Αντίο, φανταστικέ τροχονόμε

Η αστυνομία στην Ελλάδα δεν είναι πάντα δημοφιλής για λόγους που έχουν να κάνουν με την νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία και τον ρόλο που έχει παίξει στην καταστολή και στην ανελευθερία των μεταπολεμικών δεκαετιών.

Ίσως εξ αυτού του συλλογικού θυμικού, ο όποιος έλεγχος εκ μέρους ένστολων -είτε της αστυνομίας, είτε της ασφάλειας, είτε της τροχαίας- με αγχώνει και με κάνει να μην νιώθω άνετα. Αν το σκεφτώ δεν είναι επειδή έχω κάτι να κρύψω -δεν έχω, ή επειδή είμαι ένοχος για κάτι -δεν είμαι. Είναι μάλλον ότι είμαι εντελώς ασύμβατος με το στυλ του ένστολου-δερβέναγα, του μικρού δικαστή των δρόμων που «πολλά έχουν δει τα μάτια του» και που νιώθει ότι αντλεί δύναμη από την εξουσία.  

Μπορεί να μην πει και τίποτα σχετικό. Μπορεί να είναι απλώς το ύφος, ο τρόπος που μιλάει ή η στάση του σώματός του, αλλά -στις περισσότερες περιπτώσεις- δεν τους υποφέρω.

Πριν από καμιά εικοσαετία ήμουν στο αυτοκίνητο και περίμενα να βγω στην Κηφισίας, στο ύψος της Αγίας Βαρβάρας. Μπροστά μου ήταν ο γνωστός τροχονόμος, ο Νίκος Κωτσάκης, «ο μουστάκιας», όπως ήταν γνωστός σε μια εποχή που τα μουστάκια ήταν απλώς παρωχημένα, πριν δηλαδή ανακαλύψουν σε αυτά την βίντατζ αξία τους οι χίπστερς. Ο «μουστάκιας» ρύθμιζε την κυκλοφορία όπως έκανε κάθε μέρα: Με υπομονή, με σοβαρότητα και με υπευθυνόητα -όχι πολύ διαφορετικά δηλαδή από ό,τι κάνουν τα περισσότερα όργανα της τροχαίας.

Δίπλα μου, δυο τύποι πάνω σε ένα παπάκι, χωρίς κράνος. Ο μουστάκιας μόλις έχει ανοίξει τον δρόμο για εκείνους που ανέβαιναν την Κηφισίας και έχει 4-5 λεπτά στη διάθεσή του χωρίς να χρειάζεται να επέμβει στο δρόμο. Τον βλέπω και έρχεται προς το παπάκι. Ευκολάκι η κλήση, σκέφτομαι και το ίδιο και ο οδηγός του δίκυκλου που -τον βλέπω- σκέφτεται αν χωράει να την κοπανήσει κάνοντας αναστροφή πριν φτάσει κοντά του το όργανο. Κατέληξε ότι δεν προλαβαίνει και ετοιμάστηκε να υποστεί τις συνέπειες της παράβασής του. Στο κάτω κάτω ειχε διασχίσει 50 μέτρα για να έρθει ως αυτούς.  

«Ρε σεις γιατί δεν φοράτε κράνος;» τους είπε ο μουστάκιας με ύφος πατρικής απορίας και συμβουλής. «Θέλετε να γίνει κανά κακό και να χτυπήσετε; Σας παρακαλώ ρε παιδιά».

Κόκαλα οι οδηγοί στα πέριξ οχήματα. Ούτε κλήση, ούτε τίποτα; Έτσι εύκολα; Δεν ξέρω για τα παιδιά εκείνα, αλλά εμένα, ο τρόπος που χειρίστηκε το περιστατικό ο τροχονόμος μου έδωσε ένα μάθημα για το ποια πραγματικά είναι η σημασία της οδικής ασφάλειας, πέρα από το να «μη φας πρόστιμο». Πήρα όμως ένα ακόμη μάθημα: είδα πώς είναι πραγματικά η αστυνομία να είναι με το μέρος του πολίτη και να βοηθά να είναι η ζωή του ασφαλέστερη.

Την Τρίτη μάθαμε ότι ο συνταξιούχος από καιρό τροχονόμος έφυγε από τη ζωή. Βρήκα και εγώ ευκαιρία να μνημονεύσω ένα μικρό περιστατικό που δείχνει πώς πρέπει να γίνονται τα πράγματα για να έχουν σημασία, καθώς και ότι τα παραδείγματα δεν είναι ανάγκη να είναι ούτε ηρωικά, ούτε να στέκονται σε κάποιο βάθρο. Μπορεί να είναι αθόρυβοι και ουσιαστικοί άνθρωποι που δεν σου γεμίζουν το μάτι.