Για γουέλκαμ εφέντη!
«Η θέση μας είναι ξεκάθαρη —πλήρης απαγόρευση. Το σινεμά είναι κακό κι έχουμε ήδη ν' αντιμετωπίσουμε περισσότερο κακό απ' όσο χρειαζόμαστε», δήλωσε ο αρχηγός της θρησκευτικής αστυνομίας Ιμπραήμ Αλ-Γκάιτ...
«Η θέση μας είναι ξεκάθαρη —πλήρης απαγόρευση. Το σινεμά είναι κακό κι έχουμε ήδη ν' αντιμετωπίσουμε περισσότερο κακό απ' όσο χρειαζόμαστε», δήλωσε ο αρχηγός της θρησκευτικής αστυνομίας Ιμπραήμ Αλ-Γκάιτ πριν γίνει πιο συγκαταβατικός και τονίσει πως αν ο κινηματογράφος δεν παραβαίνει τους ισλαμικούς νόμους, ίσως μπορέσουν να τον ανεχτούν.
Την ώρα που στο Ιράν ο κόσμος ζητά μεταρρύθμιση και συγκρούεται με τις αρχές με αφορμή την πιθανή νοθεία στις πρόσφατες εκλογές, σε μια άλλη ισλαμική χώρα, όπου δεν έχουν καν εκλογές, ανακαλύπτουν το σινεμά. Ο μεταρρυθμιστής (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) Βασιλιάς Αμπντάλα της Σαουδικής Αραβίας επέτρεψε να προβληθεί η πρώτη (δεύτερη τυπικά) ντόπια παραγωγή σε κάποιες απ' τις μόνιμα κλειστές κινηματογραφικές αίθουσες της χώρας. Είναι μια κωμωδία για έναν επαρχιώτη που έρχεται στη μεγάλη πόλη και με την αφέλειά του μπλέκει σε κωμικές καταστάσεις. Για ν' αντιληφθούμε τις αναλογίες μ' όσα γνωρίζουμε ας πούμε ότι πρόκειται για τον σαουδάραβα Θύμιο, τον οποίο ενσαρκώνει ο σαουδάραβας Κώστας Χατζηχρήστος, ο τηλεοπτικός σταρ Φαγιέζ Αλ-Μαλίκι. Φυσικά, έξω απ' τις αίθουσες έγινε ο σχετικός χαμός με τους διαφωνούντες.
Ένας απ' τους πρωταγωνιστές, ο Χασάν Αλ-Ασίρι, δήλωσε ότι είναι σημαντικό να γίνει διάλογος με όσους είναι κάθετα εναντίον του σινεμά. Προτείνει δε ένα 20ετές πλάνο για τη νεοσύστατη σαουδαραβική κινηματογραφία όπου τα πρώτα 10 οι ντόπιες αίθουσες θα δείχνουν μόνο ντόπιες ταινίες, τα άλλα 7 θα εκτείνουν το ρεπερτόριο στις χώρες του Κόλπου και τα τελευταία 3 σε όλο τον αραβικό κόσμο. Σ' όλ' αυτά πρόσθεσε και την προοδευτική του πινελιά: «Το σινεμά θα δώσει στους νέους ένα μέσο που μπορεί να ελεγχθεί πιο αποτελεσματικά απ' ότι η τηλεόραση, την οποία 18 εκατομμύρια σαουδάραβες παρακολουθούν άνευ δυνατότητας ελέγχου ή λογοκρισίας.» Ενδιαφέρον.
Πέρα απ' το ότι βρέθηκε ακόμη μια χώρα που μας κάνει να φαινόμαστε αστρονομικά προηγμένοι κινηματογραφικά, είναι προφανές πως σε θέματα αντίληψης βασικών πραγμάτων η διαφορά είναι χαώδης. Κι όπως ο Ματ Ντέιμον είπε στον μεταρρυθμιστή σαουδάραβα πρίγκηπα στο «Syriana», όσο υπάρχει το πετρέλαιο κανείς δεν πρόκειται ν' αγγίξει το απομονωμένο βασίλειο της ερήμου. Τι γίνεται όμως μετά, αν δεν υπάρχει κανενός άλλου είδους ανάπτυξη; Το σινεμά δεν είναι βαριά βιομηχανία, αλλά είναι ένα πολιτιστικό προϊόν που φέρνει μια χώρα μέσα στις υπόλοιπες, επιβεβαιώνει την ύπαρξή της στον πγκόσμιο χάρτη. Κι άλλωστε, οι πλούσιοι σαουδάραβες βλέπουν ήδη ταινίες στη δορυφορική τηλεόραση, στο dvd ή στο γειτονικό Μπαχρέιν όπου πετάν με τα ιδιωτικά τους τζετ για την προβολή των 10. Υποκρισία;
Οι μουφτήδες έχουν πιθανότατα δίκιο. Αν ξεκινήσει ν' αναπτύσσεται η εγχώρια κινηματογραφική παραγωγή δε θα σταματήσει ξανά παρά μόνο με ριζικές απαγορεύσεις όπως και το '70. Οι πρώτοι παραγωγοί και σκηνοθέτες μπορεί να κάνουν τα χατίρια του καθεστώτος, όμως αργά αργά θ' αρχίσει να χτίζεται και μια κινηματογραφία της αντίδρασης και της διαφωνίας, που αν είναι αρκετά υπόγεια θα περάσει το σκόπελο της λογοκρισίας όπως γίνεται πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις. Κι η μεταρρύθμιση θα έρθει από παράγοντες που δεν ελέγχονται κι έχουν να κάνουν, χονδρικά, με την τάση των ανθρώπων προς την αυτοδιάθεση όταν νιώσουν κορόιδα, όπως και στο Ιράν.
