο Τσίπρας έκανε τους έλληνες να πιστεύουν ότι πραγματικά μπορούν να πάρουν τη μοίρα στα χέρια τους. Και αυτό το πίστεψαν (σχεδόν) όλοι, όχι μόνο όσοι ψήφισαν «όχι».

Θυμάμαι άπειρο κόσμο φοβισμένο ότι μια αρνητική ψήφος θα σημάνει την έξοδο από την Ε.Ε. και όχι μόνο όσους λόγω ιδεολογικής αντίθεσης με τον Σύριζα θα ψήφιζαν ούτως ή άλλως «ναι». Επικοινωνιακά επίσης ο Σύριζα ζητούσε «ακόμη περισσότερη δύναμη» για να αντισταθεί στις βουλές των «κακών τεχνοκρατών» της Βρυξέλας και του Βερολίνου. Ε όσο να πεις, κάτι το εθνικό φτερούγισε στο μέσα αρκετού κόσμου.       

Και πολιτικά ήταν μια επιτυχημένη κίνηση- πρακτικά εκείνη που έφερε τον Σύριζα στην εξουσία στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, θα έλεγα. Μέσω του δημοψηφίσματος οριοθετήθηκε μια ταυτότητα «είμαι ευρωπαίος, αλλά…», η οποία ταίριαξε σε όσους θέλουν να αισθάνονται αντισυμβατικοί, ασυμβίβαστοι και άλλα τέτοια ηρωικά, αλλά βασικά δεν θέλουν να χάσουν τίποτα από τις ανέσεις του πρώτου κόσμου- κυρίως καταναλωτικές αλλά όχι μόνο. Τηρουμένων των αναλογιών, σκέφτομαι τώρα, η ταυτότητα που προέκυψε από το δημοψήφισμα ήταν τόσο επιτυχημένη, όσο και εκείνη της «σοσιαλιστικής Αλλαγής» που είχε κατασκευάσει και πλασάρει ο Ανδρέας Παπανδρέου στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η οποία επίσης επέτρεπε να δηλώσει κανείς ακίνδυνα και ανέξοδα κάτι που δεν στην πραγματικότητα είναι ταυτότητα.     

Διπλωματικά, το δημοψήφισμα ήταν μια τρύπα στο νερό- και αυτό στην καλύτερη περίπτωση. Δεν υπήρχε από την αρχή περίπτωση να καταφέρει κάτι, ενώ όταν τέθηκε το ερώτημα στις δημοψηφισματικές κάλπες είχαν ήδη γίνει αλλαγές σε ό,τι καλούνταν να εγκρίνει η ελληνική πλευρά. Ακόμη το «όχι» ή το «ναι» ήταν αποσπασματικό και συγκεκριμένο και δεν αντιστοιχούσε πραγματικά σε τίποτα. Στην χειρότερη περίπτωση, θα πουν ουκ ολίγοι, η χώρα φάνηκε μπανανιστάν διοργανώνοντας μια διαδικασία στα όρια του λαϊκισμού, και βγάζοντας θρασύδειλες κορώνες με το αποτέλεσμα ανά χείρας.

Όμως ήταν μέρες που ένιωθες ότι «κάτι» συνέβαινε και από αυτή την άποψη ήταν μέρες σημαντικές. «May you live in interesting times» λέει ένας βρετανικός θυρεός. Το δημοψήφισμα ήταν μια από τις ενδιαφέρουσες περιστάσεις που μάς αναλογούσαν και αυτό θα φανεί από τις πολλαπλές αναθεωρήσεις που (μαντεύω ότι) θα έχει στο πέρασμα των ετών.