Εκτός των τειχών – Μέρος 1ο
Βλέποντας την ταινία που κέρδισε στις τελευταίες Κάνες, το “Entre les Murs (Εντός των Τειχών)” του Λοράν Καντέτ, έφυγα απ' την αίθουσα θυμωμένος. Όχι με την ταινία αλλά με όσα διαδραματίστηκαν σ' αυτήν.
“...οne thing you can't forget when you're dealing with people - the human element - done somethings good - done somethings bad...”
The Human Element - Talib Kweli & DJ Hi-Tek
Βλέποντας την ταινία που κέρδισε στις τελευταίες Κάνες, το “Entre les Murs (Εντός των Τειχών)” του Λοράν Καντέτ, έφυγα απ' την αίθουσα θυμωμένος. Όχι με την ταινία αλλά με όσα διαδραματίστηκαν σ' αυτήν. Βγαίνοντας έξω, θα μπορούσα να γρονθοκοπήσω τον πρώτο καθηγητή που θα 'βρισκα μπροστά μου, ακόμα κι αν ήταν ο πατέρας μου. Υπερβολές; Δε νομίζω.
Το καθηγητηλίκι είναι ένα δύσκολο επάγγελμα. Επάγγελμα, μια λέξη που ξεχνάμε συχνά ότι εμπεριέχει την έννοια της ευθύνης, όσο ακριβώς και η λέξη λειτούργημα που είναι σίγουρα πιο εύηχη και πιο κολακευτική. Λειτούργημα όμως είναι κάτι που γίνεται εθελοντικά και πληρώνεται με ηθική ικανοποίηση ή με ό,τι έχει ευχαρίστηση ο ευεργετηθείς.
Όταν κάτι γίνεται στο πλαίσιο μιας δομημένης εργασιακής σχέσης, τότε είναι επάγγελμα κι αυτό δεν το μειώνει επ' ουδενί έναντι του λειτουργήματος. Εκτός κι αν ο λειτουργός φροντίσει γι' αυτό.
Ως επάγγελμα, το καθηγητηλίκι δεν είναι δύσκολο σε σύγκριση με τ' άλλα, επειδή απλά τα επαγγέλματα δεν είναι συγκρίσιμα μεταξύ τους σε απόλυτες τιμές, άρα καθόλου. Είναι δύσκολο, πέρα από άτοπες συγκρίσεις, επειδή σε φέρνει αντιμέτωπο σχεδόν εξ' ολοκλήρου μ' αυτό που ονομάζουμε “ανθρώπινο παράγοντα”.
Είναι μια δουλειά που βασίζεται πρωτίστως στην ικανότητα ενός ανθρώπου ν' αναπτύσσει υγιείς σχέσεις με τους συνανθρώπους του, ακόμα κι αν εκείνοι είναι παιδιά και δευτερευόντως στο ν' απαγγέλει πληροφορίες και γνώσεις επειδή έτσι προστάζει η διαδικασία. Και είναι προφανές ότι οι ανθρώπινες σχέσεις δεν είναι 8ωρη αλλά 24ωρη απασχόληση.
Θύμωσα γιατί θυμήθηκα όλους εκείνους τους λόγους για τους οποίους, αν και καλός μαθητής (ότι κι αν σημαίνει αυτή η μπούρδα), δεν είχα κανένα ειλικρινή σεβασμό για τους καθηγητές μου (πλην ελάχιστων) ως επαγγελματίες, πέρα απ' τον βασικό που αντιστοιχεί σε κάθε άνθρωπινο ον.
Γιατί, περά απ' την ολοφάνερη συχνά ασχετίλα τους, κρυμμένοι πίσω απ' τον τίτλο του καθηγητή, απαιτούσαν ένα σεβασμό που ποτέ τους δεν είχαν κερδίσει. Όπως όμως απ' την έδρα φαίνεται ξεκάθαρα ο μαθητής που κρύβεται πίσω απ' τον μπροστινό του για να κλέψει στο διαγώνισμα, έτσι κι από κάτω φαίνεται ξεκάθαρα ο καθηγητής που κρύβεται πίσω από τις σχολικές δομές για να κλέψει στη σχέση του με το παιδί.
Είδα στην ταινία του Καντέτ, έναν καθηγητή να κρύβεται πίσω απ' αυτές τις δομές για μην αναλάβει την ευθύνη που του αντιστοιχεί και κρυμμένος “Εντός των Τειχών” να πυροβολεί έναν μαθητή που εξ' ορισμού βρίσκεται έξω απ' αυτά. Απαίτησε την υπακοή μόλις είδε ότι χάνει τη μάχη του σεβασμού κι όταν δεν την πήρε, απευθύνθηκε σαν κακομαθημένο κοριτσόπουλο στον προστάτη του, το σύστημα.
Το οποίο μπορεί να εξασφαλίσει μεν την υπακοή, αφού ο ρόλος του είναι καθαρά λειτουργικός, αλλά δεν εγγυάται το σεβασμό αφού εκείνος εξαρτάται απ' τη μεταβλητή που λέγεται “ανθρώπινος παράγοντας”. Άλλοτε θετικός κι άλλοτε αρνητικός, αλλά ποτέ ευκαταφρόνητος.