Το θέμα είναι, αν η μεταρρύθμιση, πολιτιστική και πολιτική, έρθει σ' αυτές τις χώρες των τεράστιων οικονομικών και ταξικών διαφορών, τι άλλες συνέπειες θα έχει;
Προς το παρόν ο Θύμιος ανακαλύπτει το οικονομικό θαύμα του μπουρμπουάρ και καλωσορίζει με επαρχιώτικη κουτοπονηριά κι ένα «για γουέλκαμ» τους δυτικούς τουρίστες...
Την ώρα που στο Ιράν ο κόσμος ζητά μεταρρύθμιση και συγκρούεται με τις αρχές με αφορμή την πιθανή νοθεία στις πρόσφατες εκλογές, σε μια άλλη ισλαμική χώρα, όπου δεν έχουν καν εκλογές, ανακαλύπτουν το σινεμά. Ο μεταρρυθμιστής (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) Βασιλιάς Αμπντάλα της Σαουδικής Αραβίας επέτρεψε να προβληθεί η πρώτη (δεύτερη τυπικά) ντόπια παραγωγή σε κάποιες απ' τις μόνιμα κλειστές κινηματογραφικές αίθουσες της χώρας. Είναι μια κωμωδία για έναν επαρχιώτη που έρχεται στη μεγάλη πόλη και με την αφέλειά του μπλέκει σε κωμικές καταστάσεις. Για ν' αντιληφθούμε τις αναλογίες μ' όσα γνωρίζουμε ας πούμε ότι πρόκειται για τον σαουδάραβα Θύμιο, τον οποίο ενσαρκώνει ο σαουδάραβας Κώστας Χατζηχρήστος, ο τηλεοπτικός σταρ Φαγιέζ Αλ-Μαλίκι. Φυσικά, έξω απ' τις αίθουσες έγινε ο σχετικός χαμός με τους διαφωνούντες.
Ένας απ' τους πρωταγωνιστές, ο Χασάν Αλ-Ασίρι, δήλωσε ότι είναι σημαντικό να γίνει διάλογος με όσους είναι κάθετα εναντίον του σινεμά. Προτείνει δε ένα 20ετές πλάνο για τη νεοσύστατη σαουδαραβική κινηματογραφία όπου τα πρώτα 10 οι ντόπιες αίθουσες θα δείχνουν μόνο ντόπιες ταινίες, τα άλλα 7 θα εκτείνουν το ρεπερτόριο στις χώρες του Κόλπου και τα τελευταία 3 σε όλο τον αραβικό κόσμο. Σ' όλ' αυτά πρόσθεσε και την προοδευτική του πινελιά: «Το σινεμά θα δώσει στους νέους ένα μέσο που μπορεί να ελεγχθεί πιο αποτελεσματικά απ' ότι η τηλεόραση, την οποία 18 εκατομμύρια σαουδάραβες παρακολουθούν άνευ δυνατότητας ελέγχου ή λογοκρισίας.» Ενδιαφέρον.
Πέρα απ' το ότι βρέθηκε ακόμη μια χώρα που μας κάνει να φαινόμαστε αστρονομικά προηγμένοι κινηματογραφικά, είναι προφανές πως σε θέματα αντίληψης βασικών πραγμάτων η διαφορά είναι χαώδης. Κι όπως ο Ματ Ντέιμον είπε στον μεταρρυθμιστή σαουδάραβα πρίγκηπα στο «Syriana», όσο υπάρχει το πετρέλαιο κανείς δεν πρόκειται ν' αγγίξει το απομονωμένο βασίλειο της ερήμου. Τι γίνεται όμως μετά, αν δεν υπάρχει κανενός άλλου είδους ανάπτυξη; Το σινεμά δεν είναι βαριά βιομηχανία, αλλά είναι ένα πολιτιστικό προϊόν που φέρνει μια χώρα μέσα στις υπόλοιπες, επιβεβαιώνει την ύπαρξή της στον πγκόσμιο χάρτη. Κι άλλωστε, οι πλούσιοι σαουδάραβες βλέπουν ήδη ταινίες στη δορυφορική τηλεόραση, στο dvd ή στο γειτονικό Μπαχρέιν όπου πετάν με τα ιδιωτικά τους τζετ για την προβολή των 10. Υποκρισία;
Οι μουφτήδες έχουν πιθανότατα δίκιο. Αν ξεκινήσει ν' αναπτύσσεται η εγχώρια κινηματογραφική παραγωγή δε θα σταματήσει ξανά παρά μόνο με ριζικές απαγορεύσεις όπως και το '70. Οι πρώτοι παραγωγοί και σκηνοθέτες μπορεί να κάνουν τα χατίρια του καθεστώτος, όμως αργά αργά θ' αρχίσει να χτίζεται και μια κινηματογραφία της αντίδρασης και της διαφωνίας, που αν είναι αρκετά υπόγεια θα περάσει το σκόπελο της λογοκρισίας όπως γίνεται πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις. Κι η μεταρρύθμιση θα έρθει από παράγοντες που δεν ελέγχονται κι έχουν να κάνουν, χονδρικά, με την τάση των ανθρώπων προς την αυτοδιάθεση όταν νιώσουν κορόιδα, όπως και στο Ιράν.
Το θέμα είναι, αν η μεταρρύθμιση, πολιτιστική και πολιτική, έρθει σ' αυτές τις χώρες των τεράστιων οικονομικών και ταξικών διαφορών, τι άλλες συνέπειες θα έχει;
Προς το παρόν ο Θύμιος ανακαλύπτει το οικονομικό θαύμα του μπουρμπουάρ και καλωσορίζει με επαρχιώτικη κουτοπονηριά κι ένα «για γουέλκαμ» τους δυτικούς τουρίστες...
