Μάικλ Μουρ, ταινίες γέλιου
Είδα σήμερα την καινούργια ταινία γέλιου του Μάικλ Μουρ με τίτλο «Capitalism: A Love Story». Συγκλονίστηκα.
Είδα σήμερα την καινούργια ταινία γέλιου του Μάικλ Μουρ με τίτλο «Capitalism: A Love Story». Συγκλονίστηκα. Όχι απ' το μήνυμα της ταινίας, που θα σόκαρε μόνο 12χρονα, λοβοτομημένους και γιαγιάδες με αλτζχάιμερ, αλλά απ' το πώς ένας σατιρικός κινηματογραφιστής και δημοσιογράφος με δείγματα κωμικής ιδιοφυίας μεταλλάχτηκε σε έναν θλιβερό προπαγανδιστή, ιεροκύρηκα του «καλού» που ταυτίζεται πάντα με το ηθικό και φυσικά με το σεμνό και ταπεινό. Στην πιο σοβαροφανή, τη χειρότερη, απλοϊκότερη και πιο εξόφθαλμα λαϊκίστικη πολεμική του μέχρι σήμερα, ο Μουρ βάζει μέχρι και παπάδες να πιστοποιούν ότι ο καπιταλισμός είναι το «κακό». Πόσα χρόνια έχουν περάσει από τότε που χλεύαζε τον Μπους για την ίδια και αυτή ρητορική; Πολύ λίγα για να χρησιμοποιήσει την υπερασπιστική γραμμή της γιαγιάς με αλτζχάιμερ...
Αυτό που δεν αλλάζει είναι ότι, τουλάχιστον, παραμένει προσβλητικός... Για τη νοημοσύνη μας. Μας δείχνει μια περίπλοκη εξίσωση, που υποτίθεται ότι αποτελεί έναν τυχαίο κερδοσκοπικό αλγόριθμο, απ' αυτούς που τίναξαν το σύστημα στον αέρα, κι έναν καθηγητή του Χάρβαρντ που κομπιάζει προσπαθώντας να εξηγήσει πώς λειτουργεί. Όμως οι πλούσιοι δεν είχαν κανένα πρόβλημα να καταλάβουν αυτό που οι οικονομολόγοι αδυνατούν. Γιατί; Επειδή αυτοί το έφτιαξαν τόσο περίπλοκο ώστε να μη μπορούμε να το καταλάβουμε εμείς οι φτωχοί, απλοί αθρώποι κι οι τίμιοι οικονομολόγοι καθηγητές πανεπιστημίου. Ανακάτεψαν τη φόρμουλα σε χρυσά καζάνια με χρυσές κουτάλες, στα μπουντρούμια όπου κυκλοφορούν χωρίς τα περουκίνια που έχουν για να κρύβουν τα κέρατά τους. Πώς πιαστήκαμε στη φάκα; «Προπαγάνδα» λέει ο κομμουνιστής παπάς, ο αμερικανός παπα-Τσάκαλος, «φοβάμαι την προπαγάνδα». Είπε ο άνθρωπος που κάνει κύρηγμα με ευχολόγια, κερδοσκοπώντας με μάξιμουμ ρίσκο και μηδενικές εγγυήσεις πάνω στο χρηματιστήριο της Ελπίδας. «Δεν πρέπει να τα κρατάς όλα για τον εαυτό σου», λέει ένας ακόμη πιο υψηλόβαθμος παπάς, «το λέει κι ο Λουκάς στο ευαγγέλιό του». Για να το λέει ο συνονόματος, έτσι θά 'ναι.
Αρκετά. Κάθε χρόνο βγαίνουν δεκάδες ντοκιμαντέρ και στις αίθουσες φτάνουν μόνο οι λαϊκίστικες απλοϊκούρες που χαϊδεύουν όποιο λαϊκό αίσθημα είναι της μόδας εκείνο τον καιρό. Ο Μάικλ Μουρ, γερασμένος πια και κουρασμένος ίσως, έχασε τ' αυγά και τα καλάθια κι αντί να εστιάσει στον παραλογισμό και τη συνενοχή που υποθάλπτουν όλη αυτή την τρέλα ή τουλάχιστον στις απτές ποινικές ευθύνες των απατεώνων που δεν έπεσαν απ' τον αριστοκρατικό ουρανό, αλλά βγαίνουν εδώ και δεκαετίες απ' τα σπλάχνα όλων των τάξεων της κοινωνίας μας, έγινε προφήτης του χριστιανικού καπιταλισμού. Δεν είναι καν αστείο.
Αυτό που δεν αλλάζει είναι ότι, τουλάχιστον, παραμένει προσβλητικός... Για τη νοημοσύνη μας. Μας δείχνει μια περίπλοκη εξίσωση, που υποτίθεται ότι αποτελεί έναν τυχαίο κερδοσκοπικό αλγόριθμο, απ' αυτούς που τίναξαν το σύστημα στον αέρα, κι έναν καθηγητή του Χάρβαρντ που κομπιάζει προσπαθώντας να εξηγήσει πώς λειτουργεί. Όμως οι πλούσιοι δεν είχαν κανένα πρόβλημα να καταλάβουν αυτό που οι οικονομολόγοι αδυνατούν. Γιατί; Επειδή αυτοί το έφτιαξαν τόσο περίπλοκο ώστε να μη μπορούμε να το καταλάβουμε εμείς οι φτωχοί, απλοί αθρώποι κι οι τίμιοι οικονομολόγοι καθηγητές πανεπιστημίου. Ανακάτεψαν τη φόρμουλα σε χρυσά καζάνια με χρυσές κουτάλες, στα μπουντρούμια όπου κυκλοφορούν χωρίς τα περουκίνια που έχουν για να κρύβουν τα κέρατά τους. Πώς πιαστήκαμε στη φάκα; «Προπαγάνδα» λέει ο κομμουνιστής παπάς, ο αμερικανός παπα-Τσάκαλος, «φοβάμαι την προπαγάνδα». Είπε ο άνθρωπος που κάνει κύρηγμα με ευχολόγια, κερδοσκοπώντας με μάξιμουμ ρίσκο και μηδενικές εγγυήσεις πάνω στο χρηματιστήριο της Ελπίδας. «Δεν πρέπει να τα κρατάς όλα για τον εαυτό σου», λέει ένας ακόμη πιο υψηλόβαθμος παπάς, «το λέει κι ο Λουκάς στο ευαγγέλιό του». Για να το λέει ο συνονόματος, έτσι θά 'ναι.
Αρκετά. Κάθε χρόνο βγαίνουν δεκάδες ντοκιμαντέρ και στις αίθουσες φτάνουν μόνο οι λαϊκίστικες απλοϊκούρες που χαϊδεύουν όποιο λαϊκό αίσθημα είναι της μόδας εκείνο τον καιρό. Ο Μάικλ Μουρ, γερασμένος πια και κουρασμένος ίσως, έχασε τ' αυγά και τα καλάθια κι αντί να εστιάσει στον παραλογισμό και τη συνενοχή που υποθάλπτουν όλη αυτή την τρέλα ή τουλάχιστον στις απτές ποινικές ευθύνες των απατεώνων που δεν έπεσαν απ' τον αριστοκρατικό ουρανό, αλλά βγαίνουν εδώ και δεκαετίες απ' τα σπλάχνα όλων των τάξεων της κοινωνίας μας, έγινε προφήτης του χριστιανικού καπιταλισμού. Δεν είναι καν αστείο.
