Στη FoodOn η αλληλεγγύη και η προσφορά έχουν χειροπιαστό αντίκρυσμα

Παραφράζοντας τη γνωστή Κινέζικη παροιμία που λέει «αν θέλεις να χορτάσεις έναν άνθρωπο για μια μέρα δωσ’ του ένα ψάρι, αν θέλεις να τον χορτάσεις για μια ζωή μάθε του να ψαρεύει», ο Αργύρης Ζαννιάς σκέφτηκε πως το να δώσεις σε κάποιον φαγητό θα ζήσει μια μέρα, ενώ αν του μάθεις να μαγειρεύει θα ζήσει μια ζωή. Κάπως έτσι γεννήθηκε η FoodOn πριν από λίγα χρόνια, με βήματα αργά και σταθερά, με όραμα και στόχους, μα πάνω από όλα, με μια ευαισθησία σπάνια για τους καιρούς μας και σκληρή δουλειά.

Αν και είχε ήδη διανύσει τα πρώτα της βήματα από το 2017, με αναγκαστικά μεγάλο διάλειμμα στον καιρό της πανδημίας, άκουσα πρώτη φορά για τη FoodOn μόλις το καλοκαίρι που μας πέρασε, όταν έμαθα πως είχαν ξεκινήσει τα πιλοτικά προγράμματα με τη μορφή εντατικών σεμιναρίων μαγειρικής, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ι. Λάτση και την ανεκτίμητη προσφορά των πιο άξιων, ξακουστών μαγείρων της χώρας μας όπως ο Λευτέρης Λαζάρου, ο Χριστόφορος Πέσκιας, ο Μιχάλης Νουρνόγλου, ο Νίκος Θωμάς, ο Πάνος Ιωαννίδης, ο Χρόνης Δαμαλάς, ο Ηλίας Σκουλάς, κ.α .

Έτσι, ένα πρωινό του Ιουνίου, μετά από πρόσκληση του Αργύρη Ζαννιά, βρέθηκα να παρακολουθώ το σεμινάριο του Λευτέρη Λαζάρου προς 12 μαθητευόμενους. Άλλοι δεν είχαν ιδέα ούτε καν πώς καθαρίζουμε ένα ψάρι, πόσο μάλλον πώς το τεμαχίζουμε, πώς το μαγειρεύουμε. Άλλοι, πάλι, κάτι παραπάνω γνώριζαν, αφού ήδη εργαζόντουσαν στις κουζίνες εστιατορίων σε πόστα μη συνδεδεμένα με τη μαγειρική αυτή καθαυτή, αλλά που, αν μη τι άλλο, είχαν παρακολουθήσει τη διαδικασία. Οι περισσότεροι ήταν νεαροί, μα υπήρχαν και μεγαλύτεροι σε ηλικία. Και οι μεν και οι δε, όμως, απόλυτα προσηλωμένοι, δεν έχαναν λέξη από όσα άκουγαν, ούτε κίνηση από όσα έβλεπαν. Κι όταν ήρθε η ώρα να περάσουν στην πράξη και να φτιάξουν το δικό τους πιάτο, τα έδωσαν όλα. Δεν είχε σημασία πόσο καλά ή λιγότερο καλά το έκαναν, το μπράβο του δασκάλου είχε την ίδια αξία με το πρόσεχε, δεν το κάνουμε έτσι αυτό.

Εκείνη την πρώτη φορά είχα ήδη την ευκαιρία να μιλήσω με τον Αργύρη Ζαννιά και να μάθω πολλά για τη FoodOn. Έμαθα πως ξέρει από πρώτο χέρι τι σημαίνει να πασχίζεις για την επιβίωση, τι σημαίνει να είσαι κοινωνικά αποκλεισμένος. Για το πώς μια ευκαιρία μπορεί να σώσει ζωές. Ευκαιρία για να βρει κάποιος ένα ενδιαφέρον, εν προκειμένω στη μαγειρική τέχνη, και να αποκτήσει σε αυτό δεξιότητες ικανές να του ανοίξουν τον δρόμο για εργασία και, συνεπώς, οικονομική ανεξαρτησία και κοινωνική ενσωμάτωση. Γιατί στη μαγειρική τέχνη και όχι σε κάτι άλλο; Μα γιατί το φαγητό, πολύ πέρα από βιολογική ανάγκη, είναι δημιουργία, προσφορά, συνεύρεση, επικοινωνία, χαρά.

