Η σαρανταποδαρούσα κι ο χασαποσέρβικος

Ένας γερμανός γιατρός με ειδικότητα την αποκόλληση σιαμαίων απαγάγει 3 τουρίστες και τους κλείνει σ' ένα υπόγειο χειρουργείο με σκοπό να συνδέσει τα γαστρεντερο... πεπτικά τους συστήματα, δημιουργώντας έτσι την πρώτη ανθρώπινη σαρανταποδαρούσα.

Αυτή είναι στο περίπου η περίληψη της ταινίας τρόμου “The Human Centipede” που απ' τον τίτλο ακόμη φαίνεται να μη μασάει τα λόγια της όσον αφορά στον σκοπό της. Όποιος διάβασε το ζουμί και ένιωσε πως πρέπει να τη δει καλώς έκανε. Εγώ πάλι, μιας και διαθέτω μια ευαισθησία στο εν λόγω σύστημα, προτίμησα να μη ζήσω την εμπειρία, αν και ομολογώ ότι γέλασα με την ακρότητα της ιδέας κι ότι σέβομαι αυτόν που αφιέρωσε χρόνο και χρήμα για να την υλοποιήσει. Αν, βέβαια, δεν ήταν απλώς μια αποκρουστική ιδέα, οπτικοποιημένη για τα μάτια των οπαδών του σινεμά αυτού του είδους, αλλά μια αλληγορία π.χ. για τη συλλογική ενοχή των γερμανών ως υπεύθυνων για το εξάμβλωμα του Ολοκαυτώματος (προφανώς δεν πρόκειται να αναλύσω περαιτέρω το παράδειγμά μου), θα το ξανασκεφτόμουν και θα την παρακολουθούσα με άλλο μάτι... Not!

Στο φεστιβάλ South by Southwest, λίγο πριν από την προβολή της ταινίας με τον καθόλου σαφή και προφανώς ειρωνικό τίτλο “A Serbian Film”, οι δημιουργοί ανέλαβαν να εξηγήσουν στους παρευρισκόμενους ότι θα παρακολουθήσουν μια αλληγορία για τα δεινά των Σέρβων την τελευταία 15ετία, τη βία της εξουσίας και άλλα τέτοια. Επιχείρησαν έτσι να νοθεύσουν την αντίληψη του ανυποψίαστου κοινού, ώστε να δει το φιλμ τους σαν κάτι πιο διανοουμενίστικο απ' αυτό που θα έβλεπε αλλιώς. Μια ταινία, δηλαδή, που επιχειρεί ό,τι κι οι περισσότερες του είδους, να τραβήξει κι άλλο τα όρια της αντοχής του θεατή στο απεχθές και το αποκρουστικό. Το κατά πόσο η αλληγορία είναι πρόσχημα ή στόχος θα έπρεπε να το αποφασίσει εκείνος (ο θεατής), αφού πρώτα αντιληφθεί την ύπαρξή της χωρίς να του έχει υποβληθεί από πριν.

Αλληγορία ή όχι (αν και ο αυθεντικός τίτλος φανερώνει μια τέτοια πρόθεση σε αντίθεση με τον ελληνικό “Χασαποσέρβικο”), πάντως, φαίνεται ότι, ανάμεσα σε άλλα “σκληρά”, το ρεπερτόριο περιλαμβάνει και τον βιασμό ενός νεογέννητου μωρού (πού να φτουρήσει ο γερμανός γιατρός;). Αυτό είναι που έκανε πολλούς ανά τον κόσμο να μη θέλουν καμία σχέση με το συγκεκριμένο φιλμ φέρνοντας τους ιθύνοντες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αθηνών Νύχτες Πρεμιέρας Conn-X στη δυσάρεστη, αλλά ηρωϊκή, θέση να υπερασπιστούν την ελευθερία της έκφρασης και να συμπεριλάβουν την τελευταία στιγμή το φιλμ στο πρόγραμμά τους, προκαλώντας ντόρο και αρνητικές αντιδράσεις σε εφημερίδες και ηλεκτρονικά μέσα.



Προφανώς, το ότι μια ταινία παίζεται σε ένα φεστιβάλ δε σημαίνει τίποτε για το φεστιβάλ. Και το ότι μια σκηνή της ταινίας είναι φτιαγμένη για να σοκάρει και να μην αρέσει σε κανέναν δε σημαίνει τίποτε για την ταινία. Ο καθένας παίρνει τα δεδομένα, τους φοράει τις ερμηνείες που τον βολεύουν και ανάλογα με την ατζέντα του γράφει, λέει ή πράττει.

Έτσι κι αλλιώς, η ταινία αυτή έχει γίνει, υπάρχει και την έχουν δει πολλοί. Όπως βλέπουν κάθε μέρα ταινίες, ακούν τραγούδια ή διαβάζουν βιβλία με φόνους, ξύλο, απιστίες, φάρσες, διαρρήξεις, βιασμούς, διεφθαρμένους μπάτσους και μεθυσμένους οδηγούς που σε καμία περίπτωση δε νομιμοποιούν το οτιδήποτε αφηγούνται. Το κατά πόσο, πάλι, είναι καλή ή κακή ταινία θα το κρίνει όποιος αποφασίσει να τη δει, αν και νομίζω ότι φτιάχτηκε για ένα μικρό κοινό, αφού οι περισσότεροι θεατές δε θα έβλεπαν ούτε το πιο ήπιο σπλάτερ, πόσο μάλλον κάτι τέτοιο.

Η βία, όμως, (μιλώ γι' αυτήν που αναπαρίσταται σε παράγωγα της ανθρώπινης φαντασίας) δεν είναι μουσική για να επιλέξεις αν σου αρέσει να την ακούς χαμηλά ή δυνατά, ανάλογα με το κομμάτι και το είδος. Απ' τη στιγμή που δέχεσαι και παρακολουθείς την απεικόνιση οποιασδήποτε μορφής της δεν έχει νοημα να ηθικολογείς όταν κάποιος αποφασίσει να σηκώσει την ένταση στο 11. Είναι οριακά υποκριτικό και σίγουρα αφελές να διαχωρίζεις αυτή την εικονική βία (στα ψέματα γίνεται ακόμη απ' όσο ξέρω) σε υποφερτή και μη υποφερτή, πόσο μάλλον ν' απαιτείς τα δικά σου όρια αντοχής να ισχύουν και για όλους τους άλλους.

Εκτός, βέβαια, αν είναι ώρα κοινής ησυχίας και οι στριγγλιές σου χαλάνε τον ύπνο.