Why Look at Animals? στο ΕΜΣΤ: Μια έκθεση για τη δικαιοσύνη προς τη μη ανθρώπινη ζωή

Ποια είναι η θέση των ζώων στη σύγχρονη κοινωνία; Πώς η ανθρώπινη εξέλιξη συνδέεται με τη σταδιακή περιθωριοποίησή τους; Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης επιχειρεί να δώσει απαντήσεις μέσα από την έκθεση Why Look at Animals? Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή, η οποία εγκαινιάζεται την Πέμπτη 15 Μαΐου 2025 υπό την επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου, Καλλιτεχνικής Διευθύντριας του Μουσείου.

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει φιλοξενήσει ποτέ το ΕΜΣΤ, με περισσότερα από 200 έργα και τη συμμετοχή άνω των 60 καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο. Η έκθεση αντλεί την έμπνευσή της από το ομότιτλο βιβλίο του John Berger, που ήδη από το 1980 ανέλυε τη μετατόπιση των ζώων από τον «κοινό κόσμο» τους με τον άνθρωπο στη θέση του αντικειμένου, του θεάματος και τελικά του προϊόντος.

Το ερώτημα «Γιατί να κοιτάμε τα ζώα;» τίθεται ξανά και ξανά μέσα από τα εκθέματα, τα οποία καταπιάνονται με ζητήματα όπως η συναισθηματική νοημοσύνη των ζώων, ο ειδισμός, η βιομηχανική εκτροφή, η απώλεια των οικοτόπων και η βία που ασκείται στο ζωικό βασίλειο από τις ανθρώπινες πρακτικές.

Η έκθεση δεν είναι μόνο καλλιτεχνική. Είναι πολιτική, οικολογική και φιλοσοφική. Αναδεικνύει τη μη ανθρώπινη ζωή ως οργανικό και αδιαίρετο κομμάτι της βιόσφαιρας, και μας καλεί να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση του ανθρώπου μέσα σε ένα διασυνδεδεμένο οικοσύστημα.

Μετά από τις τέσσερις εκθέσεις του Απριλίου που προετοίμασαν το έδαφος (Τζάνις Ράφα, Sammy Baloji, Kasper Bosmans, Emma Talbot), το Why Look at Animals? λειτουργεί ως καταλύτης για να τεθεί επί τάπητος το θέμα των δικαιωμάτων των ζώων με όρους ισότητας και δικαιοσύνης, ισότιμα με εκείνα του ανθρώπου.

Η έκθεση συγχρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ 2021–2027 και αποτελεί διεθνές σημείο αναφοράς για την καλλιτεχνική και κοινωνική προσέγγιση του ζωικού κόσμου. Ξεχωρίζει επίσης για τη φιλική προς τα κατοικίδια πολιτική του Μουσείου, που υποδέχεται τους τετράποδους φίλους μας στους χώρους του.

Συμμετέχουν μεταξύ άλλων οι καλλιτέχνες:
John Berger, Mike Dibb & Chris Rawlence, Sammy Baloji, Emma Talbot, Τζάνις Ράφα, Κωστής Βελώνης, Πάνος Σκλαβενίτης, Νίκος Τρανός, Πάρις Πετρίδης, Lin May Saeed, Sue Coe, David Claerbout, Mark Dion, Igor Grubić, και πολλοί ακόμη.