Μάικλ Φελπς: Ο συλλέκτης μεταλλίων

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Μέχρι πού μπορούν να φτάσουν οι ανθρώπινες επιδόσεις; Υπάρχει «ταβάνι» στις διακρίσεις; Κατά πόσο υφίσταται η έννοια του «υπεραθλητή»; Ερωτήσεις σύνθετες στις οποίες όμως το φαινόμενο ονόματι Μάικλ Φελπς έχει δώσει ξεκάθαρη απάντηση. Γιατί την στιγμή που ο Γιουσέιν Μπολτ (ξανά) έσπαγε το ολυμπιακό ρεκόρ του ταχύτερου ανθρώπου στον κόσμο στην κούρσα τον 100 μ. στον στίβο και «έπαιζε» με τις κάμερες, ο Μάικλ Φελπς θα πρέπει να χαμογελούσε. Με εκείνο το αστραφτερό χαμόγελο – σήμα κατατεθέν το οποίο τον συνόδευε κάθε φορά που ανέβαινε σε κάποιο από τα σκαλιά του βάθρου των Ολυμπιακών (συνήθως στο υψηλότερο). Και δεν ήταν λίγες οι φορές που ανέβηκε εκεί.

Από μικρός στα… νερά

Γεννημένος το 1985 στην Βαλτιμόρη του Μέρυλαντ, γόνος αστυνομικού και διευθύντριας σχολείου, ο Φέλπς ξεκίνησε την κολύμβηση από την ηλικία των 7. Στην απόφασή του αυτή μεγάλο ρόλο έπαιξε η επιρροή από τις δύο μεγαλύτερές του αδερφές αλλά και η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα με την οποία είχε διαγνωστεί. Έπρεπε να βρει έναν τρόπο εκτόνωσης όλης αυτής της υπερέντασης που τον διακατείχε από μικρή ηλικία. Και είχε βρει τον ιδανικό, αν και ο ίδιος παραπονιόταν συχνά στους γονείς του για την κολύμβηση: «Ακόμα και όταν ήμουν στο λύκειο, έλεγα στην μητέρα μου ότι είχα βαρεθεί την κολύμβηση και ήθελα να παίξω γκολφ. Δεν φαινόταν και τόσο χαρούμενη, μου έλεγε ‘Σκέψου το’. Και έτσι πάντα κατέληγα να επιστρέφω στην πισίνα», είχε δηλώσει παλαιότερα ο Φελπς.

Ενώ ήταν έντεκα χρονών, οι γονείς του τον έστειλαν στον κορυφαίο προπονητή Μπομπ Μπάουμαν, ο οποίος έμελλε να είναι και ο μοναδικός του μέντορας. Καταλαβαίνοντας το «φαινόμενο» που είχε στα χέρια του, ο Μπάουμαν ήθελε να τον στείλει στους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ, θεωρώντας πως θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει Ολυμπιονίκης. Έτσι σε ηλικία μόλις 15 χρονών, η «σφαίρα της Βαλτιμόρης» όπως τον αποκάλεσαν μετά, συμμετείχε στην πρώτη του Ολυμπιάδα. Μπορεί να μην πήρε κανένα μετάλλιο τότε, έδειξε όμως τις… πλάτες του στους αντιπάλους, τερματίζοντας στην πέμπτη θέση στα 200 μ. πεταλούδα. Η αρχή είχε γίνει.

Τον επόμενο χρόνο, έγινε ο νεότερος άνδρας κολυμβητής (δεκαπέντε ετών και εννέα μηνών) που έκανε παγκόσμιο ρεκόρ στα 200μ. πεταλούδα, ενώ από το 2002 ξεκίνησε το… χόμπι του να σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Στο Πρωτάθλημα Ειρηνικού Ωκεανού κέρδισε τρία χρυσά μετάλλια και έκανε παγκόσμιο ρεκόρ στη μικτή σκυταλοδρομία, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Υγρού Στίβου το 2003 έκανε τρία παγκόσμια ρεκόρ και κέρδισε ισάξια χρυσά και αφού είχε κάνει ένα καλό ζέσταμα, ήρθε στους Ολυμπιακούς της Αθήνας για να ξεκινήσει την χρυσή Ολυμπιακή του κληρονομία στη κολύμβηση. Οκτώ μετάλλια, έξι εκ των οποίων χρυσά, τρία ολυμπιακά ρεκόρ και ένα παγκόσμιο η αποκομιδή του 19χρονου τότε Μάικλ.

Ο «βασιλιάς» του Πεκίνου και η αποκαθήλωση

Κανείς δεν είναι τέλειος και όλοι έχουμε πάθη και αδυναμίες. Οι χρόνοι του Φελπς μπορεί να ήταν… υπεράνθρωποι, όμως ο ίδιος παραμένει άνθρωπος με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Τον Νοέμβριο του 2004, λίγο μετά τους Ολυμπιακούς της Αθήνας, συνελήφθη να οδηγεί μεθυσμένος. Παραδέχθηκε την ενοχή του και καταδικάστηκε σε 18μηνη επιτήρηση, σε πρόστιμο 250 δολαρίων, ενώ υποχρεώθηκε να κάνει ομιλίες σε λύκεια με θέμα «Οδήγηση και ποτό» και να παρακολουθήσει μία συνεδρίαση της οργάνωσης «Μητέρες κατά της οδήγησης υπό την επήρεια ποτού». Δεν ήταν τότε λίγοι εκείνοι που έσπευσαν να τον κατηγορήσουν για ανευθυνότητα και να τοποθετήσουν πρόωρη ταφόπλακα στην καριέρα του. Ο Φελπς τους διέψευσε επιδεικτικά στο Πεκίνο το 2008.

Εκεί έσπασε το ρεκόρ του θρυλικού αμερικάνου Μαρκ Σπιτς, κερδίζοντας οκτώ χρυσά μετάλλια στην ίδια Ολυμπιάδα, ενώ σημείωσε επτά παγκόσμια ρεκόρ και ένα ολυμπιακό. Αν και αντιμετώπισε και τα οκτώ μετάλλια με το ίδιο χαμόγελο και ικανοποίηση, το πιο «γλυκό» μετάλλιο για τον Φελπς πρέπει να ήταν αυτό που κέρδισε νικώντας τον Σέρβο Μίλοραντ Κάβιτς για μερικά δέκατα του δευτερολέπτου στα 100μ. πεταλούδα. Ο Σέρβος είχε πει πριν τον αγώνα πως «θα ήταν καλό να έχανε ο Φελπς και οι ιστορικοί να μιλούσαν για ‘έναν τύπο’ ο οποίος του στέρησε το όγδοο χρυσό». Ο Φελπς απάντησε πως «τέτοιες δηλώσεις με πεισμώνουν όσο τίποτε άλλο» και το απέδειξε περίτρανα στο στοιχείο του.

Τα λόγια του Σπιτς μετά την λήξη των Ολυμπιακών του Πεκίνου είναι χαρακτηριστικά: «Επικό! Αυτός ο τύπος δεν είναι μόνο ο καλύτερος κολυμβητής και Ολυμπιονίκης όλων των εποχών, είναι ίσως και ο καλύτερος αθλητής όλων των εποχών».

Ένα χρόνο μετά το Πεκίνο, μία ακόμα «αδυναμία» του Φελπς είδε το φως της δημοσιότητας. Τον Φεβρουάριο του 2009 δημοσιεύθηκε φωτογραφία του όπου καπνίζει μαριχουάνα μέσα από ένα μεγάλο bong. Η φωτογραφία αυτή του κόστισε μία χορηγία, ενώ του επιβλήθηκε τρίμηνος αποκλεισμός από την κολυμβητική ομοσπονδία των ΗΠΑ. Ο Φελπς παραδέχθηκε ότι η φωτογραφία ήταν αυθεντική και είχε ληφθεί σε φοιτητικό πάρτι στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας, ενώ χαρακτήρισε τη συμπεριφορά του «μη προσήκουσα». Και πάλι αρκετοί βιάστηκαν να μιλήσουν για εκείνον και να εξάγουν συμπεράσματα. Και πάλι τους διέψευσε.


Ο δρόμος προς το Λονδίνο

Η Ολυμπιάδα του Λονδίνου μπορεί να μην ήταν η καλύτερη του Φελπς. Εκτός βάθρου στα 400μ. μικτή ατομική, δεύτερη θέση με την ομάδα 4Χ100μ. ελεύθερο, απώλεια της πρωτιάς στο αγώνισμα στο οποίο μέχρι τότε θεωρείτο ανίκητος, τα 200μ. πεταλούδα. Ε και; Περίπου 65 λεπτά αργότερα ο Φελπς περνάει στην ιστορία ως ο άνθρωπος με τα περισσότερα ολυμπιακά μετάλλια. Η ομάδα 4x200 μ. ελευθέρως των ΗΠΑ είχε νικήσει, με τον Φελπς, που κολύμπησε τελευταίος, να φθάνει τα 19, ξεπερνώντας την περίφημη Σοβιετική γυμνάστρια Λαρίσα Λατίνινα, η οποία έχει 18. Ακολούθησαν ακόμα τρία χρυσά μετάλλια στα 100μ. πεταλούδα, στα 200μ. μεικτή ατομική και στα 4Χ100 μέτρα μεικτή ομαδική, η οποία υπήρξε και το τελευταίο αθλητικό γεγονός στο οποίο θα συμμετέχει ο Μαικλ Φέλπς. Σύνολο 22 (δείτε τα... ένα προς ένα στη Photo Gallery του άρθρου).

Όπως δήλωσε, θα αποσυρθεί από την ενεργό δράση και ελπίζει να ασχοληθεί περισσότερο με το «Ίδρυμα Μάικλ Φέλπς», το οποίο έχει σαν στόχο την προώθηση του αθλήματος και του υγιεινού τρόπου ζωής.

Θαύμα της φύσης; Γονιδιακή υπεροχή; Αναβολικά; Πολλά έχουν ειπωθεί για τους παράγοντες που οδήγησαν τον Μάικλ Φέλπς στην κορυφή. Εμείς, προτιμούμε να σταθούμε σε μία από τις πιο χαρακτηριστικές δηλώσεις του:  

« I can't remember the last day I didn't train…»