5 λόγοι που δεν αποδίδει η ψυχοθεραπεία

Γράφει η Ελπίδα Παναγιωτουνάκου – Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια 

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να ωφελήσει το άτομο σε διαφορετικές στιγμές της ζωής του και να αλλάξει δραματικά τον τρόπο που βλέπει τον εαυτό του, το πώς αξιολογεί τις επιλογές του, αλλά και το πώς αντιλαμβάνεται τον κόσμο γενικότερα. Όταν, όμως, η ψυχοθεραπεία δεν αποδίδει, ο θεραπευόμενος μπορεί να βιώσει έντονη απογοήτευση, νιώθοντας ότι δεν ακούγεται, και πως η όλη διαδικασία ήταν τελικά χάσιμο χρόνου και χρημάτων.

Γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό; Η ψυχοθεραπεία μπορεί να μην αποδίδει για λόγους που αφορούν στον ψυχοθεραπευτή, στον θεραπευόμενο ή στο είδος της παρέμβασης. Πιο συγκεκριμένα:

Η ψυχοθεραπεία ξεκινά για λάθος λόγους

Όταν κάποιος ζητά για πρώτη φορά βοήθεια από έναν ειδικό μπορεί να το κάνει όχι γιατί το πιστεύει, αλλά γιατί κάποιος άλλος από το περιβάλλον του είτε τον έχει παρακινήσει, είτε το έχει απαιτήσει. Παραδείγματος χάριν: «Παρατηρώ ότι εκδηλώνεις κρίσεις άγχους όταν είμαστε στο γραφείο. Γιατί δε βλέπεις κάποιον ειδικό;» ή «Εάν δεν πας σε ψυχολόγο, χωρίζουμε».

Το άτομο μπορεί να μην είναι πραγματικά έτοιμο να δεσμευτεί στη διαδικασία

Ακόμα και όταν κάποιος νιώθει ότι χρειάζεται βοήθεια γιατί υποφέρει, μπορεί να εκδηλώσει αυτό που ονομάζουμε «αντίσταση στη θεραπεία». Η ψυχοθεραπεία είναι μια δύσκολη και συχνά επώδυνη διαδικασία που απαιτεί αλλαγές στα μοτίβα που ως τώρα υιοθετούσε το άτομο, γεγονός που προκαλεί αναστάτωση και φόβο. Το άτομο, λοιπόν, μπορεί να αποφεύγει να δεσμευτεί στη διαδικασία ακυρώνοντας συχνά τα ραντεβού του ή αργοπορώντας συστηματικά σε αυτά, μιλώντας μόνο για πιο επιφανειακά και ανώδυνα θέματα ή αποκρύπτοντας εσκεμμένα συγκεκριμένα γεγονότα. Εάν ο θεραπευτής δε βοηθήσει το άτομο να αναγνωρίσει και να αντιμετωπίσει αυτές τις αντιστάσεις, τότε η θεραπεία μπορεί να οδηγηθεί σε τέλμα.

Δε δίνεται επαρκής χρόνος

Η ψυχοθεραπεία απαιτεί χρόνο και σίγουρα οι αλλαγές δεν μπορούν να επιτευχθούν από τη μια στιγμή στην άλλη. Το πόσο θα διαρκέσει η ψυχοθεραπεία εξαρτάται από το ψυχοθεραπευτικό μοντέλο που εφαρμόζεται, τους στόχους που έχουν τεθεί υπό επίτευξη, αλλά και τη διάθεση και δέσμευση του θεραπευόμενου να έχει ενεργή συμμετοχή στη διαδικασία. Εάν οι προσδοκίες δεν είναι ρεαλιστικές, η ματαίωση μπορεί να είναι μεγάλη. Συχνά, ο θεραπευόμενος έρχεται σε επαφή με απωθημένα συναισθήματα, τα οποία όταν αναδύονται του προκαλούν δυσφορία, με αποτέλεσμα να εγκαταλείπει γρήγορα την ψυχοθεραπεία, προτού προλάβει να φτάσει στην ανακούφιση και να βιώσει τα οφέλη της.

Δεν έχει δημιουργηθεί «θεραπευτική σχέση»

Προκειμένου να αποδώσει η ψυχοθεραπεία, απαιτείται η δόμηση μια ισχυρής συμμαχίας ανάμεσα στον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο. Κάτι τέτοιο περιλαμβάνει ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης και ασφάλειας, μέσα στο οποίο ο θεραπευόμενος εμπλέκεται ενεργά στην ψυχοθεραπεία, ο θεραπευτής ακούει με ενσυναίσθηση και οι δύο συμμετέχοντες συμφωνούν αναφορικά με τους στόχους και τα ζητήματα της θεραπείας.

Ο θεραπευτής δεν είναι κατάλληλα καταρτισμένος

Ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να μην έχει επαρκή εκπαίδευση, εμπειρία ή την εξειδίκευση που απαιτείται προκειμένου να αντιμετωπιστεί η εν λόγω δυσκολία του θεραπευόμενου. Καλό είναι να επιλέγεται ένας ψυχοθεραπευτής που είναι Ψυχολόγος ή Ψυχίατρος.

Σε περίπτωση που νιώθεις ότι η ψυχοθεραπεία δεν αποδίδει, αφιέρωσε μερικά λεπτά προκειμένου να παρατηρήσεις εάν κάποιος ή κάποιοι από τους παραπάνω παράγοντες ισχύουν και στη δική σου περίπτωση. Στη συνέχεια, μοιράσου την ανησυχία σου με τον θεραπευτή σου. Άλλωστε, σε αυτό το ταξίδι της αυτογνωσίας και της επούλωσης των πληγών, είστε μαζί…