Είναι δύσκολο να συμπαθήσει ή έστω να αποδεχτεί κανείς όσες φωνές καλούν να σκεφτούμε κατά πόσον η πλημμυρίδα των αλλαγών και της εξυγίανσης παρασύρει περισσότερους από όσους θα έπρεπε. Όταν κρατάς ένα ποτάμι φυλακισμένο για δεκαετίες και αυτό με κάποιον τρόπο σπάσει το φράγμα του θα τα σαρώσει πιθανότατα όλα. Είναι κάτι που μοιάζει αναπόφευκτο και δικαιολογημένο από την ανάγκη των αλλαγών, αλλά δεν παύει να έχει και τον κίνδυνο των αδικιών.
Από αυτή την άποψη τα «ναι μεν αλλά» που μπορεί να ακούγονται έχουν την κοινωνική τους χρησιμότητα, αφού δίνουν τον χρόνο και τη διάθεση όχι για να αλλάξουμε γνώμη οι υπόλοιποι, αλλά για να σκεφτούμε, για να τεκμηριώσουμε τις όποιες αποκαθηλώσεις. Για να διαφωνήσουμε και έτσι να κατανοήσουμε καλύτερα γιατί έχουμε την άποψη που έχουμε. Τα «να το δούμε και αλλιώς ρε παιδιά;» δεν θα αποσκοπούν όλα στο «ξέπλυμα» προσώπων με ευθύνες.
Οι αμφιβολίες είναι όπλο δημοκρατίας, είναι εργαλείο για να κάνουμε το σωστό. Ακόμη και αν οι αμφιβολίες αυτές προέρχονται από κάποιους αντιπαθείς, ακόμη και αν τα κίνητρά τους είναι πολιτικά ή επικοινωνιακά. Αυτά τα «ναι μεν αλλά» τα χρειαζόμαστε.
Θα το "τραβήξω" λίγω ώστε να είναι πιο σαφές: Μιλώ για απαγορεύσεις έχοντας στο μυαλό μου κάτι τρισάθλιους αρνητές του Ολοκαυτώματος ή διάφορων άλλων γενοκτονιών. Σε ουκ ολίγες ευρωπαϊκές χώρες η διατύπωση οποιαδήποτε άποψης- επιστημονικής ή άλλης- που να αμφισβητεί γεγονότα όπως το Ολοκαύτωμα, απαγορεύεται και οι φορείς της διώκονται. Κατά την άποψή μου αυτό πλήττει το δίκαιο, που έτσι κουκουλώνεται πίσω από την απαγόρευση και δεν συζητιέται στην κοινωνία.
Οι ψύχραιμες και οι τεκμηριωμένες απαντήσεις είναι καλύτερες από τις προγραφές και τις απαγορεύσεις. Πρώτα για την σκέψη μας ως πρωταρχικό πεδίο ελευθερίας και μετά για την ίδια την ελευθερία ως κοινωνικό αγαθό.