Τα καλλιτεχνικά στον "βωμό" της εκπαίδευσης
Σκεφτήκαμε γιατί υπήρχαν τα καλλιτεχνικά στα σχολεία πριν αποφασίσουμε να τα αφαιρέσουμε;
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
Η απόφαση για κατάργηση των καλλιτεχνικών μάλλον λίγα πράγματα θα αλλάξει σε ό,τι αφορά την παιδεία των μαθητών. Όποιος έχει πάει σχολείο την τελευταία τεσσαρακονταετία έχει άποψη για το τι είναι τα καλλιτεχνικά, πώς διδάσκονται στα σχολεία και πόσο εμπλέκουν τον μαθητή στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Αυτό όμως τι σημαίνει; Ότι ο λάθος τρόπος της διδασκαλίας των καλλιτεχνικών θα πρέπει να οδηγήσει στην κατάργησή τους; Εδώ δεν έχει ρόλο το υπουργείο; Προφανώς και έχει, και μάλιστα ο ρόλος του ξεκινά από αλλού: Από το να κατανοήσει και να σεβαστεί τον λόγο για τον οποίο τα καλλιτεχνικά βρέθηκαν εξ αρχής εντός του σχολικού προγράμματος. Τι κρίθηκε ότι προσφέρουν τα καλλιτεχνικά στην συγκρότηση της νεανικής και της ενήλικής ταυτότητας; Μπορεί κανείς να μιλήσει για προσπάθεια προσέγγισης του «κάλλους», για την ανάδειξη της σημασίας της τέχνης, για τον εμπλουτισμό του παιδικού μυαλού με μη τεχνικής φύσης πληροφορίες και για καλλιέργεια της αισθητικής των μαθητών.
Εγώ θεωρώ ως σημαντικότερο το ότι τα καλλιτεχνικά είναι (ήταν) μέρος της διδακτικής ύλης, το ότι ήταν εκεί- έστω μια φορά την εβδομάδα. Το ότι ο μαθητής αποθήκευε ως πληροφορία ότι το σχολείο (για αυτόν «η αρχή») που τον αναγκάζει να διαβάζει μαθηματικά, φυσική, αρχαία, νέα και (εθνική πρωτίστως) ιστορία, θέλει να έχει μια ιδέα και από τις αρχές των εικαστικών τεχνών.
Αυτό ήταν κέρδος, ακόμη και αν δεν άνοιγε από καλλιτεχνική άποψη τα μάτια των μαθητών, με τον τρόπο που διδάσκονταν- αφήνω στην άκρη εξαιρέσεις φωτισμένων δασκάλων που στην πραγματικότητα «έφτιαχναν» το δικό τους μάθημα, αλλά αυτό μπορεί να συμβεί, και συμβαίνει, σε κάθε ειδικότητα.
Δεν θα μείνω στην επιφανειακή θεώρηση του «η ΝΔ θέλει την επιστροφή σε ένα συντηρητικότερο σχολείο». Μολονότι μπορεί η παραπάνω φράση να ισχύει, το αίτημα της «προοδευτικότητας» έτσι, γενικώς και αορίστως, δεν επαρκεί για να αντιπαρατεθεί κανείς στην έντασης «επαγγελματικοποίησης» των σχολείων και των μαθητών. Νομίζω πως όλη αυτή η συζήτηση τελικά καταλήγει στο πόσο η εθνική παιδεία μας είναι «παιδεία» ή «εκπαίδευση»- προθάλαμος για μια αγορά εργασίας που θέλει όλο και πιο συγκεκριμένους και προκαθορισμένους εργασιακούς ρόλους για εκείνους που αποφοιτούν.
Με αυτή την έννοια, το κράξιμο για την κατάργηση των καλλιτεχνικών θα ήταν πιο σωστό να συνοδεύεται από προτάσεις για το πώς θα μπορούσαν μαθήματα όπως τα καλλιτεχνικά ή η μουσική να εκσυγχρονιστούν και να παίξουν τον ρόλο που χρειάζεται να παίξουν στην μαθητική συνείδηση.
Αυτό όμως τι σημαίνει; Ότι ο λάθος τρόπος της διδασκαλίας των καλλιτεχνικών θα πρέπει να οδηγήσει στην κατάργησή τους; Εδώ δεν έχει ρόλο το υπουργείο; Προφανώς και έχει, και μάλιστα ο ρόλος του ξεκινά από αλλού: Από το να κατανοήσει και να σεβαστεί τον λόγο για τον οποίο τα καλλιτεχνικά βρέθηκαν εξ αρχής εντός του σχολικού προγράμματος. Τι κρίθηκε ότι προσφέρουν τα καλλιτεχνικά στην συγκρότηση της νεανικής και της ενήλικής ταυτότητας; Μπορεί κανείς να μιλήσει για προσπάθεια προσέγγισης του «κάλλους», για την ανάδειξη της σημασίας της τέχνης, για τον εμπλουτισμό του παιδικού μυαλού με μη τεχνικής φύσης πληροφορίες και για καλλιέργεια της αισθητικής των μαθητών.
Εγώ θεωρώ ως σημαντικότερο το ότι τα καλλιτεχνικά είναι (ήταν) μέρος της διδακτικής ύλης, το ότι ήταν εκεί- έστω μια φορά την εβδομάδα. Το ότι ο μαθητής αποθήκευε ως πληροφορία ότι το σχολείο (για αυτόν «η αρχή») που τον αναγκάζει να διαβάζει μαθηματικά, φυσική, αρχαία, νέα και (εθνική πρωτίστως) ιστορία, θέλει να έχει μια ιδέα και από τις αρχές των εικαστικών τεχνών.
Αυτό ήταν κέρδος, ακόμη και αν δεν άνοιγε από καλλιτεχνική άποψη τα μάτια των μαθητών, με τον τρόπο που διδάσκονταν- αφήνω στην άκρη εξαιρέσεις φωτισμένων δασκάλων που στην πραγματικότητα «έφτιαχναν» το δικό τους μάθημα, αλλά αυτό μπορεί να συμβεί, και συμβαίνει, σε κάθε ειδικότητα.
Δεν θα μείνω στην επιφανειακή θεώρηση του «η ΝΔ θέλει την επιστροφή σε ένα συντηρητικότερο σχολείο». Μολονότι μπορεί η παραπάνω φράση να ισχύει, το αίτημα της «προοδευτικότητας» έτσι, γενικώς και αορίστως, δεν επαρκεί για να αντιπαρατεθεί κανείς στην έντασης «επαγγελματικοποίησης» των σχολείων και των μαθητών. Νομίζω πως όλη αυτή η συζήτηση τελικά καταλήγει στο πόσο η εθνική παιδεία μας είναι «παιδεία» ή «εκπαίδευση»- προθάλαμος για μια αγορά εργασίας που θέλει όλο και πιο συγκεκριμένους και προκαθορισμένους εργασιακούς ρόλους για εκείνους που αποφοιτούν.
Με αυτή την έννοια, το κράξιμο για την κατάργηση των καλλιτεχνικών θα ήταν πιο σωστό να συνοδεύεται από προτάσεις για το πώς θα μπορούσαν μαθήματα όπως τα καλλιτεχνικά ή η μουσική να εκσυγχρονιστούν και να παίξουν τον ρόλο που χρειάζεται να παίξουν στην μαθητική συνείδηση.
