Θέλουν «αυτιά», όχι κάγκελα

Τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός για τον σχολικό εκφοβισμό και την σχολική συμπεριφορά γενικότερα απηχούν ένα υπαρκτό πρόβλημα- αυτό της νεανικής βίας στα σχολεία και της αυξημένης παραβατικότητας των εφήβων. Για τους γνωρίζοντες, αυτό δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία, αλλά μια διαδικασία που εξελίσσεται χρόνια τώρα και της οποίας οι εκφάνσεις φαίνεται ότι χτύπησαν κόκκινο μετά τον εγκλεισμό της πανδημίας.

Σε συντροφιές καθηγητών δεν είναι μυστικό ότι οι έφηβοι είναι τα τελευταία χρόνια περισσότερο ανεξέλεγκτοι και συγκρουσιακοί, καθώς και ότι τα σπίτια τους, αδυνατώντας να τούς επιβάλλουν πειθαρχία επαφίενται στο σχολείο για να βγάλει το φίδι από την τρύπα και να παίξει έναν διευρυμένο παιδαγωγικό ρόλο.

Τα υποστελεχωμένα με αναπληρωτές και κενές ώρες σχολεία όμως ασθμαίνουν για να ανταποκριθούν στον εκπαιδευτικό τους ρόλο- που καιρός για τον παιδαγωγικό και μάλιστα επαυξημένο; Κάπως έτσι τα μέτρα για την σχολική συμπεριφορά στα οποία κατέληξαν οι παρά των πρωθυπουργώ τείνουν να έχουν τιμωρητικό χαρακτήρα, στρεφόμενα κατά του συμπτώματος και όχι του προβλήματος.

Η αύξηση των ημερών της σχολικής αποβολής, η διευκόλυνση της αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος, της αποπομπής με άλλα λόγια του μαθητή από την κοινότητά του, αλλά και η αυστηροποίηση στην χρήση κινητών τηλεφώνων- μια περίπτωση που αξίζει να συζητηθεί ξεχωριστά- συντείνουν στην αυταρχικοποίηση του πλαισίου, που οπωσδήποτε αποτελεί ξεπερασμένη παιδαγωγική επιλογή.

Ας σκεφτούμε τα παιδιά εκείνα που μια τέτοια απόφαση, αντί να τα συνετίσει, θα τα σπρώξει πιθανόν στην παραβατική αυτοεικόνα και στην αυτοτοποθέτηση σε ένα περιθώριο. Ας μην πάμε μακριά: η ακαταλληλότητα της μιας τιμωρητικής-αυταρχικής διαχείρισης φαίνεται ξεκάθαρα στις περιπτώσεις του εγκλεισμού ενηλίκων, αντί για την προσπάθεια ένταξής τους στον κοινωνικό ιστό. Αυτό που θέλουν τα «ζόρικα» παιδιά είναι κάποιον να τα προσέξει, να τα ακούσει και να τα καταλάβει. Γιατί πάντα ένα παιδί που έχει αντικοινωνική συμπεριφορά κάτι προσπαθεί να πει και έχει νόημα να του δώσουμε σημασία πριν γίνει ενήλικας.

Οι (κάπως ασαφείς) ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού για μέτρα αύξησης του αριθμού των ψυχολόγων και των κοινωνικών λειτουργών στα σχολικά περιβάλλοντα είναι στην πραγματικά σωστή κατεύθυνση. Ο διάλογος και η ενσυναίσθηση μπορούν να πετύχουν εκεί που η τιμωρία, ακόμη και αν κρατά στεγανά τα μη παραβατικά τμήματα του εφηβικού πληθυσμού, δεν κάνει τίποτα για τα παιδιά που έχουν το πρόβλημα. Ο σκοπός όμως δεν είναι απλώς «να απαλλαγούμε» από τους ταραξίες. Γιατί και αυτοί οι ταραξίες είναι παιδιά και κανένα παιδί δεν πρέπει να θεωρείται «καμμένο χαρτί».

Με πιο πολλά «αυτιά» ειδικών και λιγότερες ποινές που πιθανόν να μετατρέπονται σε διακρίσεις, στα σχολεία δεν θα περισσεύει κανένα.