Το δημοφιλές αρχιτεκτονικό γραφείο Diversity Architects παρουσιάζει μια τολμηρή και πρωτότυπη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη.
Παλαιότερο των 360 ημερών
του Γιάννη Ασδραχά
«Πότε έζησες και πού γεννήθηκες;» Οι απαντήσεις σε αυτές τις δύο ερωτήσεις καθορίζουν τον χαρακτήρα του ατόμου περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Δημιουργούν το βάθος, το μήκος και το σχήμα της δεξαμενής που οι στιγμές και τα χρόνια θα αποθέσουν στο εμβαδόν τις εμπειρίες και αναμνήσεις. Βασικά δομικά στοιχεία του χαρακτήρα αλλά και τις κοινωνικότητας.
Τρεις νέοι αρχιτέκτονες που τους συνδέουν οι κοινές εμπειρίες τόπου και χρόνου – μεγάλωσαν στη Πάτρα - αλλά και η αντίληψη της αισθητικής και οι διαστάσεις του οράματος, παρουσιάζουν από σήμερα το έργο τους στο κτήριο της οδού Πειραιώς του μουσείου Μπενάκη. Σε αυτή την ευανάγνωστη έκθεση που δεν αφορά μόνο το ειδικευμένο κοινό φανερώνεται το έργο του αρχιτεκτονικού γραφείου «Divercity Architects», η ψυχή του οποίου είναι ο Νικόλας και ο Δημήτρης Τραβασάρος και η Χριστίνα Αχτύπη.
Υπό τον τίτλο «This Show Is About Divercity» με ευρηματικό τρόπο ξεδιπλώνεται ένα πανόραμα της οκταετούς παρουσίας τους στο αρχιτεκτονικό πεδίο. Ένα πορτοφόλιο που περιέχει δουλείες ολοκληρωμένες, υπό κατασκευή και μελέτες που αφορούν ή εδράζονται σε πολλά σημεία του πλανήτη. Με βασικό ζητούμενο τη σχέση της αρχιτεκτονικής με τον τόπο και τη μνήμη.
Τη μονογραφική έκθεση διοργανώνει το «Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής», σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη και όπως είπε για τη δημιουργική ομάδα στη συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε σήμερα ο Μιλτιάδης Τζιτζάς (καθηγητής, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ι.Α. και καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου) «Ο δυναμισμός αυτών των παιδιών που ένιωσα όταν ήταν φοιτητές μεταφέρθηκε και στην επαγγελματική τους ζωή».
Το γραφείο «Divercity Architects» έχει δύο διευθύνσεις στην Αθήνα και το Λονδίνο. Όμως καμία δεν έχει τα πρωτεία ούτε το καθένα ορίζει περιορισμούς σε έργο και γεωγραφική περιοχή. Λειτουργούν ως δύο ομόρρυθμοι πυλώνες που προάγουν τη φιλοσοφία τους. Από τις πιο πρόσφατες αλλά και προβεβλημένες δουλειές τους είναι η μετατροπή και αλλαγή χρήσης ενός εμβληματικού κτηρίου τόσο για την Αθήνα αλλά και την ιστορία της ελληνικής αρχιτεκτονικής, του συγκροτήματος Δοξιάδη στους πρόποδες του Λυκαβηττού.
Το έργο, το πρώτο του μοντέρνου κινήματος που μετατρέπεται, λειτουργεί, όπως είπε ο Μιλτιάδης Τζιτζάς επειδή «η μετάβαση δεν το αποδυνάμωσε αλλά η καλή του αρχιτεκτονική δέχτηκε την αλλαγή με επιτυχία». Ένα σύντομο χρονικό των Divercity αλλά και ποια είναι τα ερεθίσματα που καθορίζουν τις επιλογές τους, που δεν υπάρχει χώρος για κανένα μανιφέστο ή αξιωματικό χάρτη, έκανε ο Νικόλας Τραβασάρος ο οποίος θεωρεί ότι οι πιο δυνατοί κρίκοι ανάμεσα τους είναι οι μνήμες, τα τοπία αλλά κυρίως το ταξίδι. Συνιστώσες που χαρακτήρισε εργαλεία στη δουλειά τους.
«Ξεκινήσαμε πιστεύοντας ότι η αρχιτεκτονική είναι μία διεθνής συζήτηση», είπε το μέλος της ομάδας και πρόσθεσε πως επιδίωξη τους ήταν να «συγκρατούμε την ταυτότητα μας, και την παραθέτουμε ως μια αφήγηση ριζωμένη στον χώρο μας». Την ολοκλήρωση ενός αρχιτεκτονικού έργου την παρομοιάζει με τη κορυφή του παγόβουνου, επειδή «βρίσκονται συνήθως στην αφάνεια Οι συζητήσεις, οι δοκιμές, τα πετυχημένα και αποτυχημένα σχέδια. Αλλά στο σύνολο τους αυτά τα στοιχεία κάνουν την αρχιτεκτονική επάγγελμα και ενασχόληση».
Πρόθεση των «Divercity Architects» είναι η έκθεση «να απευθυνθεί σε ένα μεγάλο κοινό και να θέτει ερώτημα ποια είναι τα τοπία που κουβαλάμε μέσα μας. Επίσης να φανερώνει την αντιπαραβολή του τελικού προϊόντος του κτηρίου με τη χαοτική διαδικασία για να επέλθει αυτό το αποτέλεσμα». Η επιμελήτρια της έκθεσης συγγραφέας και αρχιτέκτονας Έλλη Σταθάκη είπε ότι γνώρισε την ομάδα πριν από έξι χρόνια και την εξέπληξε «η ποιότητα, η έρευνα και το πάθος που την διακατέχει».
Η έκθεση Η αίθουσα της έκθεσης βρίσκεται στον πρώτο όροφο του μουσείου. Στους τοίχους βρίσκονται φωτογραφίες από αντικείμενα και τοπία, που λειτούργησαν ως ένας μυστικός καταλύτης για τη διαμόρφωση της δουλειάς τους. Απέναντι ακριβώς από κάθε φωτογραφική αποτύπωση υπάρχει ένα δίφυλλο από ξύλο που στο εσωτερικό του κρύβει από τη μία πλευρά το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας. Στο άλλο φύλο βρίσκεται είναι ένας καθρέπτης που με τη κατάλληλη γωνία αντανακλά την αφετηρία της ιδέας από τον τοίχο.
Για παράδειγμα βλέπουμε την εικόνα ενός οπωροπωλείου να αντικατοπτρίζεται στο επανασχεδιασμό από την ομάδα του χώρου εισόδου (lobby) και κοινοχρήστων χώρων της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών του ιδρύματος Ωνάση. Η εικόνα του φαραγγιού της Σαμαριάς σε ένα ξενοδοχείο που βρίσκεται κάτω από τους ορεινούς όγκους των Άλπεων στην Ελβετία. Την σκιά που δημιουργεί ένα πλατύφυλλο δέντρο ένα καλοκαιρινό μεσημέρι να δίνει ιδέες για μία εξοχική κατοικία σε ένα αιγαιοπελαγίτικο νησί. Μια συνηθισμένη εικόνα για τους κατοίκους της Πάτρας, τα μεγάλα καράβια που επιβάλλονται με τη παρουσία τους στο λιμάνι, να δημιουργούν προτάσεις σε κατασκευαστικό επίπεδο. Η εικόνα της Αθήνας από τον Λυκαβηττό σε αντιπαραβολή με το κτήριο Δοξίαδη. Επίσης μία συνομιλία του τρεχούμενου νερού με το ξενοδοχειακό συγκρότημα Ξενοδοχείο Κινστέρνα Hotel & Spa, το οποίο βρίσκεται στη Μονεμβασιά.
Επίσης, η πρόταση για την ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου με την οποία η Divercity συμμετείχε ως μέλος της Κοινοπραξίας Φάληρο 2014 που εκπόνησε τη μελέτη πάνω στο προκαταρκτικό Σχέδιο Γενικής Διάταξης του διεθνούς φήμης γραφείου Renzo Piano Building Workshop. Ακόμα, ερειπωμένα βιομηχανικά κτήρια, παραδοσιακές κατοικίες σε νησιά κ.α. που λειτουργούν ως το εφαλτήριο της έμπνευσης για την αρχιτεκτονική τριάδα.
Όπως σημειώνεται από την επιμελήτρια, «σε μια εποχή που η δυνατότητα πρόσβασης σε κάθε γωνιά του πλανήτη έχει απλοποιηθεί δραματικά, ενώ ταυτόχρονα η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας και του διαδικτύου διευκολύνει την επικοινωνία και τη διανομή ενός πρωτόγνωρου όγκου πληροφορίας, η Divercity βρίσκεται σ’ ένα διαρκές ταξίδι. Ένα ταξίδι, στο οποίο το φαντασιακό τοπίο, που διαμορφώνεται από την έμφυτη τάση μας να ανασυνθέτουμε συνεχώς τα συσσωρευμένα θραύσματα μνήμης, δικά μας και ξένα, με την ταυτότητα μας, τα βιώματα και τις παραστάσεις μας, προϋπάρχει της πραγματικής εμπειρίας του τόπου».
Λίγα λόγια για την Divercity Η Divercity δραστηριοποιείται σε ένα ευρύ φάσμα προγραμματικής ατζέντας και κλίμακας, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων κατοικίες, ξενοδοχεία, επαγγελματικούς και δημόσιους χώρους σε Ευρώπη, Αμερική και τη Β.Αφρική. Στις διακρίσεις της Divercity περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων, η υποψηφιότητα για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Αρχιτεκτονικής Μies Van der Rohe (2009 & 2013), η βράβευση με το Ευρωπαϊκό Βραβείο European Hotel Design of the Year Award (2007) και η υποψηφιότητα για το World Architecture Festival Awards (2011). Το 2009, η Divercity συμπεριλήφθηκε στο Wallpaper* Architects Directory ως ένα από τα σημαντικότερα νέα αρχιτεκτονικά γραφεία στον κόσμο.
Την έκθεση συνοδεύει κατάλογος. Η γραφιστική επιμέλεια της έκθεσης και του καταλόγου ανήκει στον Χρυσόστομο Νασέλο.
INFO Που: Μουσείο Μπενάκη ( Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου) Τι: Έκθεση «About Divercity» Ποτέ: Από 29 Μαΐου εώς 27 Ιουλίου. (Ωράριο: Πέμπτη, Κυριακή: 10πμ—6μμ. Παρασκευή, Σάββατο: 10πμ—10μμ. Από Δευτέρα έως Τετάρτη κλειστό