Αρμένικη βίζιτα

της Αγάπης Μαργετίδη

Σας έχει τύχει να σας κάνουν αρμένικη βίζιτα; Έχετε προσπαθήσει ποτέ να δώσετε να καταλάβουν οι μουσαφίρηδες πως ήρθε η ώρα να το διαλύσουμε και να πάει ο καθένας στο σπιτάκι του; Έχετε αρχίσει να χασμουριέστε στην αρχή διακριτικά και όσο περνάει η ώρα με ορθάνοιχτο το στόμα; Έχετε κάνει τα γνωστά κόλπα με το αλάτι και το αναποδογύρισμα της σκούπας; Εμένα μου έχει τύχει το ανάποδο, δηλαδή να είμαστε καλεσμένοι σε αρμένικο σπίτι και να μην μας αφήνουν οι οικοδεσπότες να φύγουμε!

Να μας ταΐσουν τόσο πολύ, που να μην μπορούμε να πάρουμε ανάσα. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην δοκιμάσεις από όλη την ατέλειωτη σειρά των εδεσμάτων που καταφθάνουν στο τραπέζι με τη διάταξη στρατιωτικής παρέλασης, ξεκινώντας από τα πεζοπόρα τμήματα και καταλήγοντας στα βαριά τανκς! Αυτά έλαβαν χώρα στη Κωνσταντινούπολη, όταν είχαμε πάει με μία φίλη, Ελληνίδα της Πόλης, και μας κάλεσαν οι αρμένιοι φίλοι της σε αξέχαστο τσιμπούσι.

Για τους Αρμένιους τρέφω αγάπη, σεβασμό και απέραντο θαυμασμό για την ευγένεια, την καρτερία, την αγάπη για τη χαμένη τους πατρίδα, την επιμονή τους να αναγνωριστεί επιτέλους η γενοκτονία από την Τουρκία, την ικανότητά τους να προσαρμόζονται σε αντίξοες συνθήκες και πολλά άλλα. Δεν μπορώ να φανταστώ πώς αισθάνονται αυτοί οι άνθρωποι αγναντεύοντας το επιβλητικό όρος Αραράτ, το σύμβολο του έθνους τους, χωρίς να μπορούν να το προσεγγίσουν, αφού σήμερα ανήκει στην Τουρκία.

Ας αφήσουμε όμως προς στιγμήν τις στενάχωρες σκέψεις και ας επιστρέψουμε στα του φαγητού. Άλλωστε το φαγητό είναι μεγάλη παρηγοριά, ελπίζω να συμφωνείτε. Στο φιλόξενο αυτό σπίτι λοιπόν, έφαγα τις πιο νόστιμες γεμιστές πιπεριές της ζωής μου. Οι Αρμένιοι γεμίζουν μόνον πιπεριές και τις μαγειρεύουν στην κατσαρόλα. Επιστράτευσα την φίλη μου που είχε πάει πρόσφατα στην Κωνσταντινούπολη να βρει και να καταγράψει τη συνταγή στην παραμικρή της λεπτομέρεια. Οι Αρμένισσες ανταποκρίθηκαν με μεγάλη χαρά και έτσι σήμερα είμαι έτοιμη να μοιραστώ μαζί σας τα μυστικά αυτού του θεϊκού φαγητού που ανασταίνει και νεκρό. Ξεχάστε όσα ξέρατε για τα γεμιστά, ακολουθήστε τα βήματα ένα προς ένα και μην αλλάξετε τίποτα. Το ίδιο έκανα κι εγώ και ομολογώ ότι είναι η πρώτη φορά που δεν επενέβην σε συνταγή ούτε στο παραμικρό.

Γεμιστές πιπεριές από την Αρμενία
Όπως θα διαπιστώσετε, η ανυπέρβλητη γλύκα του φαγητού προέρχεται από το πολύ κρεμμύδι και το λίγο ρύζι. Έτσι κάνουν και τα ντολμαδάκια γιαλαντζί, άλλο καταπληκτικό φαγητό που όμοιό του δεν έχω γευτεί από καμία άλλη εθνικότητα. Η συνταγή είναι για 12-14 πιπεριές. Οι πιπεριές δεν πρέπει να είναι μεγάλες και τις διαλέγουμε ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο ισομεγέθεις.

Μουσκεύουμε 1 νεροπότηρο ρύζι Καρολίνα (το ποτήρι να μην είναι ξέχειλο, να έχει “αέρα” περίπου 1 δάχτυλο). Η επιλογή για την ποικιλία Καρολίνα οφείλεται στο ότι το ρύζι χυλώνει χωρίς να λαπαδιάζει. Ψιλοκόβουμε 1 κιλό κρεμμύδια και τα αχνίζουμε πρώτα χωρίς λάδι σε μέτρια φωτιά με λίγο αλάτι για να βγάλουν τα ζουμιά τους. Μόλις μαραθούν, προσθέτουμε 1 νεροπότηρο ελαιόλαδο. Όταν τα κρεμμύδια αρχίσουν να μαλακώνουν, προσθέτουμε 1 μελιτζάνα κομμένη σε μικρούς κύβους και συνεχίζουμε το σωτάρισμα έως ότου μαλακώσουν τα λαχανικά, χωρίς όμως να πάρουν χρώμα.

Ξεπλένουμε και στραγγίζουμε το ρύζι και το προσθέτουμε στο σκεύος. Ανακατεύουμε καλά και προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά της γέμισης: 1,5 κ.γλ. μπαχάρι, 1,5 κ.γλ. κανέλα, 1 κ.γλ. αλάτι, ½ κ.γλ. μαύρο πιπέρι, 4 κοφτά κ.γλ. ζάχαρη, 1 χούφτα μαύρη σταφίδα και 1 χούφτα κουκουνάρια. Ανακατεύουμε και σβήνουμε την φωτιά. Για να διαπιστώσουμε εάν το λάδι είναι αρκετό, τραβάμε μία γραμμή στη γέμιση με ένα κουτάλι και εάν το λάδι ενώνεται, είμαστε εντάξει, αλλιώς προσθέτουμε λίγο ακόμη. Κόβουμε τις κορυφές από τις πιπεριές, τις ξεσποριάζουμε και τις γεμίζουμε φροντίζοντας να δώσουμε στη γέμιση περιθώριο ώστε το ρύζι να βρει χώρο να φουσκώσει, κι έτσι η γέμιση να μην στουμπώσει. Σκεπάζουμε τις πιπεριές με το καπελάκι τους, τις τοποθετούμε σε μονή σειρά στην κατσαρόλα, προσθέτουμε περίπου 1 ποτήρι νερό (το νερό πρέπει να φθάνει λίγο κάτω από το μισό ύψος των πιπεριών), σκεπάζουμε την επιφάνεια με ένα πιάτο, σκεπάζουμε και το σκεύος με το καπάκι του και φέρνουμε σε βρασμό. Μετά την πρώτη βράση χαμηλώνουμε την φωτιά σε μέτρια προς χαμηλή και αφήνουμε το φαγητό να μαγειρευτεί με την ησυχία του.

Το κλου της συνταγής είναι το πώς διαπιστώνουμε εάν το φαγητό είναι έτοιμο: Βρέχουμε ελαφρά ένα ποτηρόπανο, το τοποθετούμε στον πάγκο και πάνω του βάζουμε την κατσαρόλα. Εάν ακούσουμε τσιτσίρισμα, σημαίνει ότι το φαγητό είναι έτοιμο. Στην ουσία βέβαια αυτό σημαίνει πως έχει σωθεί όλο το νερό και έχει μείνει μόνο το λάδι, όμως βρίσκω αυτό το παλιομοδίτικο κόλπο πολύ χαριτωμένο, και γι’ αυτό το αναφέρω. Όπως για όλα τα λαδερά, το τρώμε σε θερμοκρασία δωματίου, ποτέ καυτό.

Η συνταγή αφιερώνεται από τους Αρμένιους σε όλους τους κατατρεγμένους λαούς, του τότε και του σήμερα. Αντί άλλου επιλόγου, επιλέγω να τελειώσω με ένα απόσπασμα από το βιβλίο “Inhale and Exhale” του William Saroyan, του σπουδαίου αμερικανο-αρμένιου συγγραφέα, ο οποίος μεγαλούργησε τον αιώνα που μας πέρασε: “Εμπρός λοιπόν, καταστρέψτε την Αρμενία. Στείλτε τους στην έρημο. Στερήστε τους το ψωμί και το νερό. Τότε θα δείτε αν το χαμόγελό τους ανθίσει ξανά, αν τραγουδήσουν ή αν προσευχηθούν και πάλι. Γιατί αρκεί να συναντηθούν δύο από αυτούς, οπουδήποτε στον κόσμο, για να δημιουργήσουν μια νέα Αρμενία”.