Serie Noire: Ένας πραγματικός νουάρ ήρωας

Αυτές τις ημέρες, βγαίνει στις αίθουσες το “The Killer Inside Me” του Μάικλ Γουιντερμπότομ. Είναι ένα φιλμ νουάρ βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Τζιμ Τόμσον που περιστρέφεται γύρω από έναν ενδιαφέροντα, αλλά χωρίς καμία ελπίδα σ' αυτόν τον κόσμο, χαρακτήρα. Με αφορμή την άστοχη προσπάθεια του βρετανού σκηνοθέτη να αποδώσει στην οθόνη όλα αυτά που κάνουν ένα καλό νουάρ ελκυστικό, χωρίς να εικονογραφήσει απλώς ένα μισανθρωπικό μπαράζ βίας και απελπισίας, ας θυμηθούμε το “Serie Noire” του Αλέν Κορνό που ξεπήδησε απ' το “A Hell of a Woman” του Τζιμ Τόμσον σε σενάριο του σκηνοθέτη και του Ζορζ Περέκ.

Ήρωας της ταινίας είναι ο πωλητής-δοσάς Φρανκ Πουπάρ (Πατρίκ Ντεβέρ), ένας τύπος νευρικός και ανικανοποίητος που τα 'χει διαρκώς με την τύχη του και με τους άλλους. Θεωρεί τον εαυτό του ριγμένο μέσα στο μεγαλύτερο Σχέδιο, αλλά έχει μηδενική αυτοπεποίθηση και ανύπαρκτο έλεγχο σε ότι του συμβαίνει. Μοναδική στιγμή του ηρεμίας είναι όταν αράζει με το αυτοκίνητό του σε μια αλάνα, μακριά απ' τους ανθρώπους και τις πυκνοκατοικημένες συνοικίες του Παρισιού. Εκεί, τραγουδάει, μιλά στον εαυτό του, γρονθοκοπά τον αέρα και προσπαθεί να σκεφτεί καθαρά. Μόνο που, πλέον, δεν μπορεί.



Στο κοκτέιλ των άλλων χαρακτήρων, που αποτελούν την κόλαση του Φρανκ, αναμιγνύονται ο Τικιντές (τον οποίο υποδύεται ο Αντρέας Κατσούλας), ο οφειλέτης του , η Ζαν, η ανεπρόκοπη γυναίκα του, ο Σταπλέν, το παραδόπιστο αφεντικό του, η Θεία, μια ανέλπιστη πελάτης του κι η υπέροχη πιτσιρίκα Μονά (Μαρί Τρεντινιάν), η εκδιδόμενη ανηψιά της προηγούμενης.

Μία μέρα σαν όλες τις άλλες, μαύρη κι άραχνη, ο Φρανκ αναζητεί τον Τικιντές για 40 ψωροφράγκα και πέφτει επάνω στη Θεία. Σε μια τελευταία προσπάθεια να πουλήσει κάτι της πασάρει ένα νυχτικό, αλλά αντί για λεφτά εκείνη του πασάρει την ανηψιά της. Ο Φρανκ, μη όντας αρπακτικό στ' αλήθεια, αρνείται να εκμεταλλευτεί τη μικρή και φεύγει με άδεια χέρια. Βρίσκει τον Τικιντές, του παίρνει τα λεφτά, αλλά μετά από μια γελοία συμπλοκή του τα δίνει πίσω αναγνωρίζοντας ότι το κοστούμι που του πούλησε ήταν σκαρταδούρα. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η γυναίκα του τον εγκαταλείπει μετά από λογομαχία που καταλήγει βίαια σε βάρος της και το αφεντικό του βάζει να τον μπαγλαρώσουν για τα λεφτά που “δανείζεται” τόσον καιρό με τρόπο ερασιτεχνικό.

Η μικρή όμως δεν τον έχει ξεχάσει, πληρώνει τα λεφτά στον Σταπλέν, τον γλιτώνει απ' την ψειρού και τον περιμένει έξω απ' το σπίτι του. Εκείνος, μπλεγμένος στα δίχτυα της αθωότητας, της ομορφιάς και της ευγνωμοσύνης, συνεπαρμένος απ' την ευκαιρία που του δίνεται να φανεί πραγματικός άντρας και να σώσει τη Μονά απ' την κρυφοτσατσά Θεία της, αλλά και θολωμένος απ' το ποσό που μαθαίνει ότι κρύβει στο στρώμα της η γριά, αποφασίζει να τη βοηθήσει. Το σχέδιο που καταστρώνει τον βυθίζει ακόμη πιο βαθιά στην απελπισία, το άγχος και την παράνοια. Όμως, πλέον, αυτό που εμείς λέμε κόλαση, αυτός το λέει σπίτι του...

Ο Φρανκ μοιάζει σε αρκετά σημεία με τον Λου του “Killer Inside Me” κι ίσως αυτό είναι ένα αγαπημένο μοτίβο του Τόμσον. Εθελοτυφλεί όσον αφορά τις αδυναμίες του, ζει σε μια δική του πραγματικότητα, εκπλήσσεται απ' το πόσο εύκολα ασκεί τη βία, ακόμη και σε ανθρώπους που συμπονά και αγαπά, και βρίσκεται μπλεγμένος ανάμεσα σε δύο γυναίκες τις οποίες θέλει για διαφορετικούς λόγους. Απλώς, ο Λου είναι πανούργος και δρα από θέση εξουσίας, ενώ ο Φρανκ είναι αγχωτικός κι η θέση του στην κοινωνία είναι τιποτένια.



Στην ταινία των Κορνό και Περέκ, όμως, ο κεντρικός χαρακτήρας δεν αφηγείται την ίδια του την ιστορία κι αφήνει εμάς να τον κρίνουμε πριν αποφασίσει να δώσει από μόνος του το τέλος που του ταιριάζει. Έτσι, η σκιαγράφησή του Φρανκ βασίζεται πάνω στην εκπληκτική ερμηνεία του Πατρίκ Ντεβέρ (ο αδικοχαμένος ηθοποιός που έγινε αυτόχειρας στα 35 του) που δε βγαίνει ούτε στιγμή απ' το πετσί του Φρανκ και, μαζί με το εξαιρετικό κείμενο, κάνει το σχετικά τυπικό νουάρ μια απολαυστική μελέτη χαρακτήρα. Δυστυχώς, η πληθωρική παρουσία του Ντεβέρ κάνει τους υπόλοιπους να μοιάζουν με αχυράνθρωποι, ακόμα και την γλυκύτατη Μαρί Τρεντινιάν. Αντίστοιχα, στο “The Killer Inside Me”, ο Κέισι Άφλεκ κυριαρχεί επί της οθόνης, όμως δε μοιάζει ποτέ να υπερβαίνει τ' αναμενόμενα κι ούτε ρισκάρει λίγο, ώστε να μας πείσει ότι ο χαρακτήρας του είναι πραγματικός άνθρωπος κι όχι εντυπωσιακές περιγραφές στο χαρτί.

Οπότε, είτε ικανοποιηθείτε απ' το νουάρ του Γουιντερμπότομ είτε όχι, βρείτε το “Serie Noire” του Αλέν Κορνό κι απολαύστε τον Πατρίκ Ντεβέρ ως Φρανκ Πουπάρ. Λογικά είναι μια απ' τις καλύτερες ερμηνείες της σύντομης καριέρας του κι αν συνέβαινε σήμερα θ' αποκτούσε εύκολα διαστάσεις καλτ.