Τα ουσιώδη ήταν πάντα κάτω από το βιτριόλι

Δεν σταματά να με εντυπωσιάζει η βουλιμία με την οποία καταναλώνει το (τηλε)κοινό κάθε υπόθεση που σχετίζεται με πάθη και ίντριγκες, Πόσο το απασχολεί η μικρή κλίμακας της δράσης (αυτός που τη χώρισε, αυτή που του πήρε τα παιδιά κλπ κλπ) σε αντίθεση με τα «μεγάλα γεγονότα» που πιθανότατα αλλάζουν τη ζωή μας και τη ζωή των παιδιών μας για πάντα, όπως ας πούμε η κλιματική αλλαγή ή η εξαχρείωση της αγοράς εργασίας.

Στοιχειώδες, Γουότσον, θα μου πείτε. Το λαϊκό ενδιαφέρον στρεφόταν πάντοτε σε πράγματα των οποίων την μηχανική το ευρύ κοινό θεωρούσε ότι μπορεί να κατανοήσει. Έτσι μοιάζει πιο εύκολο να φανταστείς  γιατί η Έφη πέταξε στην Ιωάννα βιτριόλι, από τα ανησυχήσεις για τον υπερπληθυσμό ή έστω για την ελληνική υπογεννητικότητα. Δεν είναι όμως. Κάθε θέμα μπορεί να είναι όσο ελαφρύ ή βαθύ θέλει αυτός που το προσλαμβάνει.

Το βιτριόλι σαν εγκληματικό όργανο είναι συνυφασμένο με τις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Ανήκε δε σε αυτά που η ιστορικός Έφη Αβδελά ονόμασε «εγκλήματα πάθους», τα οποία ήταν συνδεδεμένα είτε με την «τιμή» είτε με τον αγώνα των ανύπαντρων γυναικών για αποκατάσταση. Οι επιταγές της έωλης πατριαρχίας δημιουργούσαν τις συνθήκες ώστε γυναίκες και άνδρες της εποχής, που δεν διέθεταν το απαραίτητο πολιτισμικό επίπεδο ώστε να αμυνθούν απέναντι σε εγκληματικές παρορμήσεις, προχωρούσε σε αυτοδικίες δημιουργώντας ευανάγνωστες και τραγικές ιστορίες.

Πίσω από την ιστορία της Ιωάννας και της Έφης εξακολουθεί να βρίσκεται μια περίπτωση πατριαρχική καταπίεσης. Στο δράμα αυτό καθρεπτίζονται τα αδιέξοδα πολλών ακόμη γυναικών που δεν καταφέρνουν να ξεφύγουν από τα διλήμματα στα οποία τις καταδικάζει η ανισότητα. Οι «ανατριχιαστικοί διάλογοι στο δικαστήριο» και «το θλιμμένο βλέμμα της Ιωάννας» πιθανότατα  περιέχουν και όλα αυτά που υπάρχουν πίσω από τους πηχυαίους τίτλους των εφημερίδων.

Άραγε θα γίνουν ποτέ αυτά, τα ουσιώδη, αντικείμενο ευρέως ενδιαφέροντος;