Α. Τσίπρας: Δεν πράττω αφ΄ εαυτού και αυθαίρετα

συνέντευξη στο Δημήτρη Γλύστρα

Λιγότερο από ένα μήνα πριν τις ευρωεκλογές, την πρώτη του εκλογική νααμέτρηση μετά τις δημοτικές εκλογές ο Αλέξης Τσίπρας μιλά στο In2life για τα δημοσκοπικά ευρύματα, για τα γεγονότα του Δεκεμβρίου για το λόγο της αριστεράς και τις πρόσφατες έντονες διαφωνίες στο εσωτερικό του κόμματος.

Τι έφταιξε τελικά και τα γεγονότα του Δεκεμβρίου κατέληξαν σε δημοσκοπική ήττα για τον Συνασπισμό; Ήταν η συντονισμένη επίθεση ΚΚΕ και Κυβέρνησης ή λάθος εκτίμηση του «κοινού περί δικαίου αισθήματος» εκ μέρους της ηγεσίας;

Ξεκινάτε με φόρα! Λοιπόν, δεν μπορούμε να μιλάμε για δημοσκοπική ήττα του Συνασπισμού. Η στάση που είχαμε ως κόμμα στα γεγονότα του Δεκεμβρίου μάς αφαίρεσε τουλάχιστον 2 ποσοστιαίες μονάδες επειδή δεν καταδεχτήκαμε να κάνουμε τους κουφούς και τους στραβούς. Συνεχίζω να ισχυρίζομαι ότι είχαμε μία πολιτικά αξιοπρεπέστατη στάση. Ήμαστε οι μόνοι που προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε τι συμβαίνει στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας, που δεν καταδεχτήκαμε να κρύψουμε ένα υπαρκτό κοινωνικό φαινόμενο κάτω από το χαλί. Σε αντίθεση με τη στάση του ΚΚΕ που «χάιδεψε τ’ αυτιά του συντηρητισμού» για τα μικροκομματικά του οφέλη.

Παράλληλα υπήρξε μια ενορχηστρωμένη επίθεση εναντίον μας, στα "δελτία των 8". Σοβαροί δημοσιογράφοι μας εγκαλούσαν από το κανάλι τους «γιατί εξηγήσαμε πρώτα τα επεισόδια αντί να τα καταδικάσουμε…». Η δική μας αριστερά ούτε υιοθετεί ούτε μπορεί να χρεώνεται πρακτικές βίας. Αλλά δεν θα γίνουμε και οι παιδονόμοι της ιστορίας. Ούτε θα ποινικοποιήσουμε τις αντιδράσεις μίας ολόκληρης γενιάς, ούτε θα την εγκαταλείπαμε για πεντακόσιους που έχουν θεοποιήσει τη βία, προκειμένου να πάρουμε καλό βαθμό στις δημοσκοπήσεις. 

Όταν χαίρεται κάποιος με τις θετικές δημοσκοπήσεις, υποχρεούται- χάριν του ρεαλισμού έστω- να λυπάται με τις αρνητικές ή μπορεί να υπάρξει και διαφορετική ανάγνωση;

Βεβαίως και χαρήκαμε όταν αγγίξαμε το 18%. Αλλά δεν λυπούμαστε με τη συνέχεια. Αντίθετα είμαστε περήφανοι που δεν καταδεχτήκαμε να κάνουμε πολιτικές εκπτώσεις για να βολέψουμε τις "ισορροπίες" που είναι το ζητούμενο των λίγων μεγαλοεπιχειρηματιών και των τραπεζών! Κανένα άλλο κόμμα, ποτέ άλλοτε, δεν δέχτηκε τόσο συστηματική, συντονισμένη και έντονη επίθεση από τα ΜΜΕ και τα κοινοβουλευτικά κόμματα όσο ο Συνασπισμός. Ξέρετε γιατί; Για τον απλό λόγο ότι τα μεγάλα κεφάλαια δεν επιθυμούν να διαταραχθεί με τίποτα ο δικομματισμός. Ο δρόμος του δικομματισμού εξυπηρετεί μοναδικά τα συμφέροντά τους. 