Χωρίς λοιπόν την αβίαστα δομημένη σχέση αλληλοσεβασμού, το παιχνίδι έχει χαθεί κι η διδασκαλία γίνεται ψυχαναγκασμός εκατέρωθεν. Η δύναμη του παραδείγματος στη διαμόρφωση του παρατηρητή, φροντίζει για τα υπόλοιπα. Είτε προς την ίδια είτε προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Συνεχίζεται...
The Human Element - Talib Kweli & DJ Hi-Tek
Βλέποντας την ταινία που κέρδισε στις τελευταίες Κάνες, το “Entre les Murs (Εντός των Τειχών)” του Λοράν Καντέτ, έφυγα απ' την αίθουσα θυμωμένος. Όχι με την ταινία αλλά με όσα διαδραματίστηκαν σ' αυτήν. Βγαίνοντας έξω, θα μπορούσα να γρονθοκοπήσω τον πρώτο καθηγητή που θα 'βρισκα μπροστά μου, ακόμα κι αν ήταν ο πατέρας μου. Υπερβολές; Δε νομίζω.
Το καθηγητηλίκι είναι ένα δύσκολο επάγγελμα. Επάγγελμα, μια λέξη που ξεχνάμε συχνά ότι εμπεριέχει την έννοια της ευθύνης, όσο ακριβώς και η λέξη λειτούργημα που είναι σίγουρα πιο εύηχη και πιο κολακευτική. Λειτούργημα όμως είναι κάτι που γίνεται εθελοντικά και πληρώνεται με ηθική ικανοποίηση ή με ό,τι έχει ευχαρίστηση ο ευεργετηθείς.
Όταν κάτι γίνεται στο πλαίσιο μιας δομημένης εργασιακής σχέσης, τότε είναι επάγγελμα κι αυτό δεν το μειώνει επ' ουδενί έναντι του λειτουργήματος. Εκτός κι αν ο λειτουργός φροντίσει γι' αυτό.
Ως επάγγελμα, το καθηγητηλίκι δεν είναι δύσκολο σε σύγκριση με τ' άλλα, επειδή απλά τα επαγγέλματα δεν είναι συγκρίσιμα μεταξύ τους σε απόλυτες τιμές, άρα καθόλου. Είναι δύσκολο, πέρα από άτοπες συγκρίσεις, επειδή σε φέρνει αντιμέτωπο σχεδόν εξ' ολοκλήρου μ' αυτό που ονομάζουμε “ανθρώπινο παράγοντα”.
Είναι μια δουλειά που βασίζεται πρωτίστως στην ικανότητα ενός ανθρώπου ν' αναπτύσσει υγιείς σχέσεις με τους συνανθρώπους του, ακόμα κι αν εκείνοι είναι παιδιά και δευτερευόντως στο ν' απαγγέλει πληροφορίες και γνώσεις επειδή έτσι προστάζει η διαδικασία. Και είναι προφανές ότι οι ανθρώπινες σχέσεις δεν είναι 8ωρη αλλά 24ωρη απασχόληση.
Θύμωσα γιατί θυμήθηκα όλους εκείνους τους λόγους για τους οποίους, αν και καλός μαθητής (ότι κι αν σημαίνει αυτή η μπούρδα), δεν είχα κανένα ειλικρινή σεβασμό για τους καθηγητές μου (πλην ελάχιστων) ως επαγγελματίες, πέρα απ' τον βασικό που αντιστοιχεί σε κάθε άνθρωπινο ον.
Γιατί, περά απ' την ολοφάνερη συχνά ασχετίλα τους, κρυμμένοι πίσω απ' τον τίτλο του καθηγητή, απαιτούσαν ένα σεβασμό που ποτέ τους δεν είχαν κερδίσει. Όπως όμως απ' την έδρα φαίνεται ξεκάθαρα ο μαθητής που κρύβεται πίσω απ' τον μπροστινό του για να κλέψει στο διαγώνισμα, έτσι κι από κάτω φαίνεται ξεκάθαρα ο καθηγητής που κρύβεται πίσω από τις σχολικές δομές για να κλέψει στη σχέση του με το παιδί.
Είδα στην ταινία του Καντέτ, έναν καθηγητή να κρύβεται πίσω απ' αυτές τις δομές για μην αναλάβει την ευθύνη που του αντιστοιχεί και κρυμμένος “Εντός των Τειχών” να πυροβολεί έναν μαθητή που εξ' ορισμού βρίσκεται έξω απ' αυτά. Απαίτησε την υπακοή μόλις είδε ότι χάνει τη μάχη του σεβασμού κι όταν δεν την πήρε, απευθύνθηκε σαν κακομαθημένο κοριτσόπουλο στον προστάτη του, το σύστημα.
Το οποίο μπορεί να εξασφαλίσει μεν την υπακοή, αφού ο ρόλος του είναι καθαρά λειτουργικός, αλλά δεν εγγυάται το σεβασμό αφού εκείνος εξαρτάται απ' τη μεταβλητή που λέγεται “ανθρώπινος παράγοντας”. Άλλοτε θετικός κι άλλοτε αρνητικός, αλλά ποτέ ευκαταφρόνητος.
Χωρίς λοιπόν την αβίαστα δομημένη σχέση αλληλοσεβασμού, το παιχνίδι έχει χαθεί κι η διδασκαλία γίνεται ψυχαναγκασμός εκατέρωθεν. Η δύναμη του παραδείγματος στη διαμόρφωση του παρατηρητή, φροντίζει για τα υπόλοιπα. Είτε προς την ίδια είτε προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Συνεχίζεται...
