Τι είναι η Γνωσιακή – Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία;
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της Γνωσιακής – Συμπεριφορικής θεραπείας και πώς μπορεί να σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις τα προβλήματά σου;
Γράφει η Ελπίδα Παναγιωτουνάκου, Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια
Η Γνωσιακή - Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία αποτελεί μια μορφή θεραπείας εστιασμένης στο «εδώ και τώρα», όπου έμφαση δίνεται στον εντοπισμό των σκέψεων, οι οποίες με τη σειρά τους επηρεάζουν το συναίσθημα του θεραπευόμενου και τον ωθούν σε μια σειρά δυσλειτουργικών συμπεριφορών.
Στη Γνωσιακή - Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία χρησιμοποιείται ο όρος «γνωσία», που υποδηλώνει τις σκέψεις και νοητικές εικόνες του ατόμου με τις οποίες μεταφράζει τον κόσμο γύρω του. Αξιοσημείωτο είναι πως διαφορετικά άτομα αντιλαμβάνονται την ίδια κατάσταση με διαφορετικό τρόπο. Αυτό σημαίνει πως, για παράδειγμα, στην καθυστέρηση της άφιξης του λεωφορείου κάποιος μπορεί να αγχωθεί, κάποιος άλλος να θυμώσει και ένας τρίτος να μείνει αδιάφορος απέναντι στο γεγονός.
Η Γνωσιακή - Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία, λοιπόν, βασίζεται στην αρχή ότι τα αρνητικά αισθήματα του ατόμου (π.χ. άγχος, φόβος, θυμός) προέρχονται από τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύει τα όσα γίνονται γύρω του. Ο τρόπος, δηλαδή, με τον οποίο το άτομο σκέφτεται καθορίζει τα όσα αισθάνεται και τελικά τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται. Επιπρόσθετα, συγκεκριμένες συμπεριφορές – όπως για π.χ. η αποφυγή μιας κατάστασης που μας δυσκολεύει – συντείνουν στη διαιώνιση του προβλήματος.
Η γνωσιακή ψυχοθεραπεία στοχεύει να σπάσει τον φαύλο κύκλο των δυσπροσαρμοστικών σκέψεων και συμπεριφορών, εντοπίζοντας τις γνωσιακές στρεβλώσεις του θεραπευόμενου και ενθαρρύνοντάς τον να τις αμφισβητήσει.
Μερικά επιπλέον χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης μορφής ψυχοθεραπείας είναιι:
• Η αμοιβαία εκτίμηση και συνεργασία μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου
• Η ενεργή συμμετοχή του θεραπευόμενου στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία
• Η δομημένη μορφή της συνεδρίας
• Η βραχεία χρονική διάρκεια, ανάλογα πάντα με τη δυσκολία (25-30 συνεδρίες)
• Η διαδικασία τροποποίησης της συμπεριφοράς συνεχίζεται και μετά από την εκάστοτε συνεδρία
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες η γνωσιακή ψυχοθεραπεία έχει ξεχωρίσει ως μια αποτελεσματική θεραπεία η οποία έχει εφαρμοστεί με ιδιαίτερη επιτυχία σε περιπτώσεις ασθενών με κατάθλιψη, διαταραχή πανικού, φοβίες, άγχος, θυμό, αγχώδεις διαταραχές, προβλήματα διαπροσωπικών σχέσεων, εξάρτηση από ουσίες / οινόπνευμα, καθώς και με διαταραχές πρόσληψης τροφής.