Θεωρείτε ότι ο Συνασπισμός είναι εν δυνάμει κόμμα εξουσίας; Αρκετός κόσμος θεωρεί ότι αν πρόκειται να διεκδικήσετε περισσότερα πράγματα από άλλη μια «δραματική είσοδο» στη Βουλή πρέπει να είναι σαφές το πως θα ήταν η επόμενη ημέρα των εκλογών εάν αύριο ο Συνασπισμός γινόταν Κυβέρνηση.

Ο Σύριζα είναι ένα κόμμα που μπορεί να απεγκλωβίσει τη χώρα μας από τον δικομματισμό. Αν συνειδητοποιήσουν οι πολίτες ότι η εναλλαγή ανάμεσα στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ είναι η πεπατημένη για να εφαρμόζονται όλα τα αντιλαϊκά μέτρα για τις ανάγκες των πολλών και να γίνονται οικονομικά σκάνδαλα, τότε θα αντιληφθούν ότι ο Σύριζα είναι μονόδρομος αν θέλουν ένα καλύτερο αύριο. Καιρός να απελευθερωθούμε από τη μεταπολίτευση! Δεν μπορώ να απαντήσω σε μία τόσο αφαιρετική υπόθεση «εάν αύριο ο Συνασπισμός γινόταν Κυβέρνηση». Είναι πολύ κοντά στην ερώτηση «αν είσαστε Πρωθυπουργός για μία μέρα τι θα κάνατε»… Ίσως ότι και ο σημερινός Πρωθυπουργός της χώρας… θα άλλαζα πλευρό. 

Γιατί η αριστερά στην Ελλάδα πρέπει ή να είναι σταλινική ή να δίνει μονίμως την εικόνα της διάσπασης; Που νομίζετε ότι οφείλεται αυτή η παθογένεια; Δεν υπάρχει τρίτος δρόμος;

Γιατί ονομάζουμε διάσπαση ένα φαινόμενο και δεν επιχειρούμε να το εκλάβουμε ως ένα πολιτικό μωσαϊκό; Η αλήθεια δεν είναι μία ή τέλος πάντων δεν έχει ένα πρόσωπο και έναν εκφραστή, όπως θέλει να ισχυρίζεται η ηγεσία του ΚΚΕ με αποτέλεσμα να λειτουργεί ως αμοιβάδα. Ο Σύριζα είναι μία επιτυχημένη συνεργασία αριστερών κομμάτων. Η πολυφωνία δεν είναι παθογένεια, είναι πλουραλισμός και ελευθερία. Ευτυχώς τα κομμάτια της Αριστεράς έχουν άποψη αλλά όχι πολιτικό ναρκισσισμό. Γι’ αυτό και συνεργάζονται μεταξύ τους. 

Πως κρίνετε τη διαφοροποίηση από τις επιλογές σας αρκετών ιστορικών στελεχών της αριστεράς που είναι ενεργά ή λιγότερο ενεργά μέλη του ΣΥΝ ;

Προσωπικά δεν ήρθα να δημιουργήσω κάτι από το πουθενά. Ούτε να αφήσω το δικό μου πολιτικό αποτύπωμα σε ένα λευκό χαρτί. Είμαι εξοπλισμένος με τη δράση και τις παρακαταθήκες αυτών που αποκαλούμε "ιστορικά στελέχη της αριστεράς". Δεν κατακρίνω τη διαφοροποίησή τους, τη σέβομαι. Όμως δεν μπορώ να είμαι όμηρος αυτού του σεβασμού που με διακατέχει προς τα πρόσωπά τους. Εκλέχτηκα πρόεδρος του κόμματος με ένα ποσοστό που άγγιξε το 70%. Με αυτή την έννοια είμαι "εξουσιοδοτημένος" να εκφράζω μια συλλογική σχεδόν διάθεση των μελών του κόμματος. Δεν πράττω αφ΄ εαυτού και αυθαίρετα.

Υπάρχει στο μυαλό της αριστεράς ότι δεν ενδιαφέρει πρακτικά κανέναν το τι ακριβώς ήθελε να επιτύχει το Μεταβατικό Πρόγραμμα της Τέταρτης Διεθνούς του 1938 ή ποια ακριβώς ήταν η ματαιωθείσα εισήγηση του Τρότσκι; Ότι αυτές οι θεωρητικές εμμονές δίνουν προς τα έξω την εικόνα αριστεριστών φοιτητών σε «πυρήνα»;

Αυτή τη στιγμή προσπαθούμε να επανεξετάσουμε την απόφαση της κομματικής οργάνωσης Θεσσαλίας στη δεκαετία του ’30 σχετικά με το αν υπάρχει Θεός. Με ψήφους 4-3 είχαμε αποφασίσει τότε ότι δεν υπάρχει… Για να σοβαρευτούμε τώρα, η δική μας γενιά και η δική μας αριστερά έχει πολύ πιο σύγχρονες αναλύσεις και ανησυχίες. 

Μετά και από τις εντονότατες διαμάχες στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ ακόμα δε μού είναι σαφές. Ποια είναι η θέση της ηγεσίας του ΣΥΝ απέναντι στις συνεργασίες; Αν αποκλείσετε πιθανή συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ εξασφαλίζετε μεν την πολιτική αυτοτέλεια του ΣΥΡΙΖΑ αλλά ταυτόχρονα δεν αποκλείετε την πρόσβαση στη κρατική λήψη αποφάσεων; Υπάρχει δίλημμα;

Κανένα απολύτως δίλλημα δεν υπάρχει! Αν υπήρχε θα είχε τεθεί στα κομματικά όργανα. Μας κατηγορούσαν για έλλειψη προγράμματος θέσεων. Λοιπόν οι θέσεις μας είναι διατυπωμένες ξεκάθαρα. Επείγει να γίνουν ριζικές αλλαγές προκειμένου η κοινωνία να αντιμετωπίσει την οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση. Οποιαδήποτε άλλη πολιτική θα διαιωνίσει τη φτώχια των πολλών. Το ΠΑΣΟΚ διακατέχεται από μία φλυαρία αλλά δεν έχει ούτε μία σαφή και εμπεριστατωμένη προγραμματική πρόταση. Ούτε απαντά με σαφήνεια σε όσες συγκεκριμένες προτάσεις έχουμε κάνει. Αυτή η αοριστολογία κρύβει την άρνηση του ΠΑΣΟΚ να συγκρουστεί με τους προνομιούχους του χρήματος. Με τους λίγους που είναι οι τραπεζίτες και το μεγάλο κεφάλαιο. Θα επαναλάβω μία πρόσφατη δήλωσή μου: είμαστε με τους «από κάτω», με τους μη προνομιούχους. Αυτό δεν πρόκειται να το ανταλλάξουμε με κανένα υπουργείο! 

Τι είναι σήμερα η αριστερά για τον πολίτη; Είναι μια δέσμη πολιτικών νομιμοποιήσεων των συμφερόντων του, ένα σύστημα διεκδικήσεων ή εξακολουθεί να έχει όραμα; Και αν ναι, ποιο είναι αυτό;

Αριστερά για τον πολίτη σημαίνει το σύνολο των αναγκών του! Απλά δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι υπάρχει απόλυτη ταύτιση των αναγκών του με το πρόγραμμα και τις επιδιώξεις της αριστεράς. Αλλιώς δεν μπορώ να εννοήσω πως ένας άνθρωπος που του έχει καεί το σπίτι ή του έχει καταστραφεί η σοδειά ή παίρνει 500 ευρώ το μήνα ανασφάλιστος να ψηφίζει για τα συμφέροντα των πλουσίων που δεν είναι και πολλοί! Το σύστημα των αξιών που διέπει την αριστερά είναι και το όραμά της. Διότι όραμα έχουν και οι τραπεζίτες, όραμα έχουν και οι μεγαλοεργολάβοι… 

Άκουσα το φθινόπωρο τον Αργύρη Μπακιρτζή στη συναυλία των Χειμερινών Κολυμβητών να σας προσάπτει ότι στην ομιλία σας- στην ίδια περίσταση του Φεστιβάλ του ΣΥΡΙΖΑ- χρησιμοποιούσατε την αντωνυμία «τούτο» αντί για την πιο σύγχρονη «αυτό». Θεωρείτε ότι ο λεγόμενος «ξύλινος λόγος» είναι επικίνδυνος για την αριστερά;

Δεν μου αρέσει να απομονώνουν μία λέξη ή μια φράση και να κρίνομαι από αυτή. Ούτε θέλω να μιλάω με όσες λέξεις έχω πρόχειρες στην τσέπη μου. Από την άλλη παραδέχομαι ότι μου ξεφεύγουν κάτι ξύλινες κορώνες, αλλά ευτυχώς ο δικός μου λόγος δεν έχει γίνει τηλεοπτικός. O ξύλινος λόγος δεν είναι επικίνδυνος, απλά είναι άνοστος, αφυδατωμένος και δεν εμπνέει. Όταν διαβάζω ανακοινώσεις των Τσιάπας αναγαλλιάζω με τη ροή της γλώσσας που χρησιμοποιούν. Από την άλλη έτσι και τη χρησιμοποιούσα εγώ θα ήμουν κάθε βράδυ στην Ελληνοφρένεια, χωρίς πλάι μου κάποιον που εκτιμώ απεριόριστα όπως τον Μπακιρτζή για να με υπερασπιστεί. Και κάτι ακόμα. Νομίζω ότι ο λόγος μου έχει γίνει πιο μεστός και πιο ριζοσπαστικός. 

Οι ευρωεκλογές είναι παραδοσιακά- από εποχές ΚΚεσ. ακόμα- πεδίο δόξης για τον ΣΥΝ. Εσείς τι θα θεωρούσατε επιτυχία για τις ερχόμενες εκλογές;

Βάζω ψηλά τον πήχη! Ούτως ή άλλως τα ποσοστά μας θα είναι διπλάσια από αυτά των τελευταίων εκλογών, αλλά επιμένω να μην αρκούμαι σε αυτό. Κόντρα στις δημοσκοπήσεις επιμένω να μην θεωρώ δεδομένη την ψήφο των πολιτών και ειδικότερα της νεολαίας. Ίσως μας εκπλήξουν ευχάριστα. Σε αυτές τις εκλογές πρέπει να μπει ταφόπλακα στα εφιαλτικά τους σχέδια.

Καλώς ή κακώς, πλην λίγων ιδεολόγων, η μεγάλη μάζα του πληθυσμού επιλέγει τι θα ψηφίσει από το πόσο συμπαθείς της είναι ο πολιτικός αρχηγός. Η αριστερά δίνει την εντύπωση ότι χαίρεται με την απήχησή της όταν αυτή είναι παρούσα, και όταν αυτή είναι σε ύφεση.

Ζούμε στην εποχή της εικόνας και του φαίνεσθε όσο ποτέ άλλοτε. Αυτό οδηγεί σε ένα είδος ρατσισμού και ενισχύει στερεότυπες απόψεις για την εμφάνιση, το ντύσιμο, τα πρωτόκολλα. Εμένα λόγου χάρη παρ’ όλο που με καταγράφουν ως συμπαθή, σύμφωνα με μία έρευνα καταγράψαν στα αρνητικά μου το γεγονός ότι δεν φορώ κοστούμια και παπούτσια περιωπής. Όπως και να έχει, μια ωραία παρουσία έχει προσωρινή απήχηση αν δεν διατυπώνει λόγο με ουσία. Απλά θα κοσμεί αναλώσιμα έντυπα σε στήλες άνευ ουσίας!