Ο Λόγος και η Φωτιά

Το 1927, ο Σινκλέρ Λιούις εξέδωσε στην Αμερική το σατιρικό μυθιστόρημα “Elmer Gantry”. Μιας και δεν το έχω διαβάσει, μεταφέρω απ' τη σύνοψη της Wikipedia ότι πρόκειται για την ιστορία ενός νεαρού, νάρκισσου κολεγιόπαιδου που εγκαταλείπει το όνειρο να γίνει αθλητής για χάρη της δικηγορίας. Ο αμοραλισμός του τον οδηγεί εκτός του επαγγέλματος στον κυνισμό και τον αλκοολισμό. Κάποια στιγμή ανακαλύπτει την θρησκεία, γίνεται ιερέας και ιεροκύρηκας σε διάφορες εκκλησίες πριν καταλήξει ψευδοπροφήτης και μάνατζερ της περιπλανώμενης Ευαγγελίστριας Σάρον Φάλκονερ. Στην πορεία γίνεται εραστής της, πριν τη χάσει, μαζί με τη θέση του, στη φωτιά που καταστρέφει ολοσχερώς τον νεόκτιστο ναό της...

Το 1960, ο Ρίτσαρντ Μπρουκς ολοκλήρωσε την κινηματογραφική εκδοχή του βιβλίου του Λιούις, σε δικό του σενάριο και με τον χειμαρρώδη Μπαρτ Λάνκαστερ στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Στα δύο χρόνια που δούλευε το σενάριο κατέληξε σε λίγους μόνο απ' τους χαρακτήρες του Λιούις και μετέτρεψε τον Elmer Gantry σε περιπλανώμενο πωλητή και διαβόητο καταφερτζή, ο οποίος βρίσκει στη θρησκεία και στην περιφερόμενη φονταμενταλιστική εκκλησία της Σάρον Φάλκονερ, εκτός απ' την ακαταμάχητη έλξη για μία αγνή, αμόλυντη απ' τον κυνισμό πιστή, τη νέα μεγάλη πρόκληση για τις ικανότητές του στην πειθώ και στη δημαγωγία. Το αποτέλεσμα ήταν ένα έπος δυόμισι ωρών, που απέσπασε τρία βραβεία Όσκαρ, πρώτου ανδρικού, δεύτερου γυναικείου και διασκευασμένου σεναρίου για τον ίδιο τον Μπρουκς.

Είδα πρόσφατα το “Elmer Gantry”, το βρήκα συγκλονιστικό κι απορώ γιατί δεν έχει κυκλοφορήσει σε επανέκδοση στις μέρες μας που οι τηλε-ευαγγελιστές αλωνίζουν στις ΗΠΑ πουλώντας ελπίδα και ψευδοπροφητείες (ίσως ένα ριμέικ απ' τους αδερφούς Κοέν να ήταν ό,τι πρέπει). Ο Μπαρτ Λάνκαστερ είναι ασύλληπτος στον κεντρικό ρόλο, ογκώδης, πομπώδης και τρομαχτικός, η αυτοπεποίθησή του σαρωτική και το τεράστιο χαμόγελό του έτοιμο να καταπιεί όποιον πιστέψει σ' αυτό. Σημαντική και η παρουσία ενός άλλου χαρακτήρα, του σκεπτικιστή δημοσιογράφου που υποδύεται υπέροχα ο Άρθουρ Κένεντι χωρίς να καταδικάζει ποτέ τον Gantry, αναγνωρίζοντας ότι δεν είναι αυτοφυής, αλλά ευδοκιμεί μόνο μαζί με όλη τη σχετική πανίδα και χλωρίδα του χώρου δράσης που σοφά επέλεξε...