Μα πόσο εστέτ είσαι;
Έπεσα πρόσφατα πάνω σ' ένα διαγωνισμό περιοδικού της συμπρωτεύουσας με τίτλο-θέμα “Greatest Kitsch 2008”.
Έπεσα πρόσφατα πάνω σ' ένα διαγωνισμό περιοδικού της συμπρωτεύουσας με τίτλο-θέμα “Greatest Kitsch 2008”. Το κάλεσμα ζητά από εμάς, τους πιθανούς διαγωνιζόμενους, ν' αποθανατίσουμε ό,τι προσβάλλει την αισθητική μας για να διεκδικήσουμε πλούσια δώρα και μας προτρέπει, αυτολεξεί, “ν' αποτυπώσουμε την κακογουστιά και να την καμαρώσουμε όλοι μαζί σε ειδικό τεύχος κι έκθεση.”
Περισσότερο απ' την κακογουστιά, η οποία δεν ήταν και δε θα είναι ποτέ ιδιαιτέρως ψηλά στη λίστα με τα δεινά αυτού του κόσμου που χρίζουν περιορισμό, μ' ενοχλούν τα αποσπάσματα καλού γούστου που στήνονται κατά καιρούς και δείχνουν με το δάχτυλο όσους δεν ανταποκρίνονται στα κριτήριά τους. Βασικά μ' ενοχλούν όλα τ' αποσπάσματα που ζητούν λιντσαρίσματα, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα. Εδώ το πρόβλημα είναι τι ακριβώς είναι το κιτς και ποια είναι η γραμμή που διαχωρίζει την υψηλή αισθητική απ' τη χαμηλή. Κι αν υπάρχει τέτοια, είναι όλοι οι διαγωνιζόμενοι κατάλληλοι να κρίνουν (γιατί αυτό καλούνται να κάνουν) τους συνανθρώπους τους ή θα διεκδικήσουν πλούσια δώρα, φωτογραφίζοντας το κακόγουστο μπαλκόνι της γιαγιάς στον ημιόροφο, που δεν είχε προνοήσει ν' αποκτήσει αισθητική παιδεία πριν το διακοσμήσει.
Κι άντε ο διαγωνισμός έγινε. Ποιος δικαιούται τα πλούσια δώρα τελικά; Εκείνος που πάτησε ένα κουμπάκι ή ο εμπνευστής του πρωτότυπου, μεγαλειώδους, κιτς μνημείου που εντυπωσίασε κοινό και κριτικούς; Φυσικά, είμαι υπέρ της μεταξύ όλων μας κοροϊδίας και του αδυσώπητου αλληλοχλευασμού ως μια χρήσιμη βαλβίδα αποσυμπίεσης απ' την πίεση της πραγματικότητας. Αλλά όχι διαμέσου των θεσμών, όχι εκ του ασφαλούς ή από επίπλαστα βάθρα και σε καμία περίπτωση για να κερδίσουμε πλούσια δώρα με τα “χάλια” των άλλων.
Νοθεύεται το ίδιο το παιχνίδι και διαστρεβλώνεται η έννοια της πλάκας, που απ' τη φύση της δε μπορεί παρά να είναι κακόγουστη, χονδροειδής και κιτς. Σαν τον ίδιο το διαγωνισμό.
* Στη φωτογραφία συστάδα από σταντ διαφόρων εντύπων υψηλής και χαμηλής αισθητικής.
Περισσότερο απ' την κακογουστιά, η οποία δεν ήταν και δε θα είναι ποτέ ιδιαιτέρως ψηλά στη λίστα με τα δεινά αυτού του κόσμου που χρίζουν περιορισμό, μ' ενοχλούν τα αποσπάσματα καλού γούστου που στήνονται κατά καιρούς και δείχνουν με το δάχτυλο όσους δεν ανταποκρίνονται στα κριτήριά τους. Βασικά μ' ενοχλούν όλα τ' αποσπάσματα που ζητούν λιντσαρίσματα, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα. Εδώ το πρόβλημα είναι τι ακριβώς είναι το κιτς και ποια είναι η γραμμή που διαχωρίζει την υψηλή αισθητική απ' τη χαμηλή. Κι αν υπάρχει τέτοια, είναι όλοι οι διαγωνιζόμενοι κατάλληλοι να κρίνουν (γιατί αυτό καλούνται να κάνουν) τους συνανθρώπους τους ή θα διεκδικήσουν πλούσια δώρα, φωτογραφίζοντας το κακόγουστο μπαλκόνι της γιαγιάς στον ημιόροφο, που δεν είχε προνοήσει ν' αποκτήσει αισθητική παιδεία πριν το διακοσμήσει.
Κι άντε ο διαγωνισμός έγινε. Ποιος δικαιούται τα πλούσια δώρα τελικά; Εκείνος που πάτησε ένα κουμπάκι ή ο εμπνευστής του πρωτότυπου, μεγαλειώδους, κιτς μνημείου που εντυπωσίασε κοινό και κριτικούς; Φυσικά, είμαι υπέρ της μεταξύ όλων μας κοροϊδίας και του αδυσώπητου αλληλοχλευασμού ως μια χρήσιμη βαλβίδα αποσυμπίεσης απ' την πίεση της πραγματικότητας. Αλλά όχι διαμέσου των θεσμών, όχι εκ του ασφαλούς ή από επίπλαστα βάθρα και σε καμία περίπτωση για να κερδίσουμε πλούσια δώρα με τα “χάλια” των άλλων.
Νοθεύεται το ίδιο το παιχνίδι και διαστρεβλώνεται η έννοια της πλάκας, που απ' τη φύση της δε μπορεί παρά να είναι κακόγουστη, χονδροειδής και κιτς. Σαν τον ίδιο το διαγωνισμό.
* Στη φωτογραφία συστάδα από σταντ διαφόρων εντύπων υψηλής και χαμηλής αισθητικής.
