Πρόκληση σε χασμουρητά

Διάβασα πρόσφατα μια “ευτράπελη” είδηση απ' το χώρο της τέχνης που με σόκαρε πραγματικά... για λάθος λόγους. Ο μεγάλος (7 και σήμερα για τη σύνταξη) λέει φωτογράφος Αντρές Σεράνο σόκαρε γι' ακόμα μια φορά με τα βέβηλα έργα του, εκείνα που τόλμησε να εκθέσει σε μια πόλη της αναμφισβήτητα “προχωρημένης” Σουηδίας.

Η περιγραφή των έργων δεν είναι του παρόντος. Ας πούμε ότι θα μπορούσε κανείς να τα μπερδέψει με τσόντες. Το μόνο που έχω να πω είναι ότι ως άνδρας με πρόσβαση στο ίντερνετ σε όλη σχεδόν τη τρίτη δεκαετία της ζωής μου, τα έργα του Σεράνο (πάστα δεν είναι αυτό;) μου προκάλεσαν απλά γέλιο. Όχι γιατί είναι αστεία.

Περισσότερο γέλασα από αμηχανία μπροστά στη διαπίστωση της υποκριτικής συνωμοσίας μεταξύ διαμαρτυρόμενων πολιτικών παρατάξεων, φιλήσυχων πολιτών (αναμενόμενη) αλλά και της ίδιας της βιομηχανίας της τέχνης, που ανακυρρήσει σε προκλητικό και ρηξικέλευθο κάτι που η βιομηχανία πορνό, κάνει εδώ και 50 τουλάχιστον χρόνια και το καταναλώνουν όλοι οι προαναφερθέντες. Η λογοτεχνία πάλι, το 'χει κάνει μερικούς αιώνες πιο πριν και στον Τύρναβο το κάνουν κάθε χρόνο και το λεν... τέλος πάντων!

Οι κατήγοροι όμως δε μ' ενδιαφέρουν καθόλου γιατί δεν οφείλουν να είναι προχωρημένοι ή προοδευτικοί ή ανοιχτόμυαλοι ή όπως θέλει να λέγεται όποιος στηρίζει την ελευθερία της έκφρασης όποτε τον βολεύει και της βάζει “κόφτη” (να διαβάζουμε και κανένα Max Power) όποτε νιώθει ν' απειλείται απ' αυτήν.

Βρίσκω όμως κάτι πολύ θλιβερό σ' έναν 60χρονο καλλιτέχνη που η κοινωνική κριτική του δεν έχει ξεπεράσει ακόμα την εφηβική απλοϊκότητα και μοιάζει με σύνθημα χαραγμένο σε θρανίο γυμνασίου. Και κάτι ακόμα πιο θλιβερό σε μια κοινότητα της τέχνης που ψάχνει να βρει “τρομερά παιδιά” (ανφάν τερίμπλ για τους μετέχοντες τη γαλλική παιδεία) σε τέτοιες ξοφλημένες κι ανέμπνευστες απομιμήσεις του (αρνούμαι να πω του ντε Σαντ) Σαλιέρι.

Όταν μια πρόκληση είναι τόσο προβλέψιμη, όταν κατευθύνεται απέναντι σε κάποιους που σκανδαλίζονται τόσο εύκολα (ο προκλητικός κι ο προκληθείς μετατρέπονται σε φιξ ρόλους α-λα κομέντια ντελ άρτε) τι διαφορά έχει σε αντίκτυπο απ' το να κάνεις μια “τρομακτική” γκριμάτσα σ' ένα μωρό;

Το τρομάζεις, εκείνο κλαίει για λίγο κι ύστερα όλοι γελάνε με το περιστατικό και το αρχειοθετούν στο άλμπουμ με τα “ευτράπελα”...