Οι πολλές φωνές δεν κάνουν την πολυφωνία

Μετά από τη νέα -συγκαταβατική αυτή τη φορά- «επίθεση» του Variety (1, 2, 3) κατά των bloggers -επαγγελματιών ή μη- και εν μέσω της σημαντικής κρίσης των έντυπων παραδοσιακών μέσων ας ξεκαθαρίσουμε μερικά πράγματα.

Η δημοσιογραφία δεν είναι επιστήμη. Μαθηματικός χωρίς να σπουδάσεις μαθηματικά δεν μπορείς να γίνεις. Δημοσιογράφος όμως μπορείς, ακόμη και χωρίς απολυτήριο λυκείου. Πρέπει να ξέρεις να διαβάζεις, να γράφεις και να κάνεις κατανοητό στον απέναντι αυτό που περιγράφεις ή αυτό που έχεις στην γκλάβα σου. Το πόσο καλός ή κακός είσαι σ' αυτό που κάνεις θα φανεί αργά ή γρήγορα απ' τον όγκο της δουλειάς σου και θα κριθείς ανάλογα.

Η δημοσιογραφία είναι μία κι αδιαίρετη. Δεν είναι έντυπη, ηλεκτρονική, των πολιτών, των συμφερόντων και δεν ξέρω γω τι άλλο. Και δεν είναι η δημοσιογραφία κίτρινη, αλλά ο δημοσιογράφος. Το blogging και το tweeting είναι απλώς δυο εργαλεία τα οποία μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει για να κάνει δημοσιογραφική δουλειά κι όχι νέα είδη δημοσιογραφίας. Και δεν έχει αλλάξει τίποτα στην καρδιά των πραγμάτων, τα γεγονότα πρέπει μεταδίδονται στεγνά κι η άποψη να είναι εμπεριστατωμένη.

Στο ίντερνετ οι πηγές των ειδήσεων διαρκώς πληθαίνουν. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι πληθαίνουν και τα γεγονότα που αξίζουν αναμετάδοσης. Οι περισσότερες πηγές αναπαράγουν τις ίδιες ειδήσεις και τα κείμενα που τις συνοδεύουν δεν είναι τίποτε άλλο από κλισέ εκφράσεις, βιαστικά συμπεράσματα και εύκολη ειρωνεία ανάλογα με την ατζέντα του αναμεταδότη. Η συνέπεια είναι ο αναγνώστης να εμπιστεύεται όλο και λιγότερες απ' αυτές επιστρέφοντας σε μια μίμηση της πρότερης κατάστασης όταν διάβαζε δυο ή τρεις συγκεκριμένες εφημερίδες. Ακυρώνεται έτσι το μεγάλο πλεονέκτημα του νέου μέσου, η πολυφωνία του. Πάνω σ' όλα αυτά δημιουργείται ένα νέο mainstream που λειτουργεί σύμφωνα με την εμπορικότητα των ειδήσεων (πραγματικών ή και φτιαχτών ακόμη) το οποίο εξαφανίζει εκ νέου τις δήθεν εναλλακτικές ροές πληροφόρησης. Οι επαγγελματίες bloggers, με τον ανταγωνισμό που αναπτύσσεται μεταξύ τους συντελούν σε μεγάλο βαθμό σ' αυτή την ομογενοποίηση της ροής ειδήσεων και υπονομεύουν αυτό που υποτίθεται ότι πρεσβεύουν, μια ανοιχτή κοινωνία της πληροφορίας.

Η λέξη blogger, τελικά, δε σημαίνει τίποτα. Το να γράφεις στο διαδίκτυο είναι σα να μιλάς δημόσια. Μόνο που η συγκεκριμένη δημόσια σφαίρα είναι πολύ μεγαλύτερη απ' την πλατεία του χωριού σου. Όταν οι φωνές πληθαίνουν τότε τείνει να επικρατεί εκείνη που ακούγεται δυνατότερα κι έτσι όλοι αρχίζουν να φωνάζουν χωρίς να σκέφτονται πρώτα τι θέλουν να πουν. Μακροπρόθεσμα, ίσως ο αναγνώστης να ψάξει εκείνον που κάνει την πιο σοβαρή δουλειά και δεν μεταφέρει την ευθύνη για το ψευδές ή το αληθές, το ανυπόστατο ή το έγκυρο της εκάστοτε είδησης, στον δέκτη που δεν το αναγνώρισε.

Ένα είναι το σίγουρο, οι μπαρούφες παραμένουν μπαρούφες, ότι ονομασία κι αν τους δώσει κανείς.