Θέμα έκθεσης με κοινωνικό μήνυμα
Το θέμα της έκθεσης των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων δείχνει ότι η συζήτηση για την ανισότητα των φύλων είναι πια στην πρώτη γραμμή.
Δεν ξέρω τι είναι αυτό που προκάλεσε τα τελευταία χρόνια αυτή την έκρηξη του επιθετικού φεμινισμού. Η προφανής απάντηση «η πραγματικότητα» δεν δικαιολογεί γιατί αυτό δεν είχε συμβεί, ας πούμε, την προηγούμενη δεκαετία. Όμως, έτσι εκδηλώνονται οι κοινωνικές μετατοπίσεις: χωρίς να υπάρχει απόλυτη αλληλουχία των συνθηκών και χωρίς να μπορούν όλα να εξηγηθούν γραμμικά.
Η βία κατά των γυναικών βρέθηκε και βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, αλλά πίσω της ακολουθούν όλες οι διαχρονικές αδικίες που μάθαμε να θεωρούμε δεδομένες- εμείς εδώ στον νότο της Ευρώπη λίγο παραπάνω- όπως οι διαφορές στην επαγγελματική αντιμετώπιση, η πλήρης ανάληψη των οικιακών ευθυνών, η καταπίεση της γυναικείας σεξουλαικότητας. Και είναι και άλλα.
Το θέμα της έκθεσης των φετινών πανελληνίων δείχνει ότι το θέμα της ανισότητας των φύλων βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες της ελληνικής κοινωνίας. Δεν θα ήταν εύκολο να μπει τέτοιο θέμα στις εξετάσεις των δεκαετιών του 1980, του 1990-ή του 2000. Μπήκε όταν οι συνθήκες ήταν έτοιμες όταν τα ερωτήματα που θέτει έχει έρθει πια η ώρα να απαντηθούν. Φυσικά, για πολλές οικογένειες, για πολλούς ανθρώπους, ιδίως της ελληνικής επαρχίας- ας μην κρυβόμαστε- το ότι μπήκε αυτό το θέμα των πανελλαδικών είναι ίσως ό,τι πιο προοδευτικό έχουν συναντήσει στην πορεία προς την ισότητα των φύλων.
Τα κείμενα της εκφώνησης και τα ερωτήματα επι αυτών, εδώ.
Στο τρίτο κείμενο του θέματος, ο πρωταγωνιστής δεν αποκαλύπτει στην σύζυγό του ότι έχει απολυθεί και νιώθει τύψεις για την «άνανδρη» συμπεριφορά του. Πίσω από την πεποίθησή του για άνανδρη συμπεριφορά δεν βρίσκεται μόνο η αδυναμία του να πει την αλήθεια και να αντιμετωπίσει την κριτική της συζύγου, αλλά και το συλλογικό φαντασιακό για τον «ανδρισμό» για τους ρόλους που αποδίδει η κοινωνία στα δύο φύλα και τις νόρμες από τις οποίες δεν τους επιτρέπει να ξεφύγουν. Από το «τι κάνει ο άντρας ο σωστός», αυτός που «έχει μπέσα», «φοράει παντελόνια» και λοιπά τέτοια γραφικά όμως, πηγάζει ένα μεγάλο κομμάτι της γυναικείας καταπίεσης. Και ας μην φαίνεται με την πρώτη ματιά.
Μπράβο στην επιτροπή που διάλεξε τα θέματα, μπράβο σε εκείνους που είχαν την γενναιότητα να επιτρέψουν να μπει το θέμα σε έναν από τις ευρύτερα αναγνωρισμένες κρατικές διαδικασίες- αυτήν την εισόδου στην ανώτατη παιδεία.