Να καταλάβουμε τους «αρνητές» απογραφής

Διάβαζα την Δευτέρα για το κύμα των «αρνητών απογραφής» που φαίνεται ότι αναδύεται ως νέο επεισόδιο του «αντί-» κινήματος και ειλικρινά μου ήταν δύσκολο να το πιστέψω. Ταυτίστηκα με την απορία φίλης που αναρωτήθηκε αν όντως μια τέτοια τάση είναι υπαρκτή ή απλώς διάφοροι νουνεχείς απαντούμε, φρίττοντας, σε ένα-δυό μεμονωμένα ποστ. Φευ όμως. Τα πράγματα δεν ήταν έτσι, αφού η αντίδραση στην απογραφή φαίνεται να έχει εξασφαλίσει τον χώρο της στο κοινό αίσθημα και αρκετοί συμπολίτες μας βρίσκουν νόημα σε αυτό.

Επί της αρχής, δεν θα διαφωνούσα με μια αντικρατικιστική κινητοποίηση. Απογραφή θέλει το κράτος; Όχι ρε! Δεν θέλουμε εμείς. Γιατί; Γιατί έτσι.

Αυτό θα μπορούσα να το κατανοήσω. Θα μου φαινόταν πιο ταιριαστό σε ηλικίες 15-20 ετών βέβαια, αλλά έχει μια λογική. Η ανησυχία για το «που θα χρησιμοποιήσουν τα στοιχεία μου» δεν έχει λογική, μια και δεν ενδιαφέρει κανέναν στη Σιών το αν η τουαλέτα σε ένα τριάρι στα Πατήσια είναι μέσα ή έξω από το σπίτι (χρειάζεται και λίγη επικαιροποίηση στα ερωτηματολόγια, παιδιά).

Η καζούρα στους ψεκασμένους είναι εύκολη. Είναι όμως χρήσιμη για να καταλάβουμε τις μηχανικές με τις οποίες κινείται και αποφασίζει ένα μεγάλο μέρος της σημερινής ελληνικής κοινωνίας; Αστείοι, αμαθείς, αφελείς, ευκολόπιστοι- ας τους πούμε όπως θέλουμε, αλλά ας τους ακούσουμε. Όχι για να συμφωνήσουμε για τα τσιπάκια που κυλάνε στο αίμα μας ή για τις ταυτότητες του αντίχριστου και τις προσπάθειες όλων να γονατίσουν την Ελλάδα μας, αλλά γιατί με κάποιον τρόπο φαίνεται ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν κάτι που θέλουν να είναι διαφορετικό στη ζωή τους και το δείχνουν με αυτό τον τρόπο. .

Νιώθουν πολιορκούμενοι και ίσως μόνοι, έτσι ώστε ο εντοπισμός  συλλογικών αντιπάλων να φτιάχνει πολιτισμικές κοινότητες στις οποίες να μπορούν να ταιριάξουν; Μπορεί. Ίσως πάλι τέτοιες συμπεριφορές εντάσσονται σε προσπάθειες που κάνουν ώστε να διαφυλάξουν μια ταυτότητά τους που θεωρούν απειλούμενη. Ίσως η μικρή ιδέα που έχουν για τον εαυτό τους απαλύνεται μέσα στην μεγάλη ιδέα για ένα «μεγάλο» και «δοξασμένο» έθνος που το ζηλεύουν οι άλλοι.

Δεν γνωρίζω πως λειτουργεί η κοινωνική ψυχολογία ώστε να μπορώ να εξηγήσω επακριβώς τι ωθεί αυτούς τους ανθρώπους να αγνοούν τον δρόμο που χάραξε για την λογική ο Διαφωτισμός, και να επιλέγουν μυθιστορηματικές ερμηνείες για τον τρόπο που συμβαίνουν τα πράγματα. Λέω όμως ότι ίσως αυτή η τάση να γίνεται σταδιακά πολύ μεγάλη για να την αντιμετωπίζουμε μόνο ως αφορμή για χαβαλέ.

Όσοι δεν συμφωνούν, ας σκεφτούν την ευκολία με την οποία τέτοια ακροατήρια πέφτουν στην αγκαλιά του λαϊκισμού και των ακροδεξιών ρητορικών που, ούτως ή άλλως, δεν αντέχουν στη λογική, και βρίσκουν σε αυτά τα σκοτάδια μέρος να επωαστούν.