Ενα χρόνο με δημοκρατία σε καραντίνα

“Το επείγον δεν αφήνει χρόνο για το σημαντικό” έλεγε σε ένα στριπάκι ο μικρός Μιγκουελίτο, φίλος της καταπληκτικής Μαφάλντας του Quino, σατιρίζοντας την διαχείριση των καθημερινών αναγκών στην αργεντινή της καχεκτικής δημοκρατίας.

Με τον τόπο αυτό περίπου η πανδημία εκτοπίζει από την πολιτική σκηνή σχεδόν ό,τι άλλο δεν έχει να κάνει με τα εμβόλια, τις απαγορεύσεις μετακινήσεων, τις υγειονομικές απαιτήσεις. Η καθημερινή απώλεια σχεδόν 100 ανθρώπων κάθε μέρα δίνει ξεκάθαρα τον χαρακτήρα του επείγοντος στην υγειονομική κρίση και δικαιολογεί πλήρως την προτεραιότητα του έναντι όλης της υπόλοιπης επικαιρότητας.

Όμως πίσω από το πρώτο επίπεδο διαχείρισης της πανδημίας, και πριν από αυτήν πίσω από την διαχείριση της οικονομικής κρίσης, υπάρχουν πολιτικά διακυβεύματα με διαχρονική σημασία που μένουν στις τρίτες ή και τέταρτες θέσεις των δελτίων ειδήσεων πίσω από τα καλά νέα των αθρόωνω αιτήσεων για εμβολιασμό και τα κακά των θανάτων και των διασωληνωμένων. Έτσι το νομοσχέδιο με τις ελαστικοποιήσεις στην αγοράς εργασίας- το Άγιο Δικοπότηρο του ανά την Ευρώπη φιλελευθερισμού- οδεύει προς ψήφιση και δεν πρόκειται να ανοίξει μύτη, ενώ προ μηνών ολοκληρώθηκε η επιστροφή στο παλαιό καθεστώς σε ό,τι αφορά την πρώτη κατοικία, το οποίο επιτρέπει κατασχέσεις και δημεύσεις περιουσίας.

Προφανώς όσο σοβεί μια τόσο σοβαρή κρίση δεν είναι δυνατόν να σταματήσει το νομοθετικό έργο, ενώ δεν είναι παράλογο να συνεχίζει η Κυβέρνηση την υλοποίηση βασικών σημείων του προγράμματός της. Είναι όμως διαδικασίες από τις οποίες απουσιάζουν η λαϊκή συμμετοχή, ο Τύπος, ο εκτενής κοινοβουλευτικός διάλογος και αυτό τις καθιστά λίγο έως πολύ προβληματικές.  

Τον τελευταίο λόγο είμαστε μια κοινωνία που «ιατρικοκρατείται», στην οποία οι ειδικοί έχουν αυξημένες εξουσίες και υφίστανται λίγο έλεγχο. Οι «έκτακτες περιστάσεις» δεν φαίνεται να φέρνουν τελικά μόνιμη εγκατάσταση του περιορισμού των προσωπικών ελευθεριών, όπως αρκετοί είχαν φοβηθεί πέρσι. Φέρνουν όμως σίγουρα επιδείνωση της ποιότητας της δημοκρατίας. Ας ελπίσουμε ότι το εμβόλιο θα έχει καταλυτική δράση και σε αυτόν τον τομέα.