Πώς μπορείς να βοηθήσεις κάποιον που έχει κρίσεις πανικού;

Γράφει η Ελπίδα Παναγιωτουνάκου, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια

Η κρίση πανικού, είναι μια ξαφνική, έντονη και αφύσικη αίσθηση φόβου ή άγχους που συνοδεύεται από επώδυνες σωματικές, ψυχικές ή διανοητικές αντιδράσεις. Συχνά, επηρεάζει την ικανότητα του ατόμου να λειτουργήσει κανονικά στην καθημερινή του ζωή, καθώς φοβάται πως βρίσκεται σε κίνδυνο ή πως κάτι τρομακτικό θα συμβεί, ακόμα κι αν δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος.

Η κρίση πανικού μπορεί να εμφανιστεί τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη διαφορά, ως προς το φύλο, στη συχνότητα εμφάνισής της. Ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει μια ελαφρά υψηλότερη προδιάθεση των γυναικών να αναφέρουν συμπτώματα μειωμένης όρεξης, ενώ οι άνδρες εμφανίζουν μια ελαφρά υψηλότερη προδιάθεση για τη χρήση ουσιών κατά τη διάρκεια των κρίσεων πανικού.

Ωστόσο, αυτές οι διαφορές δεν είναι απόλυτες, ενώ η εμφάνιση της κρίσης πανικού φαίνεται να εξαρτάται περισσότερο από ατομικούς παράγοντες, όπως η γενετική προδιάθεση, η προηγούμενη ιστορία αγχώδους διαταραχής ή άλλων συναισθηματικών διαταραχών, οι συνθήκες ζωής και το αυξημένο στρες, παρά από το φύλο του ατόμου.

Πώς μπορείς να βοηθήσεις λοιπόν;

* Αναζητήστε μαζί τρόπους που θα τον βοηθούσαν να χαλαρώσει εκείνη τη στιγμή. Υπάρχουν άτομα που θα σου ζητήσουν να μείνεις κοντά τους, κρατώντας τους το χέρι ή βάζοντάς τα να ξαπλώσουν, ενώ άλλα μπορεί να θέλουν να απομακρυνθείς, ώστε να έχουν την αίσθηση πως αναπνέουν καλύτερα και να βοηθιούνται μένοντας καθισμένα σε μια καρέκλα ή ρίχνοντας λίγο νερό στο πρόσωπό τους.

* Δείξε κατανόηση. Έκφρασε τη συμπαράστασή σου και πως καταλαβαίνεις πως αυτό που περνάει πρέπει να είναι πολύ δύσκολο και πως δεν χρειάζεται να νιώθει άσχημα, αλλά να δώσει χρόνο στον εαυτό του/της. Σε κάθε περίπτωση, απόφυγε την κριτική.

* Ενθάρρυνε την επικοινωνία. Δώσε την ευκαιρία στο άτομο που παθαίνει κρίση πανικού να εκφράσει τα συναισθήματά του. Τι είναι αυτό που φοβάται περισσότερο εκείνη τη στιγμή, ώστε μέσα από τη συζήτηση να το αποδομήσετε.

* Καθοδήγησέ το ώστε να εντοπίσει τι είναι αυτό που ευθύνεται για την κρίση πανικού. Βοήθησέ τον να σκεφτεί πιο ψυχοπιεστικό γεγονός κατακλύζει το τελευταίο διάστημα τη ζωή του. Υπενθύμισέ του δηλαδή πως αυτό που βιώνει είναι μια κρίση πανικού και πως δεν κινδυνεύει βιολογικά.

* Δώσε του κουράγιο. Παρόλο που για το άτομο με κρίση πανικού ο χρόνος είναι σαν να σταματά, στην πραγματικότητα μια κρίση πανικού διαρκεί 10 – 15 λεπτά.

* Καθοδήγησέ το σε μια τεχνική χαλάρωσης. Ενθάρρυνε το άτομο να εστιάσει στην αναπνοή του μετρώντας του δυνατά σε κάθε εισπνοή και εκπνοή. Εναλλακτικά, προσπάθησε να το κάνεις να σου μιλήσει π.χ. για πέντε αντικείμενα που του κάνουν εντύπωση στο χώρο ή για τρεις ήχους τους οποίους θα μπορούσε να εντοπίσει εκείνη τη στιγμή.

* Βοήθησέ το να μεταφερθεί νοερά σε ένα μέρος όπου νιώθει ασφάλεια. Ζήτησέ του να σου πει πως νιώθει φτάνοντας εκεί, ποιον θα ήθελε μαζί του, τι θα ήθελε να κάνει…

* Πρόσφερέ του ένα χαλαρωτικό ρόφημα. Αφού υποχωρήσουν τα πρώτα πιο έντονα συμπτώματα του πανικού, πρόσφερε ένα ρόφημα με βότανα όπως το χαμομήλι, η βαλεριάνα, το τίλιο, η πασσιφλόρα και ο κράταιγος που βοηθούν στη χαλάρωση του νευρικού συστήματος και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της ταχυπαλμίας και της νευρικότητας.

* Διατήρησε την ψυχραιμία σου. Ακόμα κι αν εκείνη τη στιγμή έχεις τρομοκρατηθεί κι εσύ ο ίδιος, θυμήσου πως το άτομο με κρίση πανικού έχει ανάγκη να νιώσει ότι δίπλα του είναι κάποιος που μπορεί να το υποστηρίξει και να το κάνει να νιώσει ασφάλεια.

* Ζήτησε βοήθεια. Σε περίπτωση που η γλώσσα ή τα άκρα μουδιάζουν, ο πόνος στο στήθος γίνεται ιδιαίτερα πιεστικός, ο ρυθμός της αναπνοής δε βελτιώνεται ή το άτομο χάνει τις αισθήσεις του, απευθυνθείτε άμεσα σε ένα εφημερεύον νοσοκομείο.

Μπορούμε να κάνουμε πολλά για το άγχος πριν καταλήξει σε κρίση πανικού, αρκεί να αναζητηθεί άμεσα η κατάλληλη βοήθεια από Ψυχολόγο ή Ψυχίατρο, ώστε να επιλεγεί η ψυχοθεραπευτική ή φαρμακευτική παρέμβαση που θα είναι η πιο αποτελεσματική για το άτομο που υποφέρει από κρίσεις πανικού.