Τα πρώτα εκείνα πιλοτικά προγράμματα είχαν αποτέλεσμα τέτοιο (12 υποτροφίες και 9 θέσεις εργασίας σε επαγγελματικές κουζίνες, κάποιες από αυτές δίπλα στους σεφ-εκπαιδευτές), που η FoodOn ήταν πλέον έτοιμη για το επόμενο βήμα και αυτό ήταν η δημιουργία μαγειρικής ακαδημίας, η εξεύρεση κατάλληλου χώρου και ο εξοπλισμός του. Η FoodOn Academy στεγάστηκε στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Ακαδημίας, όπου θα γίνονται τα μαθήματα θεωρίας και πρακτικής σε μορφή εντατικών σπουδών διάρκειας 12 εβδομάδων σε ομάδες των 15 ατόμων, επιλεγμένων με συγκεκριμένα οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια. Μετά το πέρας της περιόδου οι απόφοιτοι θα έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Η δωρεάν εκπαίδευση και η μικρή διάρκεια του κύκλου των μαθημάτων είναι τα σημαντικά στοιχεία ούτως ώστε οι σπουδαστές, έχοντας λάβει τις βασικές γνώσεις της μαγειρικής, να μπορέσουν να ενταχθούν στο δυναμικό μιας επαγγελματικής κουζίνας και να εξελιχθούν μέσα από την αμειβόμενη εργασία τους. Ο πρώτος κύκλος θα ξεκινήσει τον επόμενο Φεβρουάριο και θα ακολουθήσουν άλλοι δύο μέσα στο 2024, ενώ θα γίνουν ακόμη δύο εμβόλιμοι που θα αφορούν αποκλειστικά τη χορτοφαγική κουζίνα.

Η εμπειρία μου δεν τελείωσε όμως στο κομμάτι της εκπαίδευσης αλλά πήγε και πιο πέρα με την άλλη, σημαντικότατη δράση που ονομάζεται Social Dining, η οποία ήταν και η πρώτη δράση στο ξεκίνημα της FoodOn, με αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Το σκεπτικό έχει ως εξής: Στο άλλο μισό του χώρου της οδού Ακαδημίας έχει στηθεί ένα εστιατόριο 50 θέσεων, με καταπληκτική θέα στη φωτισμένη Ακρόπολη και την πόλη, όπου σε τακτά χρονικά διαστήματα οργανώνονται δείπνα που τα ονομάζω δείπνα αγάπης. Ένας, δύο ή και περισσότεροι σεφ, διαφορετικοί κάθε φορά, ετοιμάζουν ένα δείπνο με τη βοήθεια μιας ομάδας από εθελοντές και σπουδαστές. Πελάτης μπορεί να είναι ο καθένας, αυτός που έχει τη δυνατότητα να πληρώσει για ένα γεύμα έξω από το σπίτι του σε ένα συμβατικό εστιατόριο. Στην -εξαιρετικά καλή - τιμή των € 35 περιλαμβάνεται και το κόστος συμμετοχής ενός ωφελούμενου ο οποίος έχει υποδειχθεί από τις κοινωνικές υπηρεσίες. Οι συνδαιτυμόνες δεν γνωρίζονται μεταξύ τους. Ακόμα κι αν εγώ πάω με την παρέα μου δεν θα καθίσουμε μαζί παρά θα ανακατευθούμε για να μοιραστούμε το φαγητό μας γύρω από ένα τραπέζι δίνοντας χαρά ο ένας στον άλλον, χωρίς να ξέρουμε τίποτα για τη ζωή ο ένας του άλλου, παρά μόνον όσα φέρει η κουβέντα κι όσα θέλουμε να βγάλουμε προς τα έξω. Αυτό που - μηχανικά σχεδόν - λέμε, ότι το φαγητό ενώνει τους ανθρώπους, βρίσκει εδώ την πρωταρχική του σημασία, κι αυτό είναι το σπουδαίο με τα δείπνα της FoodOn.

Σε ένα τέτοιο τραπέζι βρέθηκα τις προάλλες, όπου μαγείρισσες ήταν οι πάντα αεικίνητες και μονίμως έξω καρδιά Ελένη Ψυχούλη και Ιωάννα Σταμούλου, ο δε γνωστός και ιδιαίτερα αγαπητός σεφ Χρόνης Δαμαλάς είχε σε αυτή την προσπάθεια ρόλο εθελοντή και πολύτιμου εμψυχωτή. Δεν μπορώ να σας περιγράψω το πόσο όμορφα πέρασα με τους ανθρώπους που μου έτυχε να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι με μένα, σε μια βραδιά νόστιμη, χαρούμενη, ενδιαφέρουσα και, κυρίως, γεμάτη αγάπη και προσφορά από καρδιάς. Αυτά που ίσως σώσουν τον κόσμο‧ κι αν δεν τον σώσουν, θα τον στηρίξουν να κάνει ένα βήμα παραπάνω, θα τον σηκώσουν αν πέσει, θα του δώσουν ένα χέρι βοηθείας κι ένα σπρώξιμο για να βρει το κουράγιο να συνεχίσει.

Δεν μένει παρά να σας παροτρύνω να ζήσετε αυτή την εμπειρία σε ένα από τα επόμενα δείπνα, αλλά και να μάθετε μέσα από την ιστοσελίδα της FoodOn και τις αναρτήσεις της στα κοινωνικά δίκτυα (Facebook, Instagram) με ποιους άλλους τρόπους μπορείτε να βοηθήσετε με περισσότερα μέσα, ούτως ώστε το έργο της να απλωθεί για να φτάσει όσο πιο μακριά κι όσο πιο δυνατά γίνεται.