Το μέτρο του Μετρό

Πριν από λίγα χρόνια είχε (ξανα)φουντώσει μια συζήτηση για το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου και την χρήση του. Έλεγαν τότε αρκετοί, που προφανώς διέθεταν τα εχέγγυα να μπορούν να μιλούν περί αυτού, ότι η χρήση του θεάτρου με τις 20-25 παραστάσεις που φιλοξενεί κάθε χρόνο φθείρει το μνημείο σημαντικά και ότι θα πρέπει να σταματήσει να παραχωρείται για σκοπούς αναψυχής. \

Διαφωνώ. Ακόμη και αν όντως η φθορά θα μειώσει το προσδόκιμο ζωής του μνημείου, πρέπει να επιτραπεί στον χώρο αυτόν να ζήσει και αυτήν την εποχή της ιστορίας του. Και όχι μόνο στον χώρο, αλλά και σε εμάς τους χρήστες του. Για να το πω αλλιώς, η ύπαρξή μου διεκδικεί το δικαίωμα να «φθείρει» τις κερκίδες της Επιδαύρου όσο της αναλογεί.

Γιατί τα λέω αυτά; Σκεφτόμουν ότι αυτή είναι πάνω κάτω η άποψή μου για τον σταθμό του Μετρό στα Εξάρχεια και για την προβαλλόμενη «καταστροφή της γειτονιάς» που θα προκύψει από μια τυχόν κατασκευή του κοντά στην Πλατεία των Εξαρχείων.    

Η πόλη και οι γειτονιές της πορεύονται στον χρόνο και εξελίσσονται. Εξελίσσονται με το να γίνονται κομμάτι της ζωής των κατοίκων της, με το να φιλοξενούν τις ζωές τους και να τους διαμορφώνουν· με το να φθείρονται, να «χαλούν» και να ξαναφτιάχνουν. Το να μπορεί κάποιος να πάει με το Μετρό στα Εξάρχεια δεν είναι ζήτημα που αξίζει να συζητηθεί για το αν θα κάνει «καλό» ή «κακό» στην πόλη. Η πύκνωση του δικτύου των σταθμών Μετρό αποτελεί ανάγκη της πόλης και των κατοίκων της άρα θα ήταν καλό να προχωρήσει.

Με ποιο τίμημα; θα ρωτήσει κάποιος και με ποιους όρους. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να συζητηθεί, όπως και η αισθητική των παρεμβάσεων. Η λογική που θέλει οτιιδήποτε νέο να αλλοιώνει την φυσιογνωμία των τόπων κουβαλά έναν συντηρητισμό, Αν τα Εξάρχεια πρόκειται να διατηρήσουν την δική τους ταυτότητα στο μέλλον ή αν θα γίνουν πιο «κυριλέ». αυτό δεν θα εξαρτηθεί από το αν θα περνάει από εκεί το μετρό, το λεωφορείο ή ένα όμορφο αμάξι με δυο άλογα.

Το «πνεύμα του τόπου» για το οποίο μιλούσε ο Γερμανός Αρχιτέκτονας Christian Norberg δημιουργείται από τις κοινωνικές σχέσεις, τις εντάσεις και τα αιτήματα, όχι από το πόσο παλιά είναι τα παρτέρια ή πόσο καθαρό το άγαλμα. Αν αυτές οι κοινωνικές εντάσεις που εκφράζουν παραδοσιακά (ως τόπος αλλά και ως έννοια) είναι ζωντανές κα9ι ανικανοποίητες τα Εξάρχεια θα συνεχίσουν να είναι και κινηματικά και εναλλακτικά και ό,τι θέλει ο καθένας, απλώς θα έχουν και Μετρό.  Αν όχι, θα έχουν κλείσει αυτόν τους τον κύκλο και κάποια άλλη περιοχή να πάρει τη θέση τους.

Αυτά κάνει το πέρασμα του χρόνου και είναι ωραίο να το ζούμε, ακόμη και αν καμιά φορά είναι πικρό.