Διαβάσαμε την Μνήμη του Ξύλου του Ηλία Παπαμόσχου
Ένα βιβλίο με διηγήματα που σπάνε τις συμβάσεις του είδους, και ένα ισχνό βιβλίο που έχει πολλά, πολλά να πει.
Παρόλο που συχνά δεν προσέχω τα εξώφυλλα, εδώ με τράβηξε σαν μαγνήτης. Το είδα και παρόλο που το βιβλίο είναι φτενό κι ισχνό, πρόσεξα ένα ατόφυο ξύλο με ρόζο στο κάτω μέρος του κι έναν μπλε νυχτερινό ουρανό με άστρα στο πάνω μέρος, χωρισμένα με τη φάσα του τίτλου…
>Ο Ηλίας Λ. Παπαμόσχος γεννήθηκε το 1967 στην Καστοριά. Σπούδασε στο Τμήμα Γεωλογίας Πατρών και στο Εργαστήρι Επαγγελματικής Δημοσιογραφίας το 1993. Εργάστηκε ως βιβλιοϋπάλληλος στην Αθήνα και από το 1997 επέστρεψε στη γενέτειρά του -όπου ζει μέχρι σήμερα- και ασχολήθηκε με την οικογενειακή εμπορική επιχείρηση. Έχει γράψει έξι βιβλία. "Η αλεπού της σκάλας και άλλες ιστορίες" (2015) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας (2016) και μεταφράστηκε στα γαλλικά ("Lerenarddans l' escalier", Lemiel des anges, 2018).Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, στα σουηδικά και στα αλβανικά
Σχεδόν εξαρχής τρελάθηκα με την ποιητική γλώσσα που έρχεται να ανανεώσει τη στάσιμη γραφή της διηγηματογραφίας. Η πλοκή είναι ισχνή στις δύο με τρεις σελίδες που καλύπτει κάθε κείμενο. Η γλώσσα όμως σε σκόπιμα ανεστραμμένη σειρά, με λέξεις και φράσεις που στη μεταφορική τους βαρύτητα ξαναδιαβάζουν τον κόσμο, με εικόνες ατμοσφαιρικές και φευγαλέες μέσα στον σχεδόν ονειρικό τους κόσμο.
Τα κείμενα αυτά, διηγήματα σαν ποιήματα, ενώ δεν έχουν σαφή τοπικό πλαίσιο (είναι η Καστοριά που αχνανασαίνει μέσα τους), δεν παύουν να παραπέμπουν στο χωριό, στη φύση και στο τοπίο της Βόρειας Ελλάδας. Πολλά απ’ αυτά, και χάρη στη γλώσσα τους, είναι σαν σπονδή στην επαρχία, που διατηρεί ακόμα την ανόθευτη φύση της και απέχει απ’ την αλλοίωση της ανθρώπινης ματιάς που έχει χρόνια τώρα συμβεί στην πόλη. Εκεί, φαίνεται στο βλέμμα του Παπαμόσχου, μπορείς να δεις πιο καθαρά και με τη φωνή της συνυποδήλωσης να ξαναφανερώσεις το φάσμα της άυλης ζωής.
Γράφω λίγο έξω από τα νερά μου, μάλλον γιατί επηρεάστηκα από την αύρα των διηγημάτων της “Μνήμης του ξύλου”. Κι αξίζει να τονίσω ότι ο τίτλος, έτσι που εμφανίστηκε ξαφνικά μπροστά μου, δείχνει ότι προσωποποιεί το άψυχο για να δείξει ότι κάθε ον, κάθε αντικείμενο, έχει τη δική του συνείδηση, που αναπέμπει μνήμες και βιώματα. Ο άνθρωπος που κινείται μέσα στον ναό της φύσης στέκεται άλλοτε εκστατικός κι άλλοτε συγκινημένος.
Κρατώ το “Γιορντάνι” όπου ο αφηγητής-συγγραφέας ανακινεί σκηνές και αναμνήσεις από τον πατέρα του όταν ήταν κυνηγός αλλά κυρίως όταν έπασχε από καρκίνο. Τόσο το παρόν που είναι φορτωμένο με οξέα συναισθήματα όσο και το παρελθόν που επανέρχεται μέσω μιας φωτογραφίας αλληλοκοιτάζονται με συγκίνηση και φόρτιση. Γενικότερα, βλέπω ότι την “ποίηση” του Παπαμόσχου την κανοναρχεί ο θάνατος…
Πάπισσα Ιωάννα
>Ο Ηλίας Λ. Παπαμόσχος γεννήθηκε το 1967 στην Καστοριά. Σπούδασε στο Τμήμα Γεωλογίας Πατρών και στο Εργαστήρι Επαγγελματικής Δημοσιογραφίας το 1993. Εργάστηκε ως βιβλιοϋπάλληλος στην Αθήνα και από το 1997 επέστρεψε στη γενέτειρά του -όπου ζει μέχρι σήμερα- και ασχολήθηκε με την οικογενειακή εμπορική επιχείρηση. Έχει γράψει έξι βιβλία. "Η αλεπού της σκάλας και άλλες ιστορίες" (2015) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος-Νουβέλας (2016) και μεταφράστηκε στα γαλλικά ("Lerenarddans l' escalier", Lemiel des anges, 2018).Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, στα σουηδικά και στα αλβανικά
Σχεδόν εξαρχής τρελάθηκα με την ποιητική γλώσσα που έρχεται να ανανεώσει τη στάσιμη γραφή της διηγηματογραφίας. Η πλοκή είναι ισχνή στις δύο με τρεις σελίδες που καλύπτει κάθε κείμενο. Η γλώσσα όμως σε σκόπιμα ανεστραμμένη σειρά, με λέξεις και φράσεις που στη μεταφορική τους βαρύτητα ξαναδιαβάζουν τον κόσμο, με εικόνες ατμοσφαιρικές και φευγαλέες μέσα στον σχεδόν ονειρικό τους κόσμο.
Τα κείμενα αυτά, διηγήματα σαν ποιήματα, ενώ δεν έχουν σαφή τοπικό πλαίσιο (είναι η Καστοριά που αχνανασαίνει μέσα τους), δεν παύουν να παραπέμπουν στο χωριό, στη φύση και στο τοπίο της Βόρειας Ελλάδας. Πολλά απ’ αυτά, και χάρη στη γλώσσα τους, είναι σαν σπονδή στην επαρχία, που διατηρεί ακόμα την ανόθευτη φύση της και απέχει απ’ την αλλοίωση της ανθρώπινης ματιάς που έχει χρόνια τώρα συμβεί στην πόλη. Εκεί, φαίνεται στο βλέμμα του Παπαμόσχου, μπορείς να δεις πιο καθαρά και με τη φωνή της συνυποδήλωσης να ξαναφανερώσεις το φάσμα της άυλης ζωής.
Γράφω λίγο έξω από τα νερά μου, μάλλον γιατί επηρεάστηκα από την αύρα των διηγημάτων της “Μνήμης του ξύλου”. Κι αξίζει να τονίσω ότι ο τίτλος, έτσι που εμφανίστηκε ξαφνικά μπροστά μου, δείχνει ότι προσωποποιεί το άψυχο για να δείξει ότι κάθε ον, κάθε αντικείμενο, έχει τη δική του συνείδηση, που αναπέμπει μνήμες και βιώματα. Ο άνθρωπος που κινείται μέσα στον ναό της φύσης στέκεται άλλοτε εκστατικός κι άλλοτε συγκινημένος.
Κρατώ το “Γιορντάνι” όπου ο αφηγητής-συγγραφέας ανακινεί σκηνές και αναμνήσεις από τον πατέρα του όταν ήταν κυνηγός αλλά κυρίως όταν έπασχε από καρκίνο. Τόσο το παρόν που είναι φορτωμένο με οξέα συναισθήματα όσο και το παρελθόν που επανέρχεται μέσω μιας φωτογραφίας αλληλοκοιτάζονται με συγκίνηση και φόρτιση. Γενικότερα, βλέπω ότι την “ποίηση” του Παπαμόσχου την κανοναρχεί ο θάνατος…
Πάπισσα Ιωάννα
Ηλίας Παπαμόσχος
“Η μνήμη του ξύλου”
εκδόσειςΠατάκη
2019
Σελ. 78
Τιμή: 7,90
“Η μνήμη του ξύλου”
εκδόσειςΠατάκη
2019
Σελ. 78
Τιμή: 7,90
