Πώς θα κάνω λιπομέτρηση;

Μετριέται το λίπος στο σώμα; Και ποιο το νόημα του να το μετρήσεις; Τι είναι τελοσπάντων αυτή η λιπομέτρηση που ακούς στο γυμναστήριο ή έχεις διαβάσει σε fitness σελίδες; Άσε μας να σου εξηγήσουμε.

Αν ασχολείσαι συστηματικά με την προπόνηση ανασύστασης σώματος (μείωση λίπους, αύξηση μυϊκής μάζας) ή κάνεις απλά διατροφή με στόχο την καύση λίπους, τότε η λιπομέτρηση θα σε βοηθήσει να έχεις ένα σημείο αφετηρίας, όπως ακριβώς και η εργομέτρηση στο τρέξιμο.

Αν ξέρεις από πού ξεκινάς και έχεις ένα μετρήσιμο μέγεθος, τότε με την καθοδήγηση ενός ειδικού, θα ξέρεις και τι πρέπει να κάνεις για να το αλλάξεις.

Ακόμα πιο σημαντικό, το ποσοστό λίπους στο σώμα αντικατοπτρίζει το πόσο υγιής είσαι. Τα υγιή ποσοστά λίπους διαμορφώνονται κυρίως από το ενεργειακό ισοζύγιο και τη σχέση άσκησης και διατροφής και εξαρτώνται από το φύλο και την ηλικία. Η αυξημένη εναπόθεση σωματικού λίπους στο σώμα περιορίζει την απόδοση και δυσχεραίνει τη μυϊκή προσπάθεια.

Την ίδια στιγμή, είναι σημαντικό να γνωρίζεις και την κατανομή του λίπους στο σώμα. Η εναπόθεσή του σε διάφορα σημεία επιβαρύνει καθολικά όλα τα σημεία του οργανισμού. Οι μέσες υγιείς τιμές σωματικού λίπους για τους άνδρες είναι 14-17% και για τις γυναίκες 21-25%, στις ηλικίες των 20 με 50 ετών.

Και γιατί να μη ζυγίζομαι απλά; Θα αναρωτηθείς. Σωστή απορία. Το σωματικό βάρος ως απλό νούμερο όμως είναι… περίεργος δείκτης. Πολλές φορές άλλα συστατικά του σώματος, όπως το μυϊκό σύστημα και τα υγρά μπορεί να μας παραπλανήσουν. Ο αριθμός στη ζυγαριά δηλαδή, μπορεί να μη λέει όλη την αλήθεια καθώς μεταβάλλεται είτε με την αύξηση είτε με τη μείωση της μυϊκής μάζας, αλλά και με την κατακράτηση ή όχι των υγρών.

Οι πιο δημοφιλείς επιλογές λιπομέτρησης

Αρχικά θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι δεν υπάρχει 100% εγκυρότητα στη μέτρηση του σωματικού λίπους καθώς όλες οι διαθέσιμες μέθοδοι είναι έμμεσοι. Δεν υπάρχει δηλαδή ένας καθολικός τρόπος μέτρησης, και η κάθε μία μεθοδολογία έχει τα θετικά και τα αρνητικά της.

Η πιο εύκολη μέθοδος είναι η μέτρηση του ύψους, του βάρους και των περιμέτρων του σώματος. Δεν έχει πολλά έξοδα, δεν απαιτεί χρόνο, ονομάζεται ανθρωπομετρία, όμως έχει μεγάλο ποσοστό σφάλματος, άνω του συν/πλην 5%.

Μία έγκυρη μέθοδος είναι η υδροστατική ζύγιση, η οποία βασίζεται στην αρχή ότι ο μυς είναι βαρύτερος στο νερό σε σχέση με το λίπος. Περιλαμβάνει λοιπόν τη ζύγιση σε μια ειδική δεξαμενή, και με βάση το εκτόπισμα νερού και μια σειρά εξισώσεων δίνει ένα πολύ καλό αποτέλεσμα, με ποσοστό λάθους συν/πλην 2,5%. Απαιτεί πολύ χρόνο, έχει μεγάλο κόστος και δεν έχει καλή επαναληψιμότητα. Διαρκεί περίπου 30 με 60 λεπτά και κοστίζει περί τα 100€. 

Ιδιαίτερα δημοφιλής και απλή είναι η DEXA, η οποία χρησιμοποιεί ακτίνες Χ για να μετρήσει την οστική πυκνότητα, το λίπος, τη μυϊκή μάζα και τη μάζα των ηλεκτρολυτών που υπάρχουν στο σώμα, δίνοντας ξεχωριστά ποσοστά για άνω και κάτω κορμό. Το κόστος είναι προσιτό, η διάρκεια εξέτασης δεν υπερβαίνει τα 20 λεπτά, έχει ποσοστό σφάλματος συν/πλην 1,8% και χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων για ερευνητικούς σκοπούς και κλινικές μελέτες. Το κόστος της ξεκινά από τα 35€ περίπου.

Η μέτρηση με δερματοπτυχόμετρο, έχει ποσοστό λάθους συν/πλην 3,5%, και είναι μια εύκολη μεθοδολογία, η οποία απαιτεί όμως εξειδικευμένο προσωπικό – εργοφυσιολόγο ή διατροφολόγο. Έχει καλή επαναληψιμότητα και είναι αρκετά οικονομική (από 20€), γεγονός που την καθιστά ιδανική για όσους θέλουν να κάνουν συχνές μετρήσεις. Διαρκεί περίπου 10 λεπτά και περιλαμβάνει μέτρηση συγκεκριμένων δερματοπτυχών στο σώμα και ανάλυση από τον ειδικό μέσω συγκεκριμένων εξισώσεων οι οποίες δίνουν άμεσα το αποτέλεσμα.

Τέλος, η βιοηλεκτρική αγωγιμότητα είναι αυτό το μηχάνημα που πιθανώς να έχεις δει σε αρκετά γραφεία διατροφολόγων. Στηρίζεται στο τι αντίσταση προκαλεί η ροή χαμηλής συχνότητας ρεύματος, όταν περνά μέσα από το σώμα. Είναι εύκολη στη χρήση, οικονομική, όμως με σημαντικό ποσοστό σφάλματος συν/πλην 3,5% με 5%, το οποίο διαφοροποιείται αναλόγως με το πόσο ακριβός είναι ο εξοπλισμός.

Ένα οικονομικό μηχάνημα των 700€ δεν είναι το ίδιο αξιόπιστο με κάποιο που ξεπερνά τα 8000€. Επίσης, το κατά πόσο το αποτέλεσμα θα είναι έγκυρο εξαρτάται από το κατά πόσο ο πελάτης έχει ακολουθήσει το πρωτόκολλο που απαιτείται για τη μέτρηση, κάτι το οποίο δεν είναι πάντα εφικτό. Το κόστος του συνήθως περιλαμβάνεται στο κόστος επίσκεψης σε έναν διατροφολόγο, το οποίο κατά μέσο όρο κυμαίνεται μεταξύ 20 και 25€.

* Ευχαριστούμε τον Εργοφυσιολόγο και Υπεύθυνο του my athlete Νίκο Δημητριάδη για τις πληροφορίες.