Εις οιωνός άριστος

Όπως γύρω από όλους τους σημαντικούς ανθρώπους υπάρχει μια φιλολογία για το τι είπαν στην τάδε σημαντική περίσταση ή το τι έκαναν όταν κάποιος τους ρώτησε κάτι και διάφορα τέτοια. Όλα αυτά είναι ένα “peeping” στην ιστορία που προσφέρει ηδονή γιατί «επιβεβαιώνει» το ορθό της γνώμης μας.

Σε ένα από αυτά τα φημολογούμενα ενσταντανέ λοιπόν ο Πικάσο έχει πάει να φάει σε ένα πολύ ακριβό εστιατόριο των Παρισίων. Για πληρωμή, λέγεται ότι σχεδίασε ένα μικρό σχεδιάκι στο τραπεζομάντηλο και το υπέδειξε στον μαιτρ αντί αμοιβής.

«Kαταπληκτικό!», είπε ο μαιτρ. «Και σας πήρε μόνο λίγα δευτερόλεπτα», πρόσθεσε με κεκαλυμμένη αιχμή για το δυσανάλογο της αποζημίωσης. «Όχι λίγα δευτερόλεπτα. Πενήντα χρόνια και λίγα δευτερόλεπτα», λέγεται ότι τον διόρθωσε ο μεγάλος ζωγράφος (και εδώ το πλήθος χαμογελά που η αυθεντία το δικαιώνει).

Περίπου το ίδιο συνέβη στην περίπτωση της Τυνησίας από όπου ξεκίνησε η αλυσίδα των εξεγέρσεων στην Βόρεια Αφρική. «Για λίγα φρούτα…» είδα να γράφεται σε αρκετές αναλύσεις που εντοπίζουν στην αρχή των γεγονότων στο περιστατικό με τον πλανόδιο μανάβη. Απαιτήθηκαν προφανώς λίγα φρούτα και αρκετές δεκαετίες καταπίεσης.

Νομίζω ότι όταν μια εξέγερση λαμβάνει χώρα το καλύτερο που έχει να κάνει κανείς – αν δεν ψωμίζεται από την παροχή ειδήσεων- είναι να παρακολουθεί και να σωπαίνει. Ωστόσο δύο πράγματα μου κάνουν εντύπωση και με οδηγούν στην (αυτάρεσκη, το ομολογώ) καταπάτηση του κανόνα που μόλις ανέφερα.

Πρώτον η έκπληξη της Δύσης για το... ξεβόλεμα.

Λίγο σαν την περίπτωση του υπηρέτη που ζητά να φάει και αυτός ένα από τα σοκολατάκια που έχουν οι κύριοί του για τους ξένους. Φυσικά και του το επιτρέπουν. Νιώθουν όμως λίγο ενοχλημένοι- όχι γιατί θα τους λείψει το σοκολατάκι, αλλά γιατί ο υπηρέτης θα έπρεπε να έχει σκεφτεί ότι για να μην του προτείνουν από μόνοι τους να φάει, σημαίνει ότι στο μυαλό τους η θέση του είναι ελαφρώς υποδεέστερη του αιτήματός του.

Έτσι και οι δυτικές κυβερνήσεις με τους Αιγύπτιους: ξεβολεύονται. Αν δε δεν ήταν η Διώρυγα του Σουέζ στη μέση, ούτε που θα σηκώνονταν από τον καναπέ και θα έστελναν από εκεί για περίπατο τις εξαγγελίες περί υπεράσπισης των αξιών της δημοκρατίας και μπλα μπλα μπλα.
 
Το άλλο που μου τραβά το ενδιαφέρον είναι η ελπίδα αυτών των ανθρώπων ότι αν κάτι αλλάξει στο ποιος τους εξουσιάζει, θα αλλάξει προς το καλύτερο. Συγκινητικά ουτοπική άποψη. Αλλά τα έχουν αυτά οι επαναστάσεις. Αν σε αυτές κυριαρχούσε ο ρεαλισμός, δεν θα ξεκινούσαν καν.