Η "συνταγματικότητα" της παραβίασης του Συντάγματος

Η επιβολή των προστίμων από την Κυβέρνηση στους ανεμβολίαστους άνω των 60 μοιάζει με κάτι αναμενόμενο, εν μέσω του τέταρτου κύματος της πανδημίας, των 100 θανάτων ημερησίως αλλά και του χαμηλού ποσοστού εμβολιασμένων σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Είναι η επέμβαση στο «δικαίωμα στον εμβολιασμό» και η μετατροπή του σε υποχρέωση παραβίαση δικαιώματος; Προφανώς και είναι. Αυτό θα πει ότι ως διοικητική πράξη είναι αντισυνταγματική; Εδώ το πράγμα γίνεται περίπλοκο. Τυπικά κάθε παρέμβαση στην ελεύθερη βούληση είναι αντισυνταγματική. Υπεισέρχεται όμως εδώ η σημασία της κρατικής οργάνωσης και η βαρύτητα που έχει το κράτος για την έννομη τάξη, συμπεριλαμβανομένου φυσικά και του Συντάγματος.  Με άλλα λόγια,  έχει το κράτος την δυνατότητα να αναστέλλει διατάξεις του Συντάγματος σε καιρούς κρίσης και υπέρ του δημοσίου συμφέροντος.;   

Νομίζω ότι οι περιπτώσεις των πολέμων δείχνουν τον δρόμο. Και λοιπόν; Θα χαρακτηρίσουμε την πανδημία «πολεμική περίσταση»; Σε αυτό δεν είναι δύσκολο να συμφωνήσει κανείς αν πιστεύει ότι ο κορονοϊός υπάρχει πραγματικά και δεν είναι δημιούργημα του Μπιλ Γκέητς για να μας βάλει το τσιπάκι του αντίχριστου. ΟΙ έκτακτες περιστάσεις απαιτούν έκτακτα μέτρα- μέτρα που ένα Σύνταγμα δεν είναι δυνατόν να προβλέψει. Άρα σε «έκτακτες περιστάσεις» δεν υπάρχει τέρμα; Μπορούν να συμβούν τα πάντα; Δεν υπάρχουν δικλείδες;

Οι δικλείδες, ακόμη και όταν δεν είναι ορατές, είναι ενσωματωμένες σε αυτό που οι κοινωνικοί επιστήμονες αποκαλούν «κοινωνία των πολιτών». Το ίδιο το Σύνταγμα και η εφαρμογή ή η αναστολή του κρίνεται σε καθημερινή βάση από την κοινωνία και τον τρόπο που την επηρεάζει. Έτσι, ακόμη και αν μια Κυβέρνηση προχωρήσει σε μια αντισυνταγματική πράξη αυτή μπορεί να είναι δικαιολογημένη από τις περιστάσεις. Παρομοίως, αν μια Κυβέρνηση επιχειρήσει να νομοθετήσει εφαρμόζοντας άγαρμπα μια συνταγματική επιταγή, οι κοινωνικές αντιδράσεις θα δείξουν το εύστοχο ή μη της λειτουργίας της επικαλούμενης διάταξης,

Μήπως αυτό σημαίνει ότι τα Συντάγματα είναι περιττά και οι κοινωνίες μπορούν να αποφασίζουν ad hoc; Και βέβαια όχι, αλλά ας μην συζητήσουμε για την (αυτονόητη) σημασία του Συντάγματος σε ένα κράτος δικαίου- εδώ θίγεται το θέμα των ασφαλιστικών δικλείδων, και λέω ότι τέτοιο ρόλο μπορεί σε έκτακτες περιπτώσεις να παίξει η κοινωνία.      

Οι θατσερικοί που συμφωνούν με την άποψη που διατύπωσε η Βρετανή πολιτικός στην δεκαετία του 1980, σύμφωνα με την οποία «η κοινωνία δεν υπάρχει», έχουν πραγματικό δίλημμα. Οι υπόλοιποι αρκεί να αφουγκραστούμε και θα καταλάβουμε αν το μέτρο του προστίμου είναι «αντισυνταγματικό»           

Ο εξαναγκασμός σε εμβολιασμό λοιπόν- ατελής ή πλήρης- μπορεί να ξεπεράσει τα ηθικά εμπόδια μιας παραβίασης του Συντάγματος, αν κάτι τέτοιο εκφράζει το δημόσιο αίσθημα. Η επιλογή του καταναγκασμού αυτού μέσω προστίμου βέβαια είναι μια άλλη ιστορία μια που, ως γνωστόν «μια παράβαση που τιμωρείται με πρόστιμα είναι παράβαση μόνο για τους φτωχούς».

Μπορεί εκεί να βρίσκονται οι περισσότεροι ανεμβολίαστοι ή μπορεί και όχι, αλλά εν προκειμένω πρόκειται για ταξικό διαχωρισμό και όχι για διαχωρισμό με βάση τις επιταγές μιας φονικής πανδημίας και των τρόπων αντιμετώπισής της, Θα μπορούσε όμως κάποιος να μου πει ότι «αν το δεχτεί η κοινωνία» δεδικαίωται. Δυστυχώς, έτσι είναι